Ngày 22-5-2016, cùng với cử tri cả nước, cử tri TP.HCM sẽ thực hiện quyền công dân của mình để bầu chọn những người xứng đáng vào Quốc hội và HĐND các cấp. Thực hiện Chỉ thị 51-CT/TW ngày 4-1-2016 của Bộ Chính trị, Hướng dẫn số 169-HD/BTGTW ngày 15-1-2016 của Ban Tuyên giáo Trung ương, Thông tri số 03-TT/TU ngày 2-2-2016 của Ban Thường vụ Thành ủy về lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND thành phố khóa IX, đại biểu HĐND quận, huyện và đại biểu HĐND phường, xã, thị trấn nhiệm kỳ 2016 - 2021, Ban Tuyên giáo Thành ủy được giao nhiệm vụ chịu trách nhiệm chính trong công tác tuyên truyền, đã có những chỉ đạo về công tác này đến các cấp ủy và toàn hệ thống chính trị của thành phố. Để làm rõ hơn những nhiệm vụ trong công tác tuyên truyền nhằm thực hiện thành công nhiệm vụ quan trọng này, Tạp chí Sổ tay Xây dựng Đảng đã có cuộc trao đổi với đồng chí Thân Thị Thư, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy, Trưởng Tiểu ban Tuyên truyền bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND thành phố nhiệm kỳ 2016 – 2021.
* Phóng viên: Thưa đồng chí, xin đồng chí vui lòng nói rõ mục đích và ý nghĩa của công tác tuyên truyền cho sự thành công của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp?
- Đồng chí Thân Thị Thư: Tôi nghĩ rằng, công tác tuyên truyền bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp là nội dung rất quan trọng, đó là làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức rõ mục đích, vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của sự kiện chính trị này là tiếp tục xây dựng, củng cố và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Công tác tuyên truyền sẽ góp phần vào việc lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu về đức, tài, xứng đáng là đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trong Quốc hội và HĐND. Đây là nhiệm vụ trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân năm 2016.
Không chỉ vậy, công tác tuyên truyền còn góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bầu cử; tạo sự thống nhất trong toàn Đảng, sự đồng thuận trong toàn xã hội, bảo đảm thực hiện thành công cuộc bầu cử; chủ động đấu tranh có hiệu quả với những âm mưu, hoạt động chống phá bầu cử, chống phá chế độ, cản trở sự nghiệp đổi mới đất nước của nhân dân ta. Đồng thời, tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng về công tác bầu cử, bảo đảm phát huy dân chủ và sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng trong công tác cán bộ. Làm cho công dân nắm vững quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm trong việc xây dựng nhà nước trong sạch, vững mạnh, có hiệu lực, hiệu quả, tham gia tự giác, tích cực, chủ động để cuộc bầu cử thực sự là ngày hội của toàn dân.
Các hoạt động tuyên truyền về bầu cử được tiến hành trước, trong và sau khi bầu cử, góp phần cổ vũ tinh thần đoàn kết, chung sức chung lòng, tận dụng thời cơ, thuận lợi, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững; tạo không khí thi đua yêu nước trong các tầng lớp nhân dân thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ thành phố và nghị quyết đại hội đảng các cấp.
* Với mục đích và ý nghĩa đó, công tác tuyên truyền cần tập trung vào những nội dung gì, thưa đồng chí?
- Các cấp ủy đảng, các cơ quan thông tin, cơ quan truyền thông phải tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND thành phố khóa IX, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021; phân tích, làm rõ bối cảnh, tình hình đất nước, thành phố, địa phương thời điểm diễn ra cuộc bầu cử, như: toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang tiếp tục thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung và phát triển năm 2011); Đại hội lần thứ XII của Đảng, Đại hội X Đảng bộ thành phố vừa kết thúc, việc học tập, quán triệt và triển khai nghị quyết đại hội đang được tiến hành; Hiến pháp năm 2013 và các luật về tổ chức bộ máy nhà nước mới được ban hành; công cuộc đổi mới đạt được nhiều thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; những thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đặt ra khi chúng ta hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Bên cạnh đó, cần tuyên truyền đặc trưng cơ bản của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc xây dựng bộ máy nhà nước nói chung và Quốc hội, HĐND nói riêng; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và hoạt động của Quốc hội, của HĐND các cấp. Thành tựu của Quốc hội và HĐND qua các thời kỳ, đặc biệt là những đổi mới của Quốc hội trong hoạt động lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, của HĐND trong việc thực hiện trách nhiệm của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Vai trò, trách nhiệm của Quốc hội khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 trong việc thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội giai đoạn 2016 - 2021 và Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ thành phố và nghị quyết đại hội đảng các cấp…
* Thưa đồng chí, trong thời gian qua, Đảng ta đã có các văn bản chỉ đạo về công tác bầu cử. Xin đồng chí cho biết những điểm mới của các chỉ đạo này?
- Chúng ta cần giới thiệu nội dung các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp. Trong đó, cần tiếp tục khẳng định quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Hội nghị lần thứ 12 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI). Đặc biệt làm rõ một số điểm mới trong Chỉ thị 51-CT/TW ngày 4-1-2016 của Bộ Chính trị, đó là:
Thứ nhất, giới thiệu những người tiêu biểu, có quan điểm, lập trường chính trị vững vàng, đủ tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật, có năng lực, điều kiện thực hiện nhiệm vụ đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.
Thứ hai, không đưa vào danh sách ứng cử người có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực; có tư tưởng cục bộ, bảo thủ; đang bị thanh tra, kiểm tra dấu hiệu vi phạm; đã bị các cơ quan có thẩm quyền kết luận không trung thực; người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra những vụ, việc tham nhũng, lãng phí, mất đoàn kết nghiêm trọng.
Thứ ba, lãnh đạo bầu đủ số lượng đại biểu Quốc hội, đạiểu HĐND các cấp, đặc biệt coi trọng chất lượng đại biểu.
Thứ tư, giảm hợp lý số đại biểu công tác tại cơ quan hành chính, tăng số lượng đại biểu chuyên trách; bảo đảm tỉ lệ người ứng cử là phụ nữ, người dân tộc thiểu số theo đúng quy định của luật bầu cử.
Thứ năm, bổ sung tỉ lệ hợp lý đại biểu đại diện các hiệp hội, nghiệp đoàn về các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh.
Thứ sáu, phát huy quyền làm chủ của nhân dân không chỉ trong việc lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND mà còn trong công tác bầu cử.
* Với những điểm mới trong chỉ đạo của Đảng, cũng như các văn bản quy phạm pháp luật mới về bầu cử, kỳ bầu cử lần này có những điểm mới quan trọng nào thưa đồng chí?
- Trên tinh thần của Hiến pháp 2013, công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND lần này có nhiều điểm mới, đó là những điều chỉnh, bổ sung cụ thể về bộ máy thực hiện công tác bầu cử từ Trung ương đến địa phương; quy định chặt chẽ hơn về trách nhiệm, quyền hạn và sự phối hợp của các cơ quan, đơn vị phụ trách bầu cử; quy trình đề cử, ứng cử; việc phân bổ người ứng cử đại biểu Quốc hội do Trung ương giới thiệu; việc thẩm định hồ sơ người tự ứng cử; việc tuyên truyền vận động bầu cử, giải quyết khiếu nại tố cáo….
Đặc biệt, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015 được bổ sung cho phù hợp với Hiến pháp năm 2013 với những vấn đề cơ bản như:
Thứ nhất, quy định quyền quyết định ngày bầu cử toàn quốc đối với cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, bầu cử đại biểu HĐND các cấp, quyết định việc bầu cử bổ sung đại biểu Quốc hội trong thời gian giữa nhiệm kỳ, quyết định thành lập Hội đồng Bầu cử quốc gia là thẩm quyền của Quốc hội thay vì Ủy ban Thường vụ Quốc hội như trước đây. Ngày bầu cử phải là ngày chủ nhật và được công bố chậm nhất trước 115 ngày thay vì 105 ngày như trước đây. Việc tăng thêm 10 ngày tạo điều kiện về thời gian để chuẩn bị và tiến hành các trình tự bầu cử được thuận lợi hơn, nhất là bảo đảm các bước trong quy trình hiệp thương được tốt hơn.
Thứ hai, quy định số lượng người dân tộc thiểu số được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội do Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến trên cơ sở đề nghị của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, bảo đảm có ít nhất 18% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số. Số lượng phụ nữ được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội do Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến trên cơ sở đề nghị của Đoàn Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là phụ nữ.
Thứ ba, Hội đồng Bầu cử quốc gia do Quốc hội thành lập, có nhiệm vụ tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội; chỉ đạo, hướng dẫn công tác bầu cử đại biểu HĐND các cấp.
Thứ tư, những người đang bị tạm giam, những người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc cũng sẽ được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh nơi người đó đang bị tạm giam, đang được giáo dục, cai nghiện bắt buộc.
* Trong tuyên truyền về những người ra ứng cử, cần quan tâm những vấn đề đề gì thưa đồng chí?
- Ở nước ta, đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp là những người đại diện của dân chứ không phải đại diện cho các đảng phái hay lực lượng chính trị, nên không có vấn đề tranh cử mà chỉ có vận động bầu cử theo quy định. Do đó, trong công tác tuyên truyền, cần quan tâm tiêu chuẩn người ứng cử đại biểu Quốc hội quy định tại Luật Tổ chức Quốc hội, tiêu chuẩn đại biểu HĐND quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương; tiêu chuẩn cán bộ được quy định trong Chiến lược công tác cán bộ của Đảng. Khi tuyên truyền về quá trình chuẩn bị và tiến hành bầu cử, phải quán triệt thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng về bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ trong các cơ quan nhà nước ở Trung ương và địa phương, gắn kết quả nhân sự đại hội đảng các cấp và quy hoạch cán bộ với công tác chuẩn bị nhân sự để giới thiệu đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp.
* Trong dịp bầu cử này, để phản bác, đấu tranh các luận điệu xuyên tạc, các hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, công tác tuyên truyền cần làm gì?
- Cả hệ thống chính trị, các cơ quan truyền thông cần chú ý tuyên truyền quyền bầu cử và ứng cử của công dân, nghĩa vụ, trách nhiệm của cử tri trong công tác bầu cử; các hoạt động trong quá trình tiếp xúc cử tri; các quy định về trình tự, thể thức bầu cử...
Bên cạnh đó, cần tuyên truyền công tác chuẩn bị bảo đảm an ninh và trật tự an toàn xã hội, điều kiện vật chất, kỹ thuật, tài chính bảo đảm thành công cho cuộc bầu cử; các phương án chủ động ứng phó với những tình huống thiên tai diễn ra trong thời gian tiến hành bầu cử. Cần phản ánh kịp thời kết quả giải quyết đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo của công dân, ngăn chặn mọi hành vi lợi dụng dân chủ, vi phạm pháp luật về bầu cử; phản ánh sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy và chính quyền các cấp về công tác bầu cử; quá trình diễn ra và kết quả bầu cử; tuyên truyền về sự tham gia tích cực, chủ động của nhân dân đối với cuộc bầu cử; kết quả phong trào thi đua lập thành tích chào mừng cuộc bầu cử, biểu dương kịp thời những đơn vị và cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác bầu cử...
Cần phản ánh không khí dân chủ, minh bạch, đúng pháp luật, các hoạt động tự giác của cử tri và nhân dân tham gia bầu cử ra nước ngoài và sự quan tâm, dư luận tích cực của thế giới đối với sự kiện này của đất nước. Đồng thời, đấu tranh chống mọi luận điệu xuyên tạc, những âm mưu, hành động phá hoại cuộc bầu cử, lợi dụng bầu cử để kích động, gây rối, chia rẽ nội bộ ta của các thế lực thù địch.
* Trân trọng cảm ơn đồng chí!