Tham dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, lãnh đạo một số bộ, ngành, cơ quan liên quan, đại diện các cơ sở nhập khẩu, nghiên cứu, sản xuất vaccine và thuốc, các chuyên gia, nhà khoa học.

Cuộc họp nhằm bàn công tác hỗ trợ nhập khẩu và sản xuất vaccine, thuốc điều trị Covid-19 trong nước: vai trò của Nhà nước thế nào, vai trò của tư nhân thế nào, hợp tác công tư thế nào? Cái gì vướng mắc, cái gì cần phải thúc đẩy, các nhà sản xuất phải tiếp tục cái gì? Quản lý nhà nước phải tháo gỡ về mặt cơ chế, chính sách gì để kịp thời sản xuất và nhập khẩu vaccine. 

Mở đầu cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định muốn chống dịch tốt thì phải có vaccine và các biện pháp phòng chống dịch cộng với ý thức phòng dịch của người dân. Thủ tướng khẳng định, vaccine là yếu tố quyết định, cùng với ý thức người dân là hai yếu tố hết sức quan trọng. Chính phủ rất quan tâm và chỉ đạo quyết liệt suốt từ đầu năm đến nay về vấn đề này. Muốn có vaccine, chúng ta phải "đi bằng hai chân", vừa phải nhập khẩu, vừa phải nghiên cứu để chủ động sản xuất trong nước. Bên cạnh đó phải tập trung vào thuốc chữa bệnh và thiết bị, sinh phẩm y tế.

Thủ tướng nhấn mạnh, các cơ quan, đơn vị có liên quan phải cố gắng, tất cả phải vì mục tiêu chung, vì lợi ích quốc gia dân tộc, lợi ích của người dân, phải đặt sức khỏe và tính mạng của người dân lên trên hết, trước hết, tránh tiêu cực, lợi ích nhóm. Mục tiêu là làm sao sản xuất bằng được vaccine, thuốc và sinh phẩm, trang thiết bị y tế trong nước, nhanh chóng, kịp thời nhưng phải khoa học, an toàn, hiệu quả.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đến ngày 26/11, trên thế giới có 326 loại vaccine đang được nghiên cứu, trong đó 132 loại vaccine đang được thử nghiệm lâm sàng bằng các công nghệ khác nhau. Có 24 loại vaccine đã được phê duyệt sử dụng ở các nước, trong đó có 8 loại được WHO cấp phép. Có hơn 25 phương pháp điều trị đã và đang được tiếp cận.

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tại Việt Nam có 9 loại vaccine được Bộ Y tế cấp phép sử dụng khẩn cấp. (2 vaccine mRNA; 3 vaccine vecto virus; 3 vaccine bất hoạt; 1 vaccine protein tái tổ hợp). Về nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thử nghiệm lâm sàng vaccine trong nước, hiện có các ứng viên vaccine như Nanocovax, COVIVAC, ARCT-154, HIPRA, Sputnik V, vaccine do Công ty Shionogi (Nhật Bản) phát triển. Bộ Y tế cũng đang hướng dẫn các đơn vị trong việc chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine Covid-19 từ các quốc gia khác như Cuba, Ấn Độ… và có thư gửi WHO giới thiệu các đơn vị của Việt Nam tham gia chương trình tiếp nhận chuyển giao công nghệ mRNA của WHO.

Việt Nam đang sử dụng một số thuốc điều trị đặc hiệu như Molnupiravir, Remdesivir, Favipiravir,...; thuốc kháng thể kép cho bệnh nhân Covid-19 nặng và một số thuốc hỗ trợ khác, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền… Một số loại thuốc điều trị đặc hiệu, thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu… cũng đang được nghiên cứu.

Bộ Y tế cho biết, đến ngày 25/11/2021, cả nước đã tiêm được khoảng 116,4 triệu liều; trong đó có 69,0 triệu liều mũi 1 và 47,4 triệu liều mũi 2. Số liều tiêm cho người từ 18 tuổi trở lên là 113,5 triệu liều, trong đó có 66,5 triệu liều mũi 1 và 47,0 triệu liều mũi 2. Tỷ lệ bao phủ ít nhất 1 liều là 92,2% và tỷ lệ tiêm đủ 2 liều là 65,2% dân số từ 18 tuổi trở lên. Đối với trẻ từ 12-17 tuổi, đến nay đã có 28 tỉnh triển khai, tiêm được 2,9 triệu liều, tỷ lệ bao phủ ít nhất 1 liều là 27,9% và tỷ lệ bao phủ đủ 2 liều là 4,0%.

Tại cuộc họp, sau khi lắng nghe các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, dịch bệnh còn diễn biến hết sức phức tạp trên thế giới, trong khu vực và tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau hai năm phòng, chống dịch, Việt Nam đã chuyển hướng chiến lược từ “0 Covid-19” sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh, để phòng, chống dịch hiệu quả, thực tiễn Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế cho thấy vaccine có tính chất quyết định, cộng với ý thức người dân là rất quan trọng. Việc thúc đẩy sản xuất vaccine và thuốc điều trị sẽ giúp tăng cường năng lực y tế trong nước, góp phần phát triển ngành công nghiệp dược của Việt Nam. Quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước là quyết tâm, phấn đấu sản xuất bằng được vaccine, thuốc điều trị trong nước để chủ động phòng chống dịch hiệu quả, tiết kiệm ngân sách và chứng minh trí tuệ, sức sáng tạo của con người Việt Nam. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là nhất quán, xuyên suốt, quyết liệt để sản xuất bằng được vaccine và thuốc phòng, chống Covid-19. Đây là công việc rất quan trọng, rất cần thiết nhưng cũng rất khó khăn, phức tạp, nhạy cảm do liên quan tới tính mạng, sức khỏe người dân. Do đó, cần đặt lợi ích quốc gia, dân tộc và tính mạng, sức khỏe người dân lên trên hết, trước hết để nhận thức và hành động cho đúng.

Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho người dân tại TPHCM. (Ảnh: Võ Quốc Thanh)

Thủ tướng cho rằng, trong vấn đề sản xuất vaccine và thuốc phòng, chống Covid-19, cần hết sức tránh hai khuynh hướng là chủ quan, nóng vội và trì trệ, bảo thủ, cản trở sự phát triển, bảo đảm thực chất, không chạy theo thành tích. Cần tháo gỡ mọi khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy sản xuất bằng được vaccine và thuốc trong nước, nhưng phải bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả và bảo đảm công khai, minh bạch, chống mọi tiêu cực, sách nhiễu, lợi ích nhóm, cạnh tranh không lành mạnh.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan cần làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất, không chịu bất cứ một tác động, sức ép nào. Các cơ quan quản lý, chuyên môn cần làm việc công tâm, khách quan, trung thực, hiệu quả, bảo đảm các yêu cầu về chuyên môn, kỹ thuật. Thủ tướng đề nghị các nhà khoa học, các chuyên gia, các đơn vị nghiên cứu, sản xuất cần kiên trì theo đuổi công việc này vì mục tiêu khoa học, tinh thần nhân đạo và bảo vệ sức khỏe, tính mạng nhân dân. Tính mạng và sức khỏe của nhân dân là quan trọng nhất.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng giao Bộ Y tế, các bộ ngành liên quan cần khẩn trương rà soát lại, hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý, bổ sung các cơ chế, chính sách cần thiết để hỗ trợ, thúc đẩy sản xuất thuốc và vaccine trong nước. Bộ Y tế chủ trì, các cơ quan, đơn vị cần phối hợp chặt chẽ, hiệu quả để mọi việc thông suốt, xử lý ngay các vướng mắc, không để kéo dài, ách tắc. Công tác truyền thông cần chủ động, tích cực nhưng thận trọng, trung thực và khách quan.