Đa số các tổ trưởng đều là những người về hưu, lớn tuổi hoặc những anh chị buôn bán nhỏ lẻ tại nhà, nội trợ… có thể chủ động sắp xếp thời gian tham gia nên được khu phố mời, được người dân tín nhiệm bầu. Nhiều lúc phường, khu phố thiếu người, có bảo vệ dân phố kiêm thêm nhiệm vụ tổ trưởng, hỗ trợ các công việc ở khu phố. Có người làm ba, bốn đầu việc nhưng “đồng lương” rất thấp. Lương là gọi cho vui vậy, trên thực tế mỗi tháng chỉ nhận vài trăm ngàn đồng tiền phụ cấp theo quy định mà việc “làm dâu” thì vất vả, nhiều việc “có tên”, “không tên” thường xuyên, liên tục nhận lệnh từ chỉ đạo của phường, của khu phố.

Với sự xuất hiện của dịch bệnh, bên cạnh sự nỗ lực làm việc của lực lượng cán bộ, công chức cấp phường, còn có sự hỗ trợ hết mình của các cô chú, anh chị tổ trưởng tổ dân phố. Việc lớn nhỏ gì người dân cũng liên hệ với tổ trưởng để đề đạt ý kiến lên chính quyền các cấp. Họ đồng thời còn là thành viên tổ Covid cộng đồng trong việc tuyên truyền, nhắc nhở người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch như nguyên tắc 5K, đeo khẩu trang nơi công cộng, thường xuyên rửa tay khử khuẩn, không tụ tập đông người, không đi ra đường khi không thật sự cần thiết...

Nhất là từ khi TPHCM thực hiện giãn cách xã hội đến nay, các tổ trưởng dường như chưa hề có những ngày nghỉ ngơi trọn vẹn với rất nhiều việc: phát phiếu thông tin tuyên truyền đến người dân, hỗ trợ dẫn đường cho cán bộ y tế đi lấy mẫu xét nghiệm, truy vết các ca cộng đồng, lập danh sách đăng ký tiêm vaccine, danh sách những hộ khó khăn để chính quyền chăm lo hỗ trợ, lên phường nhận nhu yếu phẩm về phát cho người dân khu vực bị cách ly, phong tỏa, cập nhật tình hình các ca nhiễm, nghi nhiễm Covid-19, nắm bắt đời sống người dân trong tổ để xin ý kiến khu phố, phường tìm hướng giải quyết kịp thời và thông tin cho người dân thông suốt, tham gia trực tại các chốt kiểm soát dịch bệnh khi địa bàn xuất hiện các ca nhiễm, lập danh sách các đối tượng nhận gói hỗ trợ theo quy định, gọi điện thoại hoặc đến từng nhà nhắc nhở người dân đi tiêm vaccine, hướng dẫn khu vực, vị trí khoanh vùng, giăng dây các khu cách ly phong tỏa…

Ông Nguyễn Văn Thức, Tổ trưởng tổ dân phố 85, khu phố 11, Phường 17 (quận Gò Vấp), được Thủ tướng Chính phủ truy tặng bằng khen vì có nhiều đóng góp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19. (Ảnh: Thanhnien.vn)

Nhiều cô chú tổ trưởng trên 70 tuổi cũng phải đi vào tâm dịch như những cán bộ phường, đoàn thể địa phương, khu phố. Hàng ngày, họ phải thường xuyên tiếp xúc, đối mặt với biết bao nguy cơ lây nhiễm. Ai cũng có gia đình, người thân để chăm lo nhưng người tổ trưởng còn mang thêm trách nhiệm đối với cộng đồng, xã hội, vất vả, nguy hiểm và có thể trở thành người bệnh bất cứ lúc nào. Thực tế đã có nhiều tổ trưởng bị nhiễm bệnh, rồi lây cho người thân trong gia đình, có người từng kêu gọi bà con trong tổ chiến đấu với dịch nhưng đến bản thân thì không đủ sức vượt qua Covid-19... Cũng có tổ trưởng gặp tai nạn trên đường đi đến phường nhận lương thực hỗ trợ về phân chia cho dân...

Giãn cách xã hội, dịch bệnh lây lan trong cộng đồng, ai cũng ngại tiếp xúc, ngại ra đường, nhưng tổ trưởng tổ dân phố phải thường xuyên, liên tục làm nhiệm vụ, bất kể ngày đêm. Khi được hỏi: “Dịch bệnh ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, anh chị/cô chú có sợ không khi hàng ngày phải thường xuyên tiếp xúc và nguy cơ bị lây nhiễm cũng khá cao?”, nhiều người trả lời: “Dịch bệnh kỳ này dễ lây lan quá cũng sợ chứ, nhưng ai cũng sợ, không làm thì ai giúp bà con đây!”.

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, vai trò cầu nối giữa người dân với chính quyền lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Thế nhưng sự nhiệt tình, sự vất vả tham gia chống dịch cùng chính quyền của các tổ trưởng tổ dân phố đôi khi không được người dân chia sẻ, cảm thông. Một số người dùng những lời lẽ khiếm nhã, khó nghe để trách mắng, chỉ trích khi bị lập sót tên vào danh sách hỗ trợ hoặc bản thân họ không đúng đối tượng được nhận gói hỗ trợ theo quy định. Mặc dù tổ trưởng có giải thích, gửi văn bản cho xem nhưng nhiều người vẫn không chấp nhận và cho rằng tổ trưởng cố tình gây khó dễ…

Tranh vui của Báo Tuổi trẻ cười ghi nhận sự đóng góp của các tổ trưởng dân phố về công tác hỗ trợ chăm lo người dân trong thời gian diễn ra dịch Covid-19. (Tranh: Cuoi.tuoitre.vn)

Những ngày này, công việc đã quá vất vả, nguy hiểm, lại không được sự thấu hiểu của một bộ phận người dân khiến có tổ trưởng không chịu nổi áp lực đã xin nghỉ việc hoặc lẳng lặng ở luôn trong nhà. Do đó, TPHCM cần quan tâm hơn nữa đến chế độ hỗ trợ cho lực lượng tổ trưởng tổ dân phố nói riêng và các cán bộ khác ở khu phố, như cấp ủy viên chi bộ khu phố, cán bộ ban Mặt trận, ban điều hành khu phố, bảo vệ dân phố… trong thời gian tham gia công tác phòng chống dịch bệnh. Ngoài chính sách hỗ trợ theo quy định, các địa phương cũng cần vận động các nguồn lực xã hội để chăm lo, hỗ trợ thêm về vật chất, tinh thần giúp người tổ trưởng tổ dân phố có thêm động lực để thực hiện tốt công việc của mình.

Trong thời điểm này, những chiếc cầu nối ấy rất cần sự cảm thông từ chính quyền địa phương và người dân để động viên, tiếp thêm sức mạnh, giúp họ có niềm tin và động lực, tiếp tục phát huy tính cộng đồng, tinh thần “vác tù và hàng tổng” để chung tay cùng địa phương vượt qua dịch bệnh Covid-19. Vì hơn ai hết, họ là những người gần dân nhất, hiểu rõ hoàn cảnh dân nhất. Nhưng suy cho cùng, họ cũng chỉ là những người dân bình thường, thu xếp việc riêng gia đình để góp sức làm việc vì cộng đồng, xã hội. Dù trên thực tế có thể có những trường hợp thiếu sót nhất định nhưng công bằng mà nói tổ trưởng tổ dân phố thực sự là những chiến sĩ “xông pha” giữa trận chiến với Covid-19 bằng tinh thần quả cảm. Do đó, cần lắm sự cảm thông, chia sẻ và lời cảm ơn chân thành của mọi người mỗi khi có thể! 

Đồng thời, thành phố cần quan tâm nhiều hơn đến chế độ đãi ngộ của lực lượng này trong thời gian tham gia phòng chống dịch cũng như sau này, để những “người vác tù và” có thể yên tâm, mạnh dạn, hăng hái trong công tác!