Ngày 23/12, UBND TPHCM đã trình Hội đồng nhân dân Thành phố xem xét, thông qua Nghị quyết ban hành mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ và tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TPHCM sau sắp xếp đơn vị hành chính.

Thu phí hạ tầng cảng biển tái đầu tư hạ tầng kết nối cảng biển. (Ảnh: SGGP)

Theo UBND TPHCM, việc ban hành nghị quyết mới là cần thiết và có đầy đủ cơ sở pháp lý, nhằm thay thế các nghị quyết trước đây đã được áp dụng từ năm 2022. Trước đó, Thành phố đã thực hiện thu phí hạ tầng cảng biển theo Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND và Nghị quyết số 07/2022/NQ-HĐND, với tổng số thu ước đạt hơn 8.199 tỷ đồng. Nguồn thu này đã góp phần quan trọng vào việc bố trí vốn đầu tư công cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, đặc biệt là hệ thống kết nối khu vực cảng biển trong giai đoạn 2021-2025.

Sau sắp xếp, hệ thống cảng biển trên địa bàn TPHCM bao gồm Cảng biển TPHCM, Cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu và Cảng biển Bình Dương. Tuy nhiên, do đặc thù phát triển kinh tế – xã hội, trước đây Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu chưa triển khai thu phí hạ tầng cảng biển. Vì vậy, UBND TPHCM đề xuất ban hành nghị quyết mới để áp dụng thống nhất, đồng thời có điều chỉnh phù hợp với từng khu vực, tránh chồng chéo và tạo điều kiện phát triển logistics toàn vùng.

Trong quá trình thực hiện thu phí thời gian qua, Thành phố ghi nhận nhiều bất cập phát sinh. Đáng chú ý là việc khó xác định chủ hàng để thu phí đối với hàng hóa xuất nhập khẩu qua kho CFS, kho ngoại quan. Để khắc phục, dự thảo nghị quyết bổ sung đối tượng nộp phí là các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ vận chuyển, logistics, thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu thay cho chủ hàng.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng điều chỉnh mức thu đối với một số loại hàng hóa. Cụ thể, hàng hóa tạm nhập, tạm xuất không nhằm mục đích kinh doanh sẽ được áp dụng mức phí tương đương hàng xuất nhập khẩu thông thường, thay vì mức thu cao như hàng kinh doanh tạm nhập, tái xuất. Đồng thời, hàng kinh doanh tạm nhập tại các tỉnh, thành khác nhưng tái xuất qua cảng biển TPHCM cũng được điều chỉnh mức thu cho phù hợp thực tế.

Đáng chú ý, UBND TPHCM đề xuất miễn thu phí đối với hàng lỏng, hàng rời và hàng đóng gói trong container của một chủ hàng có trọng lượng dưới 1.000 kg. Theo thống kê, nhóm hàng này chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số thu, nhưng lại gây tốn nhiều thời gian, nhân lực trong khâu kiểm tra, xác minh.

Đối với khu vực cảng Bến Nghé – Phú Hữu và cảng container quốc tế SP-ITC, nơi các phương tiện phải chịu nhiều loại phí BOT đường bộ, Thành phố đề xuất điều chỉnh giảm mức phí hạ tầng cảng biển để chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp. Mức giảm được tính toán tương ứng với chi phí sử dụng đường bộ tại trạm BOT Phú Hữu, nhằm hạn chế gia tăng gánh nặng chi phí logistics.

Về phạm vi áp dụng, dự thảo nghị quyết xác định chưa triển khai thu phí hạ tầng cảng biển tại khu vực cảng biển Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu trong giai đoạn hiện nay. Quyết định này nhằm phù hợp với định hướng phát triển Bình Dương trở thành trung tâm logistics nội địa và Bà Rịa – Vũng Tàu trở thành cảng cửa ngõ quốc tế, trung tâm trung chuyển container của khu vực.

Ngoài ra, dự thảo quy định tỷ lệ trích để lại phục vụ công tác thu phí là 1,5% trên tổng số thu, đồng thời mở rộng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, bao gồm thanh toán trực tuyến và ví điện tử, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

UBND TPHCM khẳng định, việc ban hành nghị quyết mới không chỉ nhằm đảm bảo nguồn lực đầu tư hạ tầng, mà còn góp phần điều tiết luồng hàng hóa, giảm áp lực cho khu vực cảng nội đô, nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống cảng biển và logistics TPHCM trong bối cảnh phát triển mới.