Các ý kiến tại tọa đàm đều thống nhất quan điểm: trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là xu hướng mà đang ảnh hưởng sâu rộng đến các khía cạnh xã hội. Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo định hình tương lai giáo dục của tất cả các quốc gia trên thế giới. Sự ra đời của ChatGPT đã tạo nên một cơn sốt toàn cầu và hiện đang là chủ đề thảo luận, nghiên cứu tại nhiều quốc gia trên thế giới. Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn đặt vấn đề: trước kia, ngành giáo dục, hay là các nhà giáo có một đặc quyền là truyền bá tri thức. Ngày nay, với ứng dụng khoa học công nghệ, vai trò người thầy dù không mất đi nhưng ngày một thay đổi. Với sự ra đời của nhiều sản phẩm công nghệ, nhiều người lo lắng vai trò người thầy sẽ mất đi, giáo dục cũng sẽ có những thách thức rất lớn. “Nhưng cuối cùng chúng ta đều thấy, tất cả những công nghệ đó ra đời đều giúp cho không chỉ ngành giáo dục có những bước tiến lớn”, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT nhấn mạnh. Với công nghệ trí tuệ nhân tạo nói chung và ChatGPT nói riêng, vấn đề là làm sao quản lý, hỗ trợ về mặt chính sách để có thể phát huy những tính năng, lợi thế cũng như để hạn chế những mặt trái, tác động tiêu cực của nó.

Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, chắc chắn những sản phẩm tương tự ChatGPT sẽ tác động một cách căn bản và toàn diện tới mọi mặt trong ngành giáo dục, từ chương trình giáo dục, cho tới vai trò người thầy, cách tổ chức dạy và học, cách tiếp cận học liệu, cách tiếp cận với tri thức của người học. “Vai trò người thầy sẽ phải thay đổi như thế nào để không chỉ là thích ứng mà còn đón đầu và phát huy những lợi thế của công nghệ. Người học cũng như chính sách của Nhà nước sẽ phải thay đổi, điều chỉnh như thế nào để tận dụng được những lợi thế và giảm thiểu những tác động tiêu cực, những mặt trái của công nghệ mang lại”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nêu. Bộ GD-ĐT sẽ có những nghiên cứu thấu đáo, để từng bước rà soát và có những điều chỉnh về chính sách trong thời gian tới.

Nhiều ý kiến tại tọa đàm đều nhấn mạnh, một trong những hạn chế của giáo dục Việt Nam là học sinh ít hỏi thầy cô, một phần do ít có thời gian sau tiết học, phần do tâm lý e ngại, do đó, ChatGPT là một sự đột biến khi học sinh có thể hỏi “thoải mái”, sẽ được giải đáp nhiều câu hỏi. TS Lê Thống Nhất, chuyên gia giáo dục cho rằng, ChatGPT là một ước mơ về CNTT, là bước tiến, thể hiện qua số lượng người dùng tăng đột biến trong thời gian ngắn. “Khi ChatGPT ra đời có thể gây hoảng sợ cho một số ngành, trong đó, có ngành giáo dục. Giáo viên nên coi ChatGPT là trợ thủ đắc lực cho việc dạy học. Dĩ nhiên, ChatGPT không thể thay thế thầy cô vì không có cảm xúc, nhưng có thể coi nó như một trợ lý, trợ thủ đắc lực.

PGS.TS Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường CNTT và truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội cũng cho rằng, một số nơi đang dự định cấm dùng vì sợ học sinh sẽ sử dụng nó để viết bài luận chẳng hạn. Đó là tư tưởng lạc hậu. Thay vì ngồi tranh luận học sinh đang sao chép bài luận từ ChatGPT thì thầy cô có thể hướng dẫn, giúp sinh viên tăng điểm bài luận. Như vậy sinh viên được hỗ trợ từ cả thầy cô và AI. Không ai có thể từ chối công nghệ, trí tuệ nhân tạo. Do đó, nên coi các sản phẩm công nghệ là công cụ phục vụ cho chúng ta…

GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, ChatGPT là cơ hội để giáo viên chuyển đổi phương thức dạy học, thay vì dạy thiên về kiến thức thì nên trọng tâm hơn về phát triển năng lực, về dạy đạo đức cho học sinh, sinh viên, cũng là cơ hội để đào sâu hơn ở nhiều vấn đề. Theo ông, không nên sợ công nghệ, sợ cái mới mà nên tận dụng để sử dụng nó. Giáo viên nếu vẫn sử dụng phương thức giảng dạy cũ thì sẽ bị lạc hậu, thực tế nhiều sinh viên sử dụng công cụ AI còn có kiến thức rộng hơn thầy cô. Do đó, thay vì truyền thụ kiến thức, thầy cô nên chuyển sang việc định hướng, dẫn dắt sinh viên tiếp cận tri thức. Nói cách khác, vai trò của thầy cô là không thể thay thế nhưng trong bối cảnh hiện nay, thầy cô cũng phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu sinh viên.

Ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM cho rằng, ChatGPT tạo cho thầy cô nhiều cơ hội để giúp học sinh tiếp cận kiến thức; còn để phát triển được năng lực, phẩm chất của học sinh thì thầy cô ngoài việc tận dụng ChatGPT còn bằng tình cảm, kinh nghiệm để dạy dỗ học sinh. Ngành giáo dục có thể tận dụng ChatGPT để có bước tiến nhanh hơn trong việc giúp học sinh hoàn thiện năng lực, phẩm chất của mình, nhất là khi ngành giáo dục đang triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018. TPHCM rất mong muốn nâng cao năng lực số của thầy cô, học sinh để thực hiện thành công chương trình giáo dục phổ thông mới, phát huy được năng lực, phẩm chất học sinh.

Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM cũng nêu quan điểm, khi có ChatGPT, học sinh rất vui vì có thể “nhờ” nó nhiều. Nhưng nếu lạm dụng sử dụng sẽ khiến học sinh mất đi tính chủ động trong giải quyết các vấn đề thực tiễn; làm giảm sự sáng tạo, tìm tòi cái mới của học sinh; nếu chìm đắm sử dụng cũng khiến học sinh giảm các kỹ năng. Với thầy cô, cần biết cân đối, tận dụng sản phẩm công nghệ để dạy học; phải thực hiện được việc đánh giá học sinh thường xuyên. Thầy cô cần nâng cao năng lực số của mình để giúp học sinh tiếp cận kiến thức cũng như trang bị các kỹ năng. Việc dạy và học chắc chắn cũng phải có những thay đổi tích cực hơn trong bối cảnh cách mạng công nghệ hiện nay.

Nhiều giáo viên tham gia tọa đàm cũng bày tỏ lo lắng khi ChatGPT thông dụng và ngày càng hoàn thiện thì thầy cô sẽ dạy học sinh cái gì? Chương trình giáo dục, việc dạy và học có phải thay đổi không? Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, với ngành giáo dục, chủ thể vẫn là người thầy. Chúng ta không quá hào hứng nhưng cũng không nên lo ngại, hoảng sợ với ChatGPT. Cách tốt nhất để hiểu nó, chính là dùng nó. Toàn thể hơn 20 triệu học sinh, 1,5 triệu nhà giáo, các nhà quản lý giáo dục hãy dùng và cảm nhận, trải nghiệm để hiểu hơn, thảo luận sâu rộng về nó. Các cơ quan quản lý nhà nước, Bộ GD-ĐT sẽ có những chính sách kịp thời cũng như lâu dài…