Báo cáo việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết về khái niệm “người tiêu dùng", cơ quan thẩm tra và nhiều ý kiến đề nghị quy định như luật hiện hành. Theo đó, khái niệm người tiêu dùng bao gồm cả tổ chức. Tuy nhiên, Chính phủ trình khái niệm “người tiêu dùng” không bao gồm tổ chức.

Về thủ tục rút gọn để giải quyết các vụ án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cơ quan thẩm tra và nhiều ý kiến đề nghị kế thừa như luật hiện hành và bổ sung các quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong việc giải quyết các vụ án dân sự, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Tuy nhiên, Tòa án Nhân dân tối cao và một số ý kiến đề nghị không quy định thủ tục rút gọn trong vụ án dân sự để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong dự thảo luật.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đã bổ sung, hoàn thiện nhiều cơ chế để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng như quy định chung về trách nhiệm chung của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng; trách nhiệm cụ thể của tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số trung gian; xác thực danh tính tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên nền tảng số; thực hiện nghĩa vụ nhận ủy quyền của người tiêu dùng trong quá trình giao dịch trên nền tảng số…

Thảo luận về dự án luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, khi tập trung bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì nghĩa vụ, trách nhiệm gắn theo được quy định như thế nào để bảo đảm ngang bằng trong quyền và nghĩa vụ bảo vệ, các chủ thể người tiêu dùng, người sản xuất hay phân phối cũng đều ngang bằng, bình đẳng với nhau trước pháp luật. Do đó không được làm phương hại đến quyền nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác có liên quan và nhất là vấn đề chi phí tuân thủ pháp luật. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tiếp tục rà soát, xem xét lại các nguyên tắc, các quan điểm lớn đã đặt ra khi trình xây dựng dự án luật này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, về khái niệm “người tiêu dùng”, cần nêu rõ người tiêu dùng gồm cả tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, để luật bao quát và giải quyết được các vấn đề liên quan đến tiêu dùng giữa các tổ chức, vốn là vấn đề tương đối phức tạp, khó xử lý hiện nay.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cũng tán thành với loại ý kiến quy định khái niệm người tiêu dùng là có cả tổ chức, cá nhân. Phương án này sẽ tạo được cơ chế bảo vệ nhanh chóng, hiệu quả khi xảy ra các trường hợp số đông người tiêu dùng bị thiệt hại do vi phạm từ phía nhà sản xuất kinh doanh, nhất là các trường hợp như nhà trẻ, trường học, doanh nghiệp mua hàng tiêu dùng như trẻ em, học sinh, công nhân…

Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp sáng 15/2

Liên quan đến thủ tục rút gọn tại tòa án, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đồng ý cần có thủ tục rút gọn đối với những vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và có quy định riêng trong dự thảo luật này. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng đồng ý với phương án người tiêu dùng bao gồm cả tổ chức và cá nhân; đồng thời ủng hộ việc áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết các tranh chấp, vụ việc dân sự.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết thêm, qua tiếp xúc cử tri cho thấy người dân quan tâm đến quy định đối với các người nghèo và hộ nghèo là đối tượng được ưu tiên sử dụng trong sử dụng các dịch vụ công. Cử tri, Nhân dân ủng hộ theo hướng họ được bảo vệ trong trường hợp các thông tin về dịch vụ công phải bảo đảm chính xác, đầy đủ theo như đăng ký và theo thông báo. Bên cạnh đó, người dân, những đối tượng yếu thế muốn được giá sử dụng dịch vụ công phù hợp với khả năng chi trả và thu nhập nhất là các đối tượng người nghèo, hộ nghèo. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế dẫn chứng từ vấn đề giá điện. Thời gian qua Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang kêu lỗ và cho rằng giá điện đang thấp, nhưng là thấp đối với các hộ sản xuất kinh doanh, còn đối với giá sinh hoạt của những hộ nghèo thì giá điện vẫn là cao. Khi đó, phải có chính sách của Nhà nước để thể hỗ trợ thêm cho các đối tượng người nghèo, hộ nghèo trong các sử dụng dịch vụ công. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế ghi nhận cơ quan soạn thảo vào cơ quan thẩm tra đã tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội để bổ sung trách nhiệm của người tiêu dùng phải chịu trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên cần làm rõ trách nhiệm đến đâu, có phải bồi thường không…

Kết luận nội dung phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với các cơ quan hữu quan rà soát, tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ý kiến của UBTVQH, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật xin ý kiến hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, đảm bảo chất lượng dự án Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 5.