Ngày 3-6-2016, tại Hội thảo khoa học “Hồ Chí Minh - Tầm nhìn thời đại”, đồng chí Đinh La Thăng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP.HCM, đã đến dự và có bài tham luận. Tạp chí Sổ tay Xây dựng Đảng trân trọng trích giới thiệu bài viết này.
Cuộc hành trình qua ba đại dương, bốn châu lục và gần ba mươi quốc gia, hàng trăm thành phố, tiếp xúc với nhiều dân tộc, nhiều nền văn hóa đã đưa Nguyễn Ái Quốc từ một người yêu nước, dân tộc chủ nghĩa, đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, học thuyết cách mạng tiên phong của thời đại. Có thể khẳng định: “Từ cuộc hành trình 30 năm tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những câu hỏi lớn nhất đối với dân tộc Việt Nam, với cách mạng Việt Nam đã được trả lời, đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh giải đáp sáng tỏ, đầy sức thuyết phục. Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, về vai trò lãnh đạo và tính chính đáng của Đảng Cộng sản Việt Nam, về đại đoàn kết toàn dân tộc - động lực vô địch của cách mạng nước ta, về Nhà nước của dân, do dân, vì dân; về sức mạnh vĩ đại của nhân dân… trở thành tài sản tinh thần vô giá của Đảng ta, dân tộc ta. Giá trị sâu xa của cuộc hành trình tìm đường cứu nước và toàn bộ cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là ở lời giải cho những vấn đề vô cùng lớn lao và hệ trọng đó…”(1).
Là nơi có vinh dự lớn đưa tiễn Bác Hồ ra đi thực hiện sứ mệnh lịch sử của dân tộc, Đảng bộ, nhân dân Sài Gòn - Gia Định - TP.HCM luôn nêu cao lòng yêu nước, kiên định đấu tranh cách mạng, tin tưởng tuyệt đối vào Đảng, vào Bác Hồ. Suốt những năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân, đế quốc, ở nơi “đầu sóng ngọn gió”, cán bộ, đảng viên và nhân dân Sài Gòn - Gia Định luôn giữ vững niềm tin sắt son với cách mạng, với Đảng, với Bác Hồ kính yêu, anh dũng kiên cường vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, hi sinh, lập nên nhiều chiến công hiển hách, góp phần to lớn vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Từ sau ngày giải phóng đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố tiếp tục phát huy truyền thống đấu tranh cách mạng kiên cường, chủ động, sáng tạo “cùng cả nước, vì cả nước”, đi trước và cố gắng về đích trước thực hiện công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố, xây dựng đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Trong mỗi chiến công, trong mỗi thành quả cách mạng của Đảng bộ và nhân dân thành phố đều có ngọn nguồn sức mạnh vô biên, chỗ dựa tinh thần vững chắc, ánh sáng soi đường, dẫn lối từ Chủ tịch Hồ Chí Minh. “Đối với miền Nam, đối với Sài Gòn, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn có tình cảm yêu thương đặc biệt sâu nặng. Trong trái tim Người luôn có một miền Nam thành đồng Tổ quốc, đi trước về sau; một Sài Gòn chan chứa tình thương yêu - nơi Người đã cất bước ra đi tìm đường cứu nước và luôn cháy bỏng một khát vọng được trở lại Sài Gòn, thăm lại miền Nam… Miền Nam yêu quý luôn ở trong trái tim tôi”(2).
Chính điều đó đang đặt ra cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố trách nhiệm rất lớn lao. Chúng ta đang ra sức phấn đấu thực hiện lời dạy của Người, mong ước của Người. Có nhiều việc phải làm nhưng tôi muốn nhấn mạnh những vấn đề trọng tâm để xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ X đề ra.
Với vai trò đầu tàu, là cực tăng trưởng trọng yếu, có sức hút và lan tỏa lớn của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có vị trí chính trị quan trọng của cả nước, thành phố Hồ Chí Minh đang ngày càng khẳng định vị thế trong việc định hướng phát triển kinh tế, hội nhập ra thế giới. Tuy đạt được những thành tựu to lớn nhưng thành phố cũng đang đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức và thách thức lớn nhất là nguy cơ tụt hậu so với sự phát triển của các thành phố lớn trong khu vực. Những tồn tại chúng ta đều thấy rõ là: Quy hoạch và quản lý đô thị chưa xứng tầm với thành phố văn minh, hiện đại; hạ tầng kỹ thuật và xã hội chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và cải thiện dân sinh; hiệu quả sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh còn yếu, vướng nhiều rào cản từ hệ thống chính sách và sức ỳ; tiềm năng khoa học và công nghệ chưa được đầu tư và phát huy đúng mức; việc xây dựng hệ thống bộ máy chính quyền chưa ngang tầm với nhiệm vụ đặt ra trong thời kỳ mới; quá trình cải cách bộ máy hành chính, minh bạch hóa chi tiêu ngân sách, chống tiêu cực và tham nhũng... đều chưa đạt hiệu quả như mong muốn và như đòi hỏi của người dân, doanh nghiệp; tình trạng mất an ninh trật tự, trộm cắp cướp giật, tai nạn giao thông còn ở mức đáng báo động, thậm chí có chiều hướng gia tăng ở một số nơi. Tất cả những hạn chế đó dẫn đến chất lượng sống của thành phố chưa cao theo tiêu chí mà chúng ta đặt ra.
Chúng ta sẽ phải cùng nhau tìm ra phương hướng, cách làm để vượt qua những tồn tại đó trong những năm tới đây. Giấc mơ về một thành phố phát triển nhanh, bền vững, an toàn, mọi người đều tìm thấy cơ hội kiếm sống để từ đó trở thành một trong những trung tâm lớn của khu vực, luôn là khao khát có thật và chính đáng của nhân dân thành phố Hồ Chí Minh? Chúng ta sẽ phải khơi dậy lòng yêu nước từ chính khát vọng ấy. Một khi có sự đồng hành của mọi tầng lớp nhân dân, thì nói như Bác Hồ, ngay cả dời non, lấp biển cũng có thể làm được.
Trên thực tế, trong mỗi giai đoạn của cách mạng, những nhiệm vụ dù nặng nề đến đâu chúng ta cũng hoàn thành nhờ ở sự cộng hưởng sức mạnh từ tinh thần đoàn kết. Đó là di sản vô giá gắn với tên tuổi Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chúng ta phải vận dụng thật tốt kinh nghiệm quý báu của lịch sử chống giặc ngoại xâm vào việc thực hiện các mục tiêu kinh tế, xã hội, an ninh của thành phố. Nhưng thời đại mới có những đòi hỏi mà chỉ kinh nghiệm thôi là chưa đủ. Cần phải có thêm sự quyết tâm, tính quyết đoán, tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Cần phải chỉ rõ những cá nhân, bộ phận chưa thực sự vì dân mà hành động khiến công việc bê trễ, gây lãng phí xã hội và suy giảm lòng tin của nhân dân. Học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh không phải là nói thật hay những điều cao xa, bằng thứ ngôn ngữ chải chuốt, mà phải bắt đầu từ những việc cụ thể ích nước, lợi dân, mọi người đều nhìn thấy.
Hơn một trăm năm trước, Bác đã tìm cho chúng ta con đường để đi đến tương lai. Con đường đó qua thời gian vẫn sáng ngời chính nghĩa và chân lý. Đó là độc lập dân tộc phải gắn với chủ nghĩa xã hội, với tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Những mục tiêu chúng ta đề ra nhằm xây dựng, phát triển thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, cũng là đang mạnh mẽ hướng theo chỉ dẫn của Bác. Bởi “chủ nghĩa xã hội không chỉ là phát triển một nền kinh tế phồn vinh, giàu có, một thể chế chính trị dân chủ - pháp quyền, đảm bảo quyền làm chủ thực chất của nhân dân, một xã hội công bằng, bình đẳng cho sự phát triển hài hòa cá nhân và cộng đồng, mà còn là một nền tảng đạo đức trong sạch, thấm sâu vào các quan hệ xã hội lành mạnh, một hệ giá trị văn hóa nhân văn, nhân bản và nhân đạo, kết hợp được truyền thống, bản sắc dân tộc với những tinh hoa của thời đại vì độc lập - tự do - hạnh phúc cho mọi con người”(3).
Chúng ta cùng thống nhất với nhau nhận thức rằng, đây là một giai đoạn cách mạng vô cùng đặc biệt, khác hẳn với tất cả các giai đoạn cách mạng trước đây. Chúng ta đã rút ra được nhiều bài học từ cả những thành công và thất bại trong 41 năm xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố, đặc biệt là 30 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới. Sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố hiện nay đặt ra yêu cầu vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn một cách đúng đắn nhưng linh hoạt. Một mặt chúng ta không chấp nhận chủ nghĩa cơ hội, suy thoái về niềm tin chính trị dẫn đến tự diễn biến, nhưng mặt khác lối hiểu và vận dụng máy móc, giáo điều những nguyên tắc kinh viện, bất chấp thực tế sinh động, cũng không là lựa chọn của chúng ta. Tình hình mới với những mục tiêu rõ ràng, trên nền tảng tư tưởng vững chắc cần có thêm những ý tưởng mới, sáng tạo, những quan niệm mới, cách làm mới trên cơ sở phân tích kịp thời và dự báo đầy đủ những biến đổi nhanh chóng của xã hội hiện nay cùng những mâu thuẫn nảy sinh trong nội bộ nhân dân để có chủ trương, chính sách phù hợp. Phải biến khát vọng thành hành động, mạnh dạn vươn lên, có lộ trình và bước đi phù hợp. Đây là vấn đề rất khó nhưng rất quan trọng. Để xây dựng, củng cố niềm tin vững chắc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về vai trò lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của đất nước, một trong những việc quan trọng cần tập trung là thực hành dân chủ rộng rãi, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; nâng cao hiệu quả của bộ máy hành chính, rèn luyện tác phong nói là làm, nói đi đôi với làm cho đội ngũ cán bộ, công chức.
Tham nhũng đang là một quốc nạn thật sự. Nó hủy hoại mọi sự tốt đẹp, kìm hãm phát triển, gây mất niềm tin và mất an ninh xã hội. Một trong những nhiệm vụ hàng đầu mà tôi muốn nhấn mạnh là phải loại ra khỏi bộ máy những người tham nhũng, nhũng nhiễu dân, những “cường hào mới”. Từ nhiều năm nay công tác này của Đảng bộ, chính quyền thành phố đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, tham nhũng đang ngày càng tinh vi, được bảo kê, che chắn, ẩn nấp sâu dưới nhiều hình thức như lợi ích nhóm, rửa tiền, chuyển tài sản ra nước ngoài… khiến chúng ta phải có những biện pháp mới và một quyết tâm cao hơn. Từ thực tế những vụ việc phát hiện cho thấy, ngoài hình thức tham nhũng trực tiếp dễ thấy, có biểu hiện cấu kết chặt chẽ thành một nhóm người để thực hiện hành vi tham nhũng quyền lực, tham nhũng chính sách, tác động đến cơ chế để thu lợi bất chính và thoát tội một cách tinh vi. Chúng ta phải truy lùng tệ nạn này đến cùng, bằng việc huy động lực lượng đông đảo từ người dân. Không có gì lọt qua được tai mắt nhân dân. Điều đó cũng đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra từ khi mới có chính quyền cách mạng. Đảng ta có đủ dũng khí và quyết tâm để làm trong sạch đội ngũ, giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, để “mỗi đảng viên và cán bộ thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân” như Bác Hồ đã dạy. Cụ thể hơn khi Bác chỉ rõ: Một đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó… là một đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính.
Bám sát lời dạy của Bác, chúng ta không ngại bất cứ trở lực nào ngăn cản sự tiến bộ, nhất là khi sự tiến bộ đó lấy sự phồn thịnh của đất nước, hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu và động lực.
Noi gương Bác, đi theo con đường của Bác, một cách thiết thực và có ý nghĩa nhất đối với chúng ta lúc này là làm những gì tốt nhất cho nhân dân.
Không thể xây dựng được thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình nếu đời sống vật chất của người dân chưa được nâng lên. Một cuộc sống, dù no đủ, vẫn không thể có chất lượng cao khi hàng ngày, hàng giờ nhân dân phải đối mặt với ô nhiễm môi trường, không bảo đảm an sinh xã hội, mất an toàn vệ sinh thực phẩm, nguy cơ tai nạn giao thông rình rập… Đối chiếu với những việc cụ thể mà chúng ta phải làm là nhanh chóng cải thiện hệ thống hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật để giải quyết vấn đề ùn tắc, tai nạn, vấn đề ngập nước, mọi người dân đều được cung cấp điện, nước sạch, được chăm sóc y tế, trẻ em được đến trường, người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, người có công với xã hội có nhà ở. Mọi chính sách phải đảm bảo không một ai bị gạt ra ngoài lề của quá trình phát triển. Chúng ta phải nhanh chóng biến TP.HCM thành nơi người dân thì bình yên khi ở nhà, ra đường, còn bọn tội phạm thì luôn khiếp sợ. Một thành phố mà chúng ta muốn xây dựng phải là thành phố hòa bình, không có bạo lực, ngày càng vắng bóng các tệ nạn xã hội; một thành phố mà bất cứ ai cũng muốn đặt chân đến để trực tiếp trải nghiệm những giá trị sống mà họ mong muốn.
Không thể xây dựng được thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình nếu không thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Song song với nó là phải đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí... Sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố mang tên Bác không có chỗ cho cán bộ dựa vào quyền lực để trục lợi. Thành phố mang tên Bác sẽ chỉ phát triển nhanh, bền vững, tăng trưởng kinh tế gắn với phát triển văn hóa khi chúng ta có đội ngũ cán bộ giỏi chuyên môn, những cán bộ luôn cầu thị, biết học hỏi không ngừng, những cán bộ luôn lắng nghe tiếng nói của người dân, đặt mình vào vị trí của người dân để thấu hiểu, dấn thân vì công việc để tận tụy vì dân mà phục vụ.
Kỷ niệm 105 năm ngày Bác ra đi tìm đường cứu nước là dịp cho chúng ta cùng nhìn lại chặng đường đã qua một lòng theo Bác, suy ngẫm về chặng đường tiếp theo dưới ánh sáng tư tưởng của Người. Đây cũng là dịp để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP.HCM khẳng định quyết tâm tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, phấn đấu với quyết tâm cao hơn nữa, năng động và sáng tạo hơn nữa, vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đạt được những thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
-------------------------------------------
(1) Đinh Thế Huynh, hành trình tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, dangcongsan.vn, ngày 31-5-2011.
(2) Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Phát biểu tại Lễ khánh thành Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, congan.com.vn, ngày 17-5-2015.
(3) Tô Huy Rứa, Những cống hiến to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, dangcongsan.vn, ngày 7-10-2015.