Xây dựng đội ngũ trí thức đủ về số lượng và mạnh về chất lượng

Một trong những mục tiêu của chương trình là đến năm 2030 xây dựng đội ngũ trí thức đủ về số lượng và mạnh về chất lượng, nhất là đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trong lĩnh vực then chốt, trọng yếu, lĩnh vực mới đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và phát triển toàn diện TP; đáp ứng mục tiêu là đô thị thông minh, TP dịch vụ, TP văn hóa, đi đầu trong đổi mới sáng tạo, đầu tàu về kinh tế số, xã hội số, là trung tâm về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ và văn hóa của khu vực Đông Nam Á; phấn đấu tổng số trí thức TP có trình độ từ tiến sĩ trở lên tăng thêm ít nhất 10%. Hoàn thiện cơ chế, chính sách bảo đảm khả thi, đồng bộ, tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức phát triển toàn diện, nâng cao năng lực, trình độ và cống hiến cho TP và đất nước. Ưu tiên bảo đảm nguồn lực cho đầu tư phát triển khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ cao, công nghệ lõi, công nghệ nguồn, công nghệ mũi nhọn; quan tâm đầu tư cho nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng lĩnh vực TP có thế mạnh, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị, quản lý, giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, văn học, nghệ thuật.

Cùng với đó là phát triển một số cơ sở nghiên cứu, cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn TP đạt trình độ tiên tiến, thuộc nhóm hàng đầu châu Á; trong đó Đại học Quốc gia TPHCM được xếp hạng trong nhóm 500 đại học hàng đầu thế giới, Học viện Cán bộ TPHCM đạt trường chính trị chuẩn mức 2 và trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên chất lượng cao với cơ sở vật chất đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Chương trình cũng xác định tầm nhìn đến năm 2045 là xây dựng đội ngũ trí thức TP lớn mạnh, có chất lượng cao, cơ cấu hợp lý, thuộc nhóm dẫn đầu cả nước, các TP lớn của các nước trong khu vực và tiệm cận với các nước phát triển; nhiều nhà khoa học có ảnh hưởng trên thế giới, đạt các giải thưởng quốc tế trên các lĩnh vực; nhiều tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở giáo dục và đào tạo đạt chuẩn quốc tế đáp ứng yêu cầu của quốc gia phát triển; đóng góp to lớn cho TP trở thành trung tâm về kinh tế, tài chính của châu Á, phát triển bền vững, có chất lượng cuộc sống cao, là điểm đến hấp dẫn toàn cầu.

Phát huy tốt nhất năng lực, sự cống hiến, tâm huyết của đội ngũ trí thức

Chương trình hành động đã nêu rõ 5 nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu. Trong đó tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ trí thức. Theo đó, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp xây dựng chương trình, kế hoạch, đề án cụ thể nhằm thu hút, trọng dụng, đãi ngộ thỏa đáng, tôn vinh đội ngũ trí thức phù hợp với yêu cầu và thực tiễn của ngành, địa phương; xác định lĩnh vực, địa bàn trọng điểm để phát huy tốt nhất năng lực, sự cống hiến, tâm huyết của đội ngũ trí thức, nhất là các nhà khoa học giỏi, chuyên gia đầu ngành có uy tín.

Một trong những nhiệm vụ giải pháp khác là đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức, trọng dụng nhân tài. Trong đó, tạo đột phá, chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện về chất lượng đào tạo nhân lực trình độ cao, nhất là nguồn nhân lực gắn với chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động trong 8 lĩnh vực trọng yếu: Công nghệ thông tin - truyền thông, cơ khí - tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, quản trị doanh nghiệp, tài chính - ngân hàng, y tế, du lịch, quản lý đô thị đạt trình độ quốc tế, tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài cho TP; bồi dưỡng nhân tài trong các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu khoa học; xác định lĩnh vực, hướng nghiên cứu trọng điểm, ưu tiên gắn với yêu cầu đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; hợp tác, phối hợp, hỗ trợ để phát triển Đại học Quốc gia TPHCM và một số cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu trọng điểm ngang tầm các nước tiên tiến, có đủ năng lực, điều kiện để giữ vai trò nòng cốt trong đào tạo, nghiên cứu, đóng góp của đội ngũ trí thức.

Kịp thời phát hiện nhân tài trong các ngành, lĩnh vực và trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách ưu tiên, đột phá của TP trong thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài, nhất là chính sách tuyển dụng, tiền lương, tạo môi trường làm việc, tập trung vào các nhà khoa học giỏi, có trình độ chuyên môn cao, có khả năng chủ trì nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt quan trọng, các chuyên gia đầu ngành, trí thức có uy tín, có thành tựu cống hiến trong các ngành, lĩnh vực quan trọng, các cơ quan tham mưu. Quan tâm xây dựng cơ chế, chính sách đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, các đơn vị sự nghiệp công lập; có chính sách đặc thù hỗ trợ cho trí thức trẻ, nữ, trí thức công tác tại các huyện ngoại thành, trong lực lượng vũ trang, đồng bào dân tộc thiểu số...

Xây dựng đội ngũ trí thức chủ động, tích cực hội nhập quốc tế

Một trong những nhiệm vụ, giải pháp khác là tăng cường quản lý Nhà nước, hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với đội ngũ trí thức. Trong đó, hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp với hoạt động của đội ngũ trí thức. Ban hành và triển khai thực hiện các nghị quyết, chương trình thu hút và các chính sách đãi ngộ để tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, người có trình độ cao vào làm việc trong các cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống chính trị TP; triển khai thực hiện Đề án “Nghiên cứu, xây dựng, đề xuất cơ chế huy động chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước tham gia tư vấn, xây dựng và phản biện chính sách TPHCM” gắn với Đề án số 01-ĐA/TU ngày 05 tháng 02 năm 2021 của Ban Thường vụ Thành ủy về hỗ trợ, phát triển tài năng trẻ và lãnh đạo tương lai của TPHCM giai đoạn 2020 - 2035.

Chương trình hành động cũng nêu rõ, tăng cường nguồn lực xây dựng đội ngũ trí thức chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Trong đó, ưu tiên bố trí nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và huy động nguồn lực xã hội, nguồn lực nước ngoài đầu tư phát triển hạ tầng khoa học, công nghệ, giáo dục và đào tạo, các quỹ đầu tư phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, tạo môi trường thuận lợi cho trí thức làm việc, nghiên cứu, sáng tạo, cống hiến; nâng cao hiệu quả và phát huy hoạt động của các quỹ phát triển khoa học và công nghệ, quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo; khuyến khích khu vực tư nhân thành lập các quỹ đầu tư khoa học và công nghệ, thu hút trí thức tham gia hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo; thúc đẩy phát triển doanh nghiệp khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Cùng với đó là tăng cường hợp tác với trí thức người Việt Nam sinh sống, làm việc ở nước ngoài, trí thức người nước ngoài trong chuyển giao, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là những lĩnh vực mới, quan trọng, góp phần thúc đẩy quá trình xây dựng và phát triển TP. Mở rộng hợp tác quốc tế, giao lưu học thuật, liên kết, hợp tác chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ với các quốc gia, tổ chức đối tác có nền khoa học và công nghệ tiên tiến, giữa doanh nghiệp TP với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nước ngoài; phát triển các trung tâm, mạng lưới nghiên cứu liên kết, kết nối với các mạng lưới đổi mới sáng tạo khu vực, toàn cầu; tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ trí thức hợp tác, giao lưu, tiếp cận với tiến bộ khoa học - kỹ thuật của các nước tiên tiến. Xây dựng Đề án hình thành và đưa vào hoạt động Trung tâm Cách mạng Công nghiệp 4.0.

Một trong những nhiệm vụ giải pháp khác là phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động các hội trí thức...