Mục tiêu đưa TPHCM phát triển là đầu tàu kinh tế của cả nước

Đồng chí Phan Văn Mãi đánh giá buổi tọa đàm có ý nghĩa rất thiết thực, những ý kiến, hiến kế từ tọa đàm rất bổ ích cho lãnh đạo TPHCM trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện Nghị quyết 98.

Theo đồng chí Phan Văn Mãi, mục tiêu của Nghị quyết 98 chính là đưa TPHCM trở lại quỹ đạo phát triển với tư cách là đầu tàu kinh tế của cả nước, tạo nền tảng để sau năm 2025, TPHCM có sự tăng trưởng cao, GRDP ở hai con số. TPHCM đang khẩn trương xây dựng đề án xây dựng nền công vụ hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân, kiến tạo phát triển. Đề án liên quan đến 6 nhóm nội dung quan trọng. Trong đó có công tác tuyển chọn công chức, viên chức, TPHCM phải có cơ chế riêng để thu hút lao động có chuyên môn cao, tâm huyết, mong muốn cống hiến xây dựng và phát triển TPHCM.

“Sau tuyển chọn là đào tạo, TPHCM đang bàn bạc để củng cố Học viện Cán bộ TP  phát huy các cơ sở đào tạo hiện hữu, liên kết đào tạo quốc tế để đào tạo đội ngũ cán bộ phải có chuyên môn, kỹ năng đáp ứng nhu cầu. TPHCM cũng sẽ nghiên cứu các hình thức thí điểm về công tác cán bộ như thi tuyển các chức danh lãnh đạo, tổ chức điều động, luân chuyển, có cơ chế tuyển dụng các trí thức trẻ có tài năng vào những vị trí phù hợp. Song song với đó cần hiện đại hóa hoạt động của hệ thống chính trị, số hóa hoạt động công vụ, hành chính. Việc này cũng là nền tảng để xây dựng chính quyền đô thị” - đồng chí Phan Văn Mãi cho hay.

Đối với Kết luận 14 của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung, đồng chí Phan Văn Mãi cho biết Thành ủy, UBND TPHCM đã có nhiều kế hoạch triển khai. Việc triển khai còn hơi chậm so với mong muốn nhưng đây là vấn đề khó, cần kỹ lưỡng. Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi kỳ vọng đến cuối năm, TPHCM sẽ có sản phẩm cụ thể vận dụng Kết luận 14.

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi phát biểu kết luận tọa đàm

Liên quan đến mô hình TOD, TPHCM đã rà soát quỹ đất dọc Metro số 1, Metro số 2, Vành đai 2, Vành đai 3, dọc theo cao tốc TPHCM - Mộc Bài. Qua đó, rà soát được 10.000 ha đất, trong đó có nhiều đất công. Khai thác được quỹ đất này sẽ tạo được nguồn lực lớn để đầu tư các dự án khác. TPHCM sẽ mạnh dạn xây dựng quy hoạch theo hướng đô thị đa trung tâm, có phương án kết nối các trung tâm với nhau. Về vấn đề phát triển đường sắt đô thị trong 20 năm tới, đồng chí Phan Văn Mãi cho rằng TPHCM phải định hướng phát triển ngành công nghiệp đường sắt đô thị. Việc này nhằm tăng năng lực quản trị, vận hành các tuyến metro của TPHCM và cũng là nền tảng để triển khai các tuyến metro tiếp theo.

Để TPHCM phát triển, đồng chí Phan Văn Mãi cho rằng thực hiện Nghị quyết 98 không chỉ bằng nguồn nhân lực của hệ thống chính trị, tài lực của nguồn ngân sách, mà cần phải có sự tham gia của người dân, doanh nghiệp. TPHCM đang mở ra các cơ chế để doanh nghiệp TPHCM phát triển, hướng đến xây dựng những doanh nghiệp dẫn đầu cả nước. “Việc TPHCM thực hiện Nghị quyết 98 cũng là tạo kinh nghiệm để các địa phương khác thực hiện. Mong các cơ quan Trung ương tiếp tục đồng hành cùng TPHCM, xem việc thực hiện Nghị quyết 98 là việc chung của quốc gia, góp phần tạo năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế” - đồng chí Phan Văn Mãi mong muốn.

Nghị quyết 98 sẽ là lực đẩy để TP tháo gỡ các điểm nghẽn

Phân tích khái niệm “lực đẩy” từ chủ đề của tọa đàm, TS Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM nhìn nhận 3 lực đẩy mà nghị quyết mang lại. Đó là Nghị quyết 98 giúp TPHCM làm tốt hơn những nhóm công việc mà trước đây đã làm tốt như chương trình kích cầu, mở ra các cơ chế cho các dự án kích cầu trước đây bị vướng các chính sách khi thực hiện. Nghị quyết 98 còn giúp TPHCM thực hiện những nhóm việc đã có trong tính toán nhưng chưa có cơ chế thực hiện như thực hiện đầu tư bằng phương thức PPP trong lĩnh vực văn hóa, thể thao; phát triển TP Thủ Đức thành trung tâm đổi mới sáng tạo, tương tác cao… Nghị quyết 98 đã giải quyết những vướng mắc về con người, về bộ máy, đây là tiền đề để TP Thủ Đức và TPHCM phát triển. Nghị quyết 98 đã mở ra cho TPHCM nhiều ý tưởng phát triển mới mà trước đây chưa nghĩ tới như biện pháp giảm phát thải khí nhà kính theo các cơ chế trao đổi, bù trừ, giao dịch tín chỉ carbon với các nhà đầu tư trong nước, quốc tế để tạo nguồn thu ngân sách…

TS Nguyễn Đức Kiên, nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ chia sẻ, điều tâm đắc nhất trong Nghị quyết 98 là TPHCM được chủ động phát hành trái phiếu chính quyền địa phương và được sử dụng HFIC như một công cụ mà các địa phương khác thực hiện cơ chế đặc thù không có. Theo TS Nguyễn Đức Kiên, để triển khai Nghị quyết 98 cần chọn khâu đột phá. Hiện TPHCM đang chọn bất động sản, tập trung chủ yếu vào hạ tầng giao thông. TPHCM muốn phát triển đô thị phải phát triển bất động sản nhà ở và bất động sản công nghiệp, trong khi hiện TPHCM chưa chú trọng đến bất động sản công nghiệp.

TS Nguyễn Đức Kiên chia sẻ tại tọa đàm

Với Nghị quyết 98, phát triển TOD thì phải phát triển bất động sản công nghiệp, việc này thuộc thẩm quyền của TP. Về đột phá trong công nghiệp, TS Nguyễn Đức Kiên góp ý nên thành lập hệ thống viện, trường, doanh nghiệp để sản xuất chip. Để xây dựng được Trung tâm tài chính quốc gia đặt tại TPHCM, TS Nguyễn Đức Kiên cũng góp ý Đoàn ĐBQH TPHCM cần quan tâm thảo luận về dự thảo Luật các tổ chức tín dụng.

TS Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai thực hiện Nghị quyết 98 nhấn mạnh, Nghị quyết 98 ra đời tạo công cụ pháp lý để gỡ 2 vấn đề điểm nghẽn làm cho TPHCM ngày càng mất vị trí, vai trò trong những năm qua, đó là điểm nghẽn về thể chế. Khi tháo gỡ được điểm nghẽn về thể chế, điểm nghẽn về hạ tầng cũng sẽ được tháo gỡ.

Để triển khai có hiệu quả Nghị quyết 98, TS Trần Du Lịch cho rằng cần tạo một khung pháp lý để vận hành, tạo trách nhiệm, sự an tâm, an toàn và xóa đi tâm lý sợ sai khi làm ở đội ngũ cán bộ trong bộ máy chính quyền TPHCM. TS Trần Du Lịch cũng kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định liên quan đến chính sách thuế đối với hoạt động khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp...

Theo TS Trần Du Lịch, TPHCM cần chọn những việc làm trọng tâm, trọng điểm, có điểm nhấn, kiểu mẫu để nhanh nhất có sản phẩm, người dân thụ hưởng và tin tưởng Nghị quyết 98 đi vào cuộc sống.

Nhân lực chất lượng cao - yếu tố then chốt thực hiện hiệu quả Nghị quyết 98

Trao đổi tại tọa đàm, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM, khẳng định nguồn nhân lực có vai trò quan trọng hàng đầu đối với sự phát triển của TPHCM nói riêng và vùng Đông Nam bộ nói chung. Nhân lực chất lượng cao chính là yếu tố then chốt, là điều kiện tiên quyết để TP thực hiện hiệu quả Nghị quyết 98/2023/QH15. Đại học Quốc gia TPHCM đã ký kết và triển khai hợp tác toàn diện với TPHCM và thành lập tổ công tác để triển khai 5 nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2023. Đó là, phối hợp thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu đô thị Đại học Quốc gia TPHCM. Nghiên cứu xây dựng các chính sách thúc đẩy kinh tế - xã hội của TPHCM; đề xuất các mô hình, cơ chế có tính đột phá nhằm giải quyết các vấn đề quan trọng, đặc thù của TP. Xây dựng và triển khai chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ vi mạch cho TPHCM. Xây dựng và triển khai các chương trình/dự án nghiên cứu phục vụ phát triển bền vững TPHCM. Cuối cùng là phối hợp triển khai “Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo TPHCM giai đoạn 2021 - 2025”. Dự kiến đến năm 2030, Đại học Quốc gia TPHCM sẽ đào tạo khoảng 140.000 cử nhân, kỹ sư, kiến trúc sư, bác sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ có kiến thức toàn diện, có trách nhiệm xã hội, có tư duy khởi nghiệp và có kỹ năng lãnh đạo.

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Trần Duy Đông phát biểu tại tọa đàm

Ở góc độ khác, Trung tướng Lưu Phước Lượng, nguyên Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ cho biết, Nghị quyết 98 có nhiều điều cốt lõi, song nổi lên 2 vấn đề lớn. Đó là, phân cấp phân quyền cho các cấp các ngành, bí quyết để thực hiện thành công phân cấp, phân quyền là thực hiện đúng, đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao và khắc phục triệt để né tránh, sợ sai sợ trách nhiệm. Nghị quyết 98 cho phép TPHCM thực hiện thí điểm cơ chế chính sách đặc thù, vượt trội, những vấn đề mà pháp luật chưa quy định nhưng là đòi hỏi bức xúc của thực tiễn. Thực hiện 2 vấn đề này trong bối cảnh phải cùng lúc sắp xếp, kiện toàn các cơ quan hành chính sự nghiệp - công lập, đáp ứng guồng máy tinh gọn, mạnh, một bộ máy công quyền thật sự trong sạch, vững mạnh. Từ 2 vấn đề trên, đặt ra một yêu cầu khẩn trương, cấp bách nhưng phải hết sức cẩn trọng: đó là vấn đề cán bộ. Để làm được điều đó, phải đổi mới quyết liệt quan điểm đánh giá, lựa chọn, quy hoạch, điều chỉnh, sắp xếp đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cốt cán và người đứng đầu, chúng ta đều có thể đồng tình, đây là khâu then chốt quyết định.

Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Trần Duy Đông khẳng định, Trung ương rất quan tâm đến TPHCM khi xây dựng chính sách nhằm hỗ trợ, đồng hành cùng TP trong huy động nguồn lực. Trong thời gian tới, Thứ trưởng cho biết, ngoài Nghị quyết 98, Bộ KH-ĐT sẽ tiếp tục phối hợp với TP để thực hiện lập quy hoạch của TP và quy hoạch vùng Đông Nam bộ một cách đồng bộ, để thể hiện được TPHCM là trung tâm, là đầu tàu của cả vùng. Trung ương đã đồng hành rất mạnh mẽ với TP trong nhiều phần việc. Đó là đồng hành trong huy động nguồn lực ngay trong cơ chế chính sách của Nghị quyết 98, hoàn thiện cơ sở hạ tầng các chiến lược khác, như triển khai dự án Vành đai 3, các tuyến cao tốc kết nối giao thông mang tính liên vùng để thể hiện vai trò trung tâm của TP, xác định nhà đầu tư chiến lược đối với các dự án chiến lược; phối hợp với TP xác định thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo…

Thứ trưởng Trần Duy Đông tin tưởng TPHCM triển khai hiệu quả các định hướng trên bởi TP đã có hạ tầng sẵn, có các tập đoàn lớn trong lĩnh vực và nguồn nhân lực rất lớn khi tập trung nhiều trường đại học; đồng thời tin tưởng, với các cơ chế chính sách tại Nghị quyết 98, TPHCM sẽ “cất cánh” trong giai đoạn tiếp theo.