Luật mới đẩy mạnh phân cấp, phân quyền
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, việc nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh BĐS năm 2023 và các văn bản quy định chi tiết đã thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước; bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa quy định của Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS với các luật khác có liên quan như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường vai trò của chính quyền địa phương trong việc quản lý nhà ở, hoạt động kinh doanh BĐS; tăng cường cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm tối đa các điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết và kịp thời tháo gỡ các tồn tại, hạn chế thời gian qua cho thị trường BĐS.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, Luật Nhà ở 2023 tập trung giải quyết 8 nhóm chính sách lớn bao gồm: chính sách về sở hữu nhà ở; chính sách về xây dựng, ban hành chiến lược phát triển nhà ở quốc gia; chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; chính sách về phát triển nhà ở; chính sách nhà ở xã hội; chính sách về tài chính cho phát triển nhà ở; chính sách chung về quản lý, sử dụng nhà ở; chính sách về quản lý, sử dụng nhà chung cư; chính sách quản lý nhà nước về nhà ở…
Về chính sách phát triển nhà ở xã hội, Luật Nhà ở 2023 đã hoàn thiện các quy định về quỹ đất, hình thức phát triển nhà ở xã hội, các giai đoạn của dự án đầu tư nhà ở xã hội và những ưu đãi cho chủ đầu tư... Về chính sách tài chính cho phát triển nhà ở, Luật đã hoàn thiện các quy định về hình thức, nguyên tắc, điều kiện, huy động vốn để phát triển theo các loại hình nhà ở; bổ sung thêm các nguồn vốn phát triển nhà ở chưa được quy định trong Luật Nhà ở năm 2014 như cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán và các hình thức huy động vốn khác nhằm phù hợp với quy định của pháp luật khác có liên quan.
Quang cảnh hội nghị phổ biến Luật Về Luật Kinh doanh BĐS, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Luật tập trung vào chính sách dịch vụ kinh doanh bất động sản, điều tiết để thị trường phát triển ổn định, lành mạnh; chính sách về quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản. “Luật kinh doanh bất động sản quy định đầy đủ, cụ thể về các nội dung và phân định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về thị trường giữa các bộ, ngành và giữa các cơ quan Trung ương với địa phương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong kiểm tra, xử lý, ngăn chặn sai phạm trong kinh doanh bất động sản. Quy định về xây dựng và quản lý hệ thống thông tin, dữ liệu về nhà ở và thị trường" - đồng chí Nguyễn Văn Sinh thông tin
Bổ sung quy định về di dời chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư
Phổ biến về Luật Nhà ở năm 2023, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS, Bộ Xây dựng Nguyễn Mạnh Khởi cho biết, Luật Nhà ở năm 2023 gồm 13 chương với 198 điều, tăng 15 điều so với Luật Nhà ở năm 2014. Đồng thời, đã nêu ra một số điểm mới đáng lưu ý.
Theo đó, Luật Nhà ở năm 2023 đã luật hóa một số quy định của Nghị định số 69/2021 của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để nâng cao hiệu lực pháp lý. Cụ thể, luật đã bổ sung quy định việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở, không thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư…
Luật Nhà ở năm 2023 cũng bổ sung quy định về di dời chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư, cưỡng chế di dời, phá dỡ nhà chung cư. Bộ luật cũng quy định rõ quyền và trách nhiệm của chính quyền địa phương, chủ đầu tư, các chủ sở hữu nhà chung cư; kinh phí di dời, cưỡng chế di dời, phá dỡ nhà chung cư được tính trong tổng mức đầu tư dự án, nhà đầu tư có trách nhiệm hoàn trả kinh phí này nếu Nhà nước đã ứng ra để thực hiện.
Đồng chí Bùi Xuân Cường cùng các đại biểu tại hội nghịVề điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội (NƠXH), Luật Nhà ở mới đã bãi bỏ quy định về điều kiện cư trú khi mua, thuê mua NƠXH, chỉ còn điều kiện về nhà ở và thu nhập; đối với trường hợp thuê NƠXH thì không yêu cầu bắt buộc phải đáp ứng các điều kiện về nhà ở, thu nhập, chỉ cần đúng đối tượng…
“Trong Luật Nhà ở năm 2023 đã quy định yêu cầu UBND cấp tỉnh phải bố trí quỹ đất dành để phát triển NƠXH theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh đã được phê duyệt. Về quy trình giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án NƠXH, luật cũng quy định rõ chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ dự án. Ngoài ra, chủ đầu tư cũng không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất”- đồng chí Nguyễn Mạnh Khởi nhấn mạnh.
Bắt buộc công khai thông tin dự án BĐS khi mở bán
Đối với Luật Kinh doanh BĐS, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản Bộ Xây dựng Hoàng Hải cho biết, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 gồm 10 chương với 83 điều, tăng 4 chương và tăng 1 điều so với Luật Kinh doanh bất động sản 2014. Luật Kinh doanh BĐS đã bổ sung quy định về các loại nhà ở, công trình xây dựng có sẵn và hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh.
“Luật Kinh doanh BĐS quy định rõ về điều kiện của nhà ở, công trình xây dựng có sẵn và hình thành trong tương lai khi đưa vào kinh doanh phải được công khai thông tin theo quy định. Việc thông tin dự án bất động sản phải được công khai trên cả hệ thống thông tin về nhà ở, thị trường bất động sản và trang thông tin điện tử của doanh nghiệp” - đồng chí Hoàng Hải cho biết.
Theo đồng chí Hoàng Hải, thông tin về BĐS phải nêu rõ quyết định chủ trương đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc chấp thuận đầu tư dự án BĐS đưa vào kinh doanh, thông tin về quy hoạch chi tiết được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt... Trong khi đó, theo quy định trước đây thì việc công khai chỉ nói chung chung không nêu chi tiết như luật mới này.
Các đại biểu tại hội nghị phổ biến Luật Luật mới quy định cụ thể chủ đầu tư dự án BĐS chỉ được thu tiền đặt cọc không quá 5% giá bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng từ bên đặt cọc… Luật cũng đã sửa đổi, bổ sung quy định trường hợp bên nhận chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sau khi có quyết định cho phép chuyển nhượng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các bên đã ký hợp đồng chuyển nhượng thì việc thực hiện thủ tục về đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai.
Cũng theo đồng chí Hoàng Hải, Luật cũng bổ sung quy định trường hợp Thủ tướng Chính phủ uỷ quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định việc cho phép chuyển nhượng một phần dự án bất động sản đối với trường hợp dự án bất động sản thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư.
Về Sàn giao dịch bất động sản và môi giới bất động sản, Luật đã bổ sung quy định sàn giao dịch bất động sản trước khi hoạt động phải gửi hồ sơ đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi có trụ sở chính của sàn giao dịch bất động sản để được cấp giấy phép hoạt động.
Về môi giới bất động sản, Luật bổ sung quy định cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng điều kiện phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.