Về cải cách tiền lương, ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) thống nhất với tờ trình của Chính phủ cần thực hiện cải cách tiền lương và các chính sách liên quan theo lộ trình, phù hợp từng bước, thận trọng, chắc chắn, đảm bảo tính khả thi, hiệu quả, phù hợp với khả năng chi trả của ngân sách. Mặc dù hiện nay nhiều bộ, ngành, địa phương đã phê duyệt Đề án vị trí việc làm, nhưng còn nặng về hình thức và chưa đảm bảo tính đồng bộ, chưa được tương đồng với nhau. Mặt khác, cấp thẩm quyền chưa thông qua danh mục vị trí việc làm, cho nên chưa đủ điều kiện để có thể thông qua lương mới. Do đó Chính phủ trình tiếp tục thực hiện lộ trình tăng mức lương cơ sở, lương hưu, phụ cấp, các chế độ, chính sách là rất cần thiết.

ĐB Phạm Văn Hòa đồng tình với giải pháp lương mới áp dụng từ ngày 1/7/2024, tiền lương của khu vực công, công chức, viên chức tăng 30% và bổ sung quy định tiền khen thưởng 10% lương cơ bản; điều chỉnh lương hưu 15%, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công 35,7% và trợ cấp xã hội 38,9%. Đặc biệt, đối với những người hưởng lương hưu từ trước năm 1995 được trợ cấp thêm 0,3 triệu đồng/tháng đối với người có mức lương thấp hơn 3,2 triệu; hưởng lương thấp hơn 3,5 triệu đồng được điều chỉnh cho đủ 3,5 triệu đồng… theo ĐB Phạm Văn Hòa là chính sách nhân văn của Nhà nước đối với người hưởng lương hưu thấp. Mức lương cơ sở tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng là mức lương cao nhất từ trước đến nay, ngoài việc cải thiện đời sống của người hưởng lương và trợ cấp còn đảm bảo được an sinh xã hội, đảm bảo được cuộc sống tối thiểu của người hưởng lương từ ngân sách.

Với tổng nhu cầu kinh phí điều chỉnh mức lương cơ sở lần này của giai đoạn 2024-2026 là 913.300 tỷ đồng, các ĐB Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo ổn định giá cả thị trường, chống lạm phát, nhất là những mặt hàng tiêu dùng không thể để "tát nước theo mưa" của thị trường, khi mỗi lần nhà nước tăng lương cơ sở thì thị trường tăng giá theo, ảnh hưởng đến đời sống của đông đảo của người dân lao động… ĐB Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) đề nghị bên cạnh tăng lương vẫn tiếp tục phải đẩy mạnh hơn nữa cải cách tinh giản bộ máy biên chế. Mặt khác, tăng lương, giá tiếp tục tăng cho nên cần phải có giải pháp để bình ổn giá; khi lương tăng thì thuế giảm trừ gia cảnh cũng cần phải nghiên cứu. “Mức sống tăng lên, chi phí đắt lên thì giảm trừ gia cảnh nộp thuế thu nhập cá nhân cũng phải tăng. Tăng 30% lương thì ít nhất giảm trừ gia cảnh cũng phải tăng được 30%, thậm chí 50%” - ĐB Tạ Văn Hạ nêu.

Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam)

Trong khi đó, ĐB Trần Hoàng Ngân (TPHCM) cũng kiến nghị một số vấn đề Chính phủ cần quan tâm khi khi tăng lương, như chính sách tiền tệ chủ động linh hoạt theo lạm phát mục tiêu 4% và phải giữ cho được ổn định tỷ giá; điều chỉnh các hàng hóa, dịch vụ Nhà nước quản lý (như điện, học phí, giá dịch vụ khám, chữa bệnh) phải giãn ra không cùng một lúc và cách xa ngày 1/7/2024; phải chuẩn bị nguồn hàng, đảm bảo cung hàng hóa không để thiếu hàng, thúc đẩy sản xuất; kiểm soát lạm phát tâm lý, lạm phát tin đồn, té nước theo mưa và phải tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử phạt nghiêm minh những vấn đề liên quan đến pháp luật về giá.

ĐB Dương Minh Ánh (TP Hà Nội) đánh giá cao việc tăng lương nhưng cho biết công chức, viên chức ngành giáo dục vẫn còn rất nhiều tâm tư và băn khoăn. Theo ĐB, sau khi Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đến nay, nhiều chính sách lớn về đổi mới giáo dục đã được ban hành, nhưng chỉ có chính sách tiền lương đối với nhà giáo đã được nêu trong Nghị quyết 29 (đó là lương giáo viên được ưu tiên xếp cao nhất trong bảng lương hệ thống lương hành chính sự nghiệp), sau 11 năm đến nay vẫn nằm nguyên trên giấy, chưa được triển khai. ĐB đề nghị cần sớm thực hiện điều này.

Quốc hội chiều 26/6

Về việc xây dựng, hoàn thiện vị trí việc làm để thực hiện chính sách tiền lương, hiện nay các bộ ngành, địa phương đã phê duyệt đề án vị trí việc làm nhưng vẫn còn mang tính hình thức, còn thiếu rất nhiều ngành nghề dẫn đến khó khăn cho các đơn vị triển khai thực hiện. Do vậy, ĐB Dương Minh Ánh đề nghị Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành bổ sung danh mục vị trí việc làm theo lĩnh vực quản lý của bộ, ngành mình, lấy ý kiến rộng rãi của chuyên gia, nhà khoa học, đơn vị, tổ chức, cá nhân để sớm hoàn thiện danh mục này.

Giải trình trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đồng tình với các ĐB là tăng lương lần này phải quan tâm đến kiểm soát được giá, chỉ số CPI. Chính phủ đánh giá tăng lương thì khả năng CPI tăng khoảng 07,7%, trong khi đó GDP tăng trưởng có thể đóng góp thêm 0,21%. Phó Thủ tướng cho rằng, lạm phát chủ yếu là tâm lý, còn cung cầu hàng hóa sẽ bảo đảm, đặc biệt là mặt hàng thiết yếu. Chính phủ, Thủ tướng rất quan tâm vấn đề này, tới đây sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt hơn.

Cũng trong chiều 26/6, Quốc hội thảo luận về phương án gia hạn trả nợ đối với các khoản vay tái cấp vốn theo Nghị quyết số 135 ngày 17/11/2020 của Quốc hội. Các ý kiến cơ bản đồng tình tiếp tục gia hạn nợ khoảng 4.000 tỷ đồng tái cấp vốn của Vietnam Airlines, tuy nhiên đề nghị đơn vị phải triển khai đồng bộ các giải pháp để cải thiện tình hình tài chính và hoạt động sản xuất, kinh doanh…