Đông đảo kiều bào Việt Nam tại Mỹ đã ra sân bay đón Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trong chuyến thăm chính thức của người đứng đầu Nhà nước Việt Nam đến Mỹ, ngày 24/7/2013. (Ảnh: Quê hương online).(Thanhuytphcm.vn) - 1. Dân tộc ta vốn có truyền thống hòa hiếu với các dân tộc khác. Từ xưa, cha ông ta đã có giao thương gần gũi với người Trung Hoa, Chăm, Ấn Độ, Nhật Bản, Khmer… Ở một số nơi, người Việt còn sống xen lẫn với các sắc dân khác, rồi trao đổi văn hóa, nếp sống của nhau. Nét đặc sắc đó giúp dân tộc ta có bản sắc riêng, không lẫn với dân tộc khác, không bị hòa tan trong những lần bị mất nước, trong những lần bị kẻ thù thực hiện âm mưu đồng hóa, nô dịch.
Đặc biệt với kẻ xâm lược, khi giao tranh, toàn dân tộc cùng đứng lên đánh đuổi. Nhưng khi bại trận, họ tháo chạy thì ta mở đường sống để họ được trở về; khi họ đầu hàng thì ta cấp phương tiện, lương thực để họ yên ổn đi;…
Đối với những người từng mắc sai lầm, cha ông ta nói: Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba (năm 1288), vua tôi nhà Trần luận công ban thưởng phân minh, kẻ có tội bị xét xử nghiêm khắc. Nhưng có một câu chuyện đáng để hậu thế noi theo, như Đại Việt sử ký toàn thư đã chép: “Trước khi quân Nguyên sang xâm lấn, các vương hầu quan lại nhiều người đến hàng ở dinh giặc; đến khi giặc thua, bắt được một hòm tờ biểu của những người hàng giặc, Thượng hoàng sai đốt đi để yên lòng những kẻ phản trắc”…
2. Trong gần 200 năm trở lại đây, Việt Nam chịu nhiều cuộc xâm lược. Người Pháp bắt đầu đánh nước ta từ năm 1858 và gần như làm chủ hoàn toàn nước ta trong khoảng 15 năm sau đó. Họ tiến hành nhiều cuộc khai thác thuộc địa, giết hại nhiều người yêu nước đứng lên chống lại ách xâm lược, thực hiện chính sách ngu dân… Thế nhưng, đến nay, người Việt ta vẫn sử dụng nhiều công trình do người Pháp xây dựng, từ những cây cầu, những tòa nhà… cho đến các công viên, các đô thị do họ lập nên… Nhiều nhân vật người Pháp tham gia đoàn quân viễn chinh nhưng có đóng góp tích cực cho đất nước Việt Nam đều được vinh danh, tôn trọng. Chẳng hạn, bác sĩ Alexander Yersin (1863 – 1943), người đã dành gần như cả cuộc đời mình đóng góp cho xứ sở mà chính phủ nước ông đi xâm lược, từ việc tìm ra cao nguyên Lâm Viên, từ đó góp phần xây dựng nên thành phố Đà Lạt mộng mơ, tham gia xây dựng Trường Y Đông Dương (tiền thân của Đại học Y Hà Nội), đóng góp công sức trong việc chữa bệnh dịch hạch... Hay bác sĩ Albert Calmette (1863 – 1933), người đã có nhiều đóng góp cho việc xây dựng Viện Pasteur ở Sài Gòn… Hầu hết người Việt chúng ta đều hiểu và căm thù thực dân Pháp tàn bạo ngày xưa nhưng hôm nay vẫn nhìn về nước Pháp, nhân dân Pháp bằng thái độ tôn trọng, thân ái.
Hay với người Nhật, những người từng xâm lược nước ta và góp phần gây ra nạn đói khủng khiếp năm 1945 khiến hơn 2 triệu người Việt Nam chết đói, đến nay vẫn là một trong những dân tộc tạo được tình cảm gần gũi, đoàn kết. Người Nhật đã tích cực thực hiện bồi thường chiến tranh, viện trợ phát triển, tặng học bổng cho sinh viên… Một trong những công trình gắn liền với việc bồi thường chiến tranh của Chính phủ Nhật Bản là Thủy điện Đa Nhim (Ninh Sơn – Ninh Thuận), được xây dựng trong những năm 1961 – 1964, có công suất 160 MW… Sau năm 1975, dù có lúc quan hệ Việt Nam – Nhật Bản bị gián đoạn nhưng sau đó Nhật Bản tiếp tục có những động thái tích cực trong việc duy trì và phát triển tình hữu nghị giữa hai nước. Nhớ hồi động đất và sóng thần ở vùng đông bắc nước này vào năm 2011, người Việt Nam ta đã rất tích cực ủng hộ để giúp nhân dân Nhật vượt qua khó khăn.
3. Với người Mỹ, cũng như các quốc gia từng gây ra bao đau thương, mất mát cho nhân dân ta, người Việt Nam vẫn thực hiện tinh thần “gác lại quá khứ”. Trong hơn 20 năm qua khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao, sự gắn kết giữa nhân dân hai nước ngày càng chặt chẽ. Người Việt Nam sang Mỹ du học, du lịch, làm ăn… không ít. Còn người Mỹ đến Việt Nam để góp phần khắc phục hậu quả chiến tranh, du lịch, đầu tư… cũng ngày càng tăng. Chính phủ Mỹ cũng tỏ ra ủng hộ Việt Nam một số vấn đề trong xử lý tình hình căng thẳng trên biển Đông cũng như thúc đẩy quan hệ thương mại hai nước mà trong nhiều năm qua cán cân mậu dịch thường nghiêng về phía Việt Nam. Vừa qua, Việt Nam và Mỹ đã thỏa thuận được việc xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa trong giai đoạn 5 năm (2018 - 2023), với tổng số vốn ODA không hoàn lại mà Mỹ cam kết tài trợ là 183 triệu USD.
Nhiều người Việt Nam vẫn không quên nhiều người Mỹ khác từng tham chiến ở Việt Nam sau này cũng rất tích cực để thắt chặt mối quan hệ giữa hai nước Việt – Mỹ và giúp nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó có cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Pete Peterson, cựu Ngoại trưởng John Kerry, cố Thượng nghị sĩ John McCain…
4. “Gác lại quá khứ, hướng tới tương lai” từ lâu đã là một quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong việc ứng xử với các vấn đề của lịch sử, kể cả trong quan hệ với các nước trước đây từng có xung đột hay với người Việt Nam từng có sự khác biệt về chính kiến. Dân tộc ta có truyền thống hòa hiếu. Điều đó đã thể hiện rõ trong hàng ngàn năm qua và chắc chắn sẽ còn thể hiện trong thời gian tới. Nhưng chúng ta sẽ không quên những tội ác của các kẻ thù gây ra cho nhân dân ta, đất nước ta và sẽ luôn nhắc nhở các thế hệ người Việt Nam ghi nhớ điều đó.
Lẽ dĩ nhiên, chúng ta luôn thể hiện sự hòa hiếu với những ai có sự chân thành, có thiện chí và thực tâm hướng tới việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nền hòa bình, phát triển của Việt Nam nói riêng và các nước nói chung. Còn ngược lại, thì nhân dân ta cũng không quên cảnh giác và luôn biết cách giáng trả những đòn đích đáng!
Đồng thời chúng ta cũng không ngộ nhận, mơ hồ về các âm mưu “khép lại quá khứ” hay “hòa hợp dân tộc” để rũ sạch mọi tội lỗi của quá khứ, đánh đồng mọi khái niệm. Chúng ta phải kiên quyết đấu tranh với các luận điệu sai trái đó!