Để hiểu rõ hơn về những kế hoạch, khó khăn, cũng như những giải pháp đang được triển khai để phát triển văn hóa - thể thao TPHCM thời gian tới, chúng tôi có cuộc trao đổi với đồng chí Trần Thế Thuận, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM.

- Thưa đồng chí, vào năm 2025, đất nước ta sẽ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Để chuẩn bị cho các sự kiện trọng đại này, TPHCM đã có những chương trình và hoạt động cụ thể nào trong lĩnh vực văn hóa - thể thao?

* Đồng chí Trần Thế Thuận: Theo Quyết định phê duyệt Đề án tổng thể các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, TPHCM sẽ tổ chức nhiều chương trình, lễ hội, triển lãm và các hoạt động giáo dục lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, thể thao… trước, trong và sau kỷ niệm (từ ngày 10/4 - 10/6/2025).

Các hoạt động sẽ diễn ra tại các địa điểm như Công viên Bến Bạch Đằng, đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi và các khu vực phụ cận, với các sự kiện đặc sắc như: Con đường nhiếp ảnh, Lễ hội ánh sáng, trình diễn thiết bị bay không người lái (drone), Thuyền hoa đăng, Pháo hoa nghệ thuật, Thể thao dưới nước, Chương trình nghệ thuật tại TP Thủ Đức và các quận, huyện. Ngoài những chương trình chính, sẽ có nhiều hoạt động bổ trợ, bao gồm: Hoạt động tuyên truyền giáo dục, đền ơn đáp nghĩa, các hoạt động dành cho gia đình chính sách và cá nhân có công,…

Cùng với đó, TPHCM sẽ tổ chức Hội nghị tổng kết 50 năm văn học, nghệ thuật TPHCM sau ngày đất nước thống nhất; Lễ công bố kết quả bình chọn các tác phẩm được giải tham gia Cuộc vận động sáng tác và dàn dựng, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật; các công trình văn học, nghệ thuật và tuyên dương các tác phẩm văn học, nghệ thuật tiêu biểu của thành phố dịp kỷ niệm 50 năm. TPHCM cũng sẽ tổ chức Lễ công bố và biểu dương: 50 công trình tiêu biểu; 50 sự kiện tiêu biểu, nổi bật trong 50 năm qua của Thành phố; 50 cá nhân tiêu biểu nhất từ năm 1975 đến nay; 50 sản phẩm chủ lực; 50 tác phẩm văn học - nghệ thuật…

Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM - Cơ quan Thường trực Ban Tổ chức kỷ niệm các ngày Lễ lớn TPHCM sẽ tổ chức Giải Việt dã truyền thống 30/4 lần thứ 49; thực hiện công tác tuyên truyền cổ động trên một số tuyến đường khu vực trung tâm Thành phố. Bên cạnh đó, còn có các hoạt động khác do sở, ngành tổ chức…

Lãnh đạo TPHCM và các đại biểu tham quan phòng trưng bày tại Bảo tàng Tôn Đức Thắng

TPHCM tổ chức khai mạc triển lãm vào sáng ngày 25/4/2025 tại các địa điểm như Công viên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, đường Nguyễn Huệ, đường Đồng Khởi, Công viên Lam Sơn. Đây sẽ là một trong những sự kiện mở đầu cho chuỗi hoạt động kỷ niệm trọng đại này. Tất cả những hoạt động này đều nhằm hướng đến mục tiêu tôn vinh những thành tựu đạt được trong 50 năm qua, đồng thời tạo nên một không khí lễ hội đầy ý nghĩa và phấn khởi cho người dân thành phố trong dịp kỷ niệm trọng đại này.

- Thời gian qua, hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao của TPHCM đã có những bước tiến đáng kể, với một số dự án đã được khởi công và đang trong quá trình hoàn thành. Bên cạnh đó, cũng có nhiều dự án đang được kêu gọi đầu tư, hứa hẹn mang lại những kết quả khả quan trong tương lai. Xin đồng chí chia sẻ về một số dự án tiêu biểu đang được triển khai, đặc biệt là những dự án hướng tới dịp kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước.

* Phát triển hệ thống thiết chế văn hóa và thể thao là một trong những mục tiêu trọng tâm trong chiến lược phát triển của ngành văn hóa và thể thao TPHCM. Thành phố luôn chú trọng đầu tư vào lĩnh vực này, với mong muốn thu hút nguồn lực từ trong và ngoài nước để phát triển công nghiệp văn hóa, kinh tế thể thao, cũng như xây dựng các thiết chế văn hóa - thể thao tầm cỡ, đa năng và hiện đại.

Công trình tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử cấp quốc gia Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán đang tu bổ giai đoạn 2 hướng đến chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước.

Trong kỳ trung hạn 2021-2025, TPHCM đã thông qua chủ trương đầu tư công cho 105 dự án văn hóa - thể thao, trong đó có 67 dự án với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 19.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, HĐND TPHCM cũng đã thông qua 23 dự án để kêu gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Nhằm kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM đã phối hợp với các sở, ngành và đơn vị liên quan triển khai 17 dự án đầu tư với quy mô lớn, tạo dấu ấn riêng, độc đáo, mang tính biểu tượng của Thành phố trong tiến trình phát triển và hội nhập. Cụ thể, lĩnh vực văn hóa nghệ thuật có 7 dự án; Lĩnh vực bảo tàng - di tích: 3 dự án; Lĩnh vực thể thao: 7 dự án.

Trong 17 dự án, có các công trình tiêu biểu như: Rạp xiếc và biểu diễn đa năng Phú Thọ, Xây dựng mới Bảo tàng Tôn Đức Thắng, Công trình tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử cấp quốc gia Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán, Nhà Văn hóa Thanh niên TPHCM; Cung Văn hóa Thiếu nhi TPHCM; Nhà hát Giao hưởng - Nhạc, Vũ kịch tại Thủ Thiêm; công trình cải tạo, nâng cấp Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh TPHCM; cải tạo, nâng cấp 6 công trình thể thao… Những dự án này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân mà còn khẳng định vị thế của TPHCM trong quá trình hội nhập và phát triển.

- Việc triển khai các dự án văn hóa - thể thao tại TPHCM có những thuận lợi và khó khăn gì? Thành phố đã và đang thực hiện những giải pháp nào, cũng như có những kiến nghị gì để tạo cơ chế phù hợp, thu hút đầu tư vào các thiết chế văn hóa - thể thao tại địa phương, thưa đồng chí?

* Dưới sự quan tâm chỉ đạo của Thành ủy, HĐND và UBND Thành phố, ngành Văn hóa và Thể thao đã được tăng cường đầu tư phát triển hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao, từ thành phố đến cơ sở, với các công trình quy mô lớn, xứng tầm.

Những năm qua, việc thực hiện các chiến lược và quy hoạch phát triển ngành Văn hóa và Thể thao đã góp phần thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển văn hóa, thể thao trong thực tiễn. Kết quả thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa, thể thao đến năm 2030 và các chiến lược, đề án, quy hoạch đã giúp nâng cấp, cải tạo và xây mới một số nhà hát, rạp chiếu phim, bảo tàng, thư viện, công trình thi đấu, luyện tập thể thao… có chất lượng cao, tầm cỡ lớn, tính chất hiện đại và hệ thống thiết chế ở cơ sở đã phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị và cơ bản đáp ứng nhu cầu về hưởng thụ văn hóa, thể thao của Nhân dân.

Bảo tàng Tôn Đức Thắng là công trình đầu tiên được khánh thành trong năm 2025 của TPHCM, đồng thời là một trong các công trình tiêu biểu chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tuy nhiên, sự phát triển của các thiết chế văn hóa, thể thao vẫn còn một số hạn chế. TPHCM là trung tâm văn hóa lớn của cả nước, tuy nhiên sự phát triển của các công trình văn hóa và thể thao chỉ khoảng 1,5 công trình/vạn dân; định mức chỉ tiêu quy hoạch xây dựng vẫn còn thấp; không gian công cộng bị thu hẹp; quỹ đất dành cho xây dựng các thiết chế văn hóa và thể thao là 2.826 ha (đạt tỷ lệ 1,35% quỹ đất của thành phố)…  Cùng với đó, nhiều chính sách ưu đãi, mang tính đặc thù của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao chỉ ghi nhận mang tính nguyên tắc, còn phụ thuộc vào các pháp luật chuyên ngành có liên quan khác như đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch…

Mặc dù Nghị quyết số 98 đưa ra cơ chế đột phá cho các dự án hợp tác công tư (PPP) trong lĩnh vực văn hóa - thể thao, nhưng việc tổ chức thực hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn do các thủ tục hành chính phức tạp và thay đổi thường xuyên. Một ví dụ điển hình là Khu liên hợp Thể dục thể thao quốc gia Rạch Chiếc (186,78 ha), dù đã được quy hoạch nhưng vẫn chưa hoàn thành công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng, gây khó khăn trong việc mời gọi đầu tư.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cần phải đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao không chỉ là những công trình đơn lẻ mà là các cụm công trình, khu liên hợp đa năng, hiện đại, tích hợp các dịch vụ vui chơi, giải trí, phát triển công nghiệp văn hóa, thể thao, du lịch, và kích cầu đầu tư. Vì vậy, Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM đề xuất UBND Thành phố cần sớm thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khu Liên hợp Thể dục thể thao quốc gia Rạch Chiếc để đảm bảo phát triển thể thao và đáp ứng nhu cầu tập luyện, thi đấu thể thao tại thành phố.

- Xin cám ơn đồng chí.