Một người muốn trở thành đảng viên, yêu cầu tất yếu là có sự hiểu biết nhất định về chủ nghĩa cộng sản và tự nguyện phấn đấu suốt đời cho thắng lợi của chủ nghĩa cộng sản. Sau khi trở thành đảng viên, người đó phải tiếp tục học tập và rèn luyện trong thực tế lao động sản xuất, công tác và chiến đấu để sự hiểu biết ngày càng sâu sắc, bản lĩnh ngày càng vững vàng. Như chúng ta thường nói, lý tưởng cộng sản chủ nghĩa là lẽ sống của người đảng viên, là sức mạnh tinh thần to lớn giúp người đảng viên vượt qua mọi khó khăn trở ngại làm tròn nhiệm vụ người chiến sĩ tiên phong trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng.
Hiểu như vậy, chúng ta không thể không bức xúc khi hiện nay trong Đảng tồn tại “một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị”. Hơn thế, đến nay tình trạng này vẫn “chưa được ngăn chặn, đẩy lùi”, dù Hội nghị Trung ương 4 khóa XI đã ra nghị quyết với quyết tâm rất cao về vấn đề này. Đây là điều cực kỳ nghiêm trọng và không thể chấp nhận!
Biểu hiện rõ nhất của tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị là sự phai nhạt về mục tiêu lý tưởng; niềm tin đối với học thuyết Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh bị lung lay, dao động, thậm chí phủ nhận đường lối đổi mới đi lên chủ nghĩa xã hội. Người đảng viên suy thoái dần dà bị chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tư bản chi phối, chinh phục ở nhiều mức độ. Từ đó xuất hiện những hành động sai trái, như: thu vén, vụ lợi cá nhân, làm giàu bất chính, chạy theo lợi ích nhóm, chia bè kéo cánh, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, tư duy nhiệm kỳ… Có người đã nói rất đúng: Sự suy thoái về tư tưởng chính trị là gốc của mọi sự suy thoái, là sự suy thoái nguy hiểm nhất.
Để ngăn cản, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị trong bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, vai trò của các cấp ủy, các cán bộ lãnh đạo, quản lý vô cùng quan trọng. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI đã đề ra những nhiệm vụ, giải pháp rất cụ thể và quyết liệt, cần biến quyết tâm của Trung ương thành quyết tâm của toàn Đảng và toàn dân; trong các nhóm giải pháp cần chú trọng tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình một cách tự nguyện, thẳng thắn và thường xuyên; người đứng đầu cần đề cao tinh thần trách nhiệm, sự gương mẫu, gắn bó mật thiết với nhân dân, nói đi đôi với làm…
Với từng đảng viên, điều cốt tủy vẫn là sự kiên định lý tưởng. Muốn vậy phải ra sức học tập và tu dưỡng để có nhận thức đúng đắn, sâu sắc về chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, về con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, con đường duy nhất đúng mà lãnh tụ Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã chọn, về đường lối đổi mới, đường lối phát triển kinh tế - xã hội, chủ trương hội nhập với thế giới hiện đại… Niềm tin và lòng trung thành với Đảng, với sự nghiệp cách mạng cũng dựa trên cơ sở nhận thức đúng đắn và tình cảm nồng nàn đối với đất nước, nhân dân.
Chủ nghĩa cá nhân là nguồn gốc muôn ngàn tội lỗi, là kẻ thù không đội trời chung của chủ nghĩa xã hội, do đó người đảng viên không thể xem thường và trở thành tù binh của nó. Hiểu không khó nhưng làm thì khó, đòi hỏi phải có đủ nghị lực làm chủ được bản thân, vượt qua mọi cám dỗ, quyến rũ về quyền chức, bổng lộc, tiền tài vật chất. Không làm chủ được bản thân, người đảng viên dễ dàng bị chuyển hóa, tự chuyển hóa và sụp bẫy chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Hiện nay chúng vẫn không ngớt luận điệu xuyên tạc, vu khống, lôi kéo, kích động cũng như thực hiện những hành động phá hoại khi có thể. Cần hết sức cảnh giác làm thất bại mọi âm mưu thâm độc của kẻ thù.
Nhiều thế hệ tiền bối và đồng bào yêu nước đã hi sinh chiến đấu để có cơ đồ rạng rỡ hôm nay. Người đảng viên không thể phản bội các thế hệ đi trước, phản bội Đảng và nhân dân, mà cũng là phản bội lại chính mình. Vì khi vào Đảng, người đảng viên đã xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu là Độc lập dân tộc, Chủ nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng sản, lý tưởng cao đẹp và hành trang quý giá trên đường đi tới phía trước của mỗi chiến sĩ cách mạng.