Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang được thành lập theo Quyết định số 119/VH-QĐ ngày 15/9/1976 của Bộ Văn hóa với tên gọi ban đầu là Nhà hát Ca kịch Cải lương Trần Hữu Trang trên cơ sở hội tụ 3 nguồn lực lượng là: Cải lương Giải phóng (trong R), Đoàn Cải lương Nam bộ (tập kết trở về) và lực lượng nghệ sĩ tại chỗ. Đến năm 1998, Nhà hát Ca kịch Cải lương Trần Hữu Trang được sáp nhập với Đoàn Văn công TPHCM (tiền thân là Đoàn Văn công khu Sài Gòn - Gia Định) và được đổi tên thành Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang theo Quyết định số 3155/1998/QĐ-UB-NCVX ngày 16/6/1998 của UBND TPHCM cho đến nay. Nhà hát trực thuộc Sở Văn hóa - Thông tin TPHCM, nay là Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM.

Trải qua 45 năm hình thành và phát triển, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang là nơi hội tụ, phát triển của nhiều thế hệ nghệ sĩ tài năng, trong nhiều năm được xem là lá cờ đầu của sân khấu cải lương phía Nam với nhiều vở diễn hay, nhiều chương trình nghệ thuật chất lượng góp phần giữ gìn và phát huy bộ môn nghệ thuật hồn cốt đất phương Nam. Nhà hát đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng I, II, III cùng nhiều bằng khen, giấy khen của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, UBND TPHCM và Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM.

Kỷ niệm 45 năm thành lập, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, như: chương trình giao lưu gặp gỡ các thế hệ nghệ sĩ, nhà quản lý sân khấu gắn bó và đóng góp vào các chặng đường phát triển của Nhà hát; giới thiệu Phòng truyền thống - nơi lưu tư liệu, hình ảnh, hiện vật quý của nghệ thuật Cải lương; giới thiệu phim tài liệu về quá trình 45 năm hình thành và phát triển của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang; thông tin về cuộc thi “Tài năng diễn viên Sân khấu Cải lương Trần Hữu Trang” - cuộc thi kế thừa thành tựu từ giải thưởng Trần Hữu Trang và được nâng tầm quốc gia; chương trình biểu diễn nghệ thuật “Tiếp bước thời gian” với những trích đoạn cải lương vang bóng một thời đã tạo nên tên tuổi nhiều thế hệ nghệ sĩ cũng như diện mạo riêng của Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang 45 năm qua…

Đặc biệt là tọa đàm với chủ đề “Bảo tồn và phát huy Nghệ thuật sân khấu Cải lương trong giai đoạn hiện nay” nhằm tiếp tục lắng nghe các ý kiến của các nhà nghiên cứu, các nghệ sĩ, nhà quản lý, hội chuyên ngành, các đơn vị nghệ thuật và báo chí... phản ánh trung thực những ưu - khuyết, những triển vọng và hiến kế, từ đó đưa ra định hướng phát triển Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang nói riêng và nghệ thuật sân khấu Cải lương nói chung trong tương lai.