Thực ra, tuổi cao phải kèm với sức yếu (mắc bệnh phải chữa bệnh dài ngày, từ 3 tháng trở lên) và làm đơn hoặc trực tiếp báo cáo với chi bộ để chi bộ xem xét quyết định.
Như vậy đảng viên miễn sinh hoạt đảng phải có 2 điều kiện: 1 - Tuổi cao sức yếu; 2 - Tự làm đơn và được chi bộ đồng ý, báo cáo cấp trên. Hai điều kiện trên là cần và đủ, thiếu một không được. Thực tế hiện nay, có nhiều đảng viên hưu trí ở tuổi 70, thậm chí 80, còn sức khỏe vẫn tham gia công tác khu phố, tham gia sinh hoạt đảng. Đó là vốn quý và lực lượng cán bộ xây dựng cơ sở đảng, chính quyền vững mạnh.
Chỉ có chi bộ, tổ chức cơ sở nắm rõ tình hình đảng viên mới biểu quyết đúng cho ai có đơn xin được miễn sinh hoạt. Phải tránh cả nể, xuôi chiều, cũng tránh tư tưởng càng ít đảng viên, họp càng nhanh. Có nơi, đảng viên hay có ý kiến phê phán, phê bình, chi bộ ngại, cấp ủy “ngán”, muốn gợi ý cho nghỉ. Thế là không đúng. Có nơi do cách nói, cách giải thích không khéo của cấp ủy hoặc bí thư, một vài đảng viên cho là “gợi ý” để mình miễn sinh hoạt, cho khỏi “gay cấn”, khỏi góp ý đấu tranh. Như thế là vi phạm quyền dân chủ của đảng viên.
Có đảng viên còn khỏe, nhưng do không tích cực, mất ý chí phấn đấu, ít đi họp hành, ngại tham gia công tác khu phố; chi bộ sợ ảnh hưởng đến thành tích, muốn cho miễn sinh hoạt. Điều này là thủ tiêu đấu tranh. Có đủ sức khỏe, điều kiện tốt mà không sinh hoạt đảng, không tham gia công tác là vi phạm Điều lệ Đảng, phải đấu tranh, góp ý chứ không thể hữu khuynh, giải quyết theo hướng tiêu cực.
Quy định 23-QĐ/TW ngày 31-10-2006 của Bộ Chính trị hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng khóa X: “Đảng viên được sinh hoạt đảng, bản thân phải gương mẫu và vận động gia đình chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước và các quy định của địa phương, nếu vi phạm tư cách đảng viên phải xử lý kỷ luật theo quy định của Điều lệ Đảng”.
Theo đó, dù là đảng viên miễn sinh hoạt đảng, cũng phải gương mẫu, không vi phạm tư cách đảng viên. Có đảng viên cho mình được miễn sinh hoạt đảng là thoát ra khỏi vòng trách nhiệm, phát ngôn vô tổ chức, vi phạm các điều đảng viên không được làm..., dù đi lại được, 3, 4 tháng không nộp đảng phí, đợi chi ủy, tổ trưởng đảng đến thu... Những đảng viên này cần được phê bình nghiêm khắc.
Những đảng viên miễn sinh hoạt vì lý do sức khỏe thì sau khi hết bệnh, khỏe phải trở lại sinh hoạt, không được cho mình có quyền được miễn luôn.
Hiện nay, có trường hợp cứ đến ngày sinh hoạt, đảng viên gọi điện cho bí thư báo lý do vắng mặt. Đến 3, 4 lần như vậy, rồi cho mình không vi phạm. Có đảng viên không cần báo lý do và xin phép, mà bí thư, tổ trưởng đảng nể mặt, nên gọi điện nhắc. Nhân đó, họ mới báo, xin phép. Kết quả là 4, 5 lần như thế họ vẫn cho mình là không vi phạm. Chi bộ cũng khó xử lý. Nếu cứ kéo dài tình trạng như vậy thì còn gì là kỷ luật sinh hoạt đảng.
Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, có tổ chức và phương thức sinh hoạt chặt chẽ. Đảng viên phải gương mẫu, tự giác chấp hành Điều lệ Đảng. Đảng mạnh không chỉ đông về số lượng mà chính nhờ chất lượng của đảng viên và tổ chức đảng.
Trong điều kiện chiến tranh ác liệt, kể cả vùng bị địch kiểm soát gắt gao, tổ chức đảng vẫn sinh hoạt thường xuyên, giữ vững liên hệ lãnh đạo nhân dân kháng chiến thắng lợi. Sinh hoạt của tổ chức đảng trong hòa bình có điều kiện hơn nhiều. Vì vậy, mỗi đảng viên phải tự giác ghép mình vào tổ chức. Các cơ sở đảng cũng cần nghiên cứu cải tiến để sinh hoạt đảng phong phú, đổi mới, thật sự là trường học của đảng viên.