Sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi

Tại chương trình, đại diện Cục Quản lý thị trường TPHCM Hà Trung Cang cho biết: Trong năm 2019, Cục Quản lý thị trường TPHCM tổ chức kiểm tra chuyên ngành 7.432 vụ cùng với hơn 75.000 vụ kiểm tra liên ngành. Trong đó có 4.786 vụ vi phạm (tăng 46,58%). Tổng trị giá hàng hoá tiêu hủy hơn 46 tỷ đồng, số tiền phạt nộp ngân sách gần 114 tỷ đồng. Cục Quản lý thị trường TPHCM cũng đã chuyển cơ quan điều tra 18 vụ. Đặc biệt trong năm 2019 Cục Quản lý thị trường TP cũng đã xử lý 76 vụ gian lận thương mại điện tử. Các hàng hoá gian lận thương mại, hàng nhái, điển hình là các mặt hàng thời trang, giày dép, túi xách, đồng hồ, quần áo, mắt kính, mỹ phẩm, bột ngọt…

Cũng theo lãnh đạo Cục Quản lý thị trường TPHCM, bên cạnh việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm, đơn vị còn tập trung công tác tuyên tuyền, phổ biến pháp luật nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, tạo sự đồng thuận với các cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh chống hàng giả.

Tại chương trình, đa số các đại biểu cho rằng TPHCM càng về cuối năm càng xuất hiện nhiều loại hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng trên thị trường như: quần áo, giày dép, mỹ phẩm, đồng hồ, bánh kẹo, nước giải khát, thực phẩm… và thường xuất hiện ở chợ truyền thống, trung tâm thương mại, vỉa hè với muôn hình vạn trạng hành vi vi phạm. Bên cạnh đó, thủ đoạn sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi, phương thức hoạt động luôn thay đổi gây nhiều khó khăn cho việc kiểm tra xử lý của các cơ quan chức năng. Đặc biệt trong những năm gần đây xuất hiện thêm hình thức gian lận thương mại, hàng gian, hàng giả trên không gian mạng cũng đang đặt ra nhiều thách thức trong việc kiểm soát, xử lý cho các cơ quan chức năng.

Theo nhiều đại biểu, chính quyền TP cũng chỉ đạo các lực lượng chức năng như Cục Quản lý thị trường, Cục Hải quan, Công an, Bộ đội biên phòng cùng các quận huyện, sở ngành có liên quan chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo hướng tập trung, chuyên sâu, phân định rõ trách nhiệm theo địa bàn, lĩnh vực và đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, xử lý kịp thời, nghiêm minh những cán bộ, công chức tiếp tay, dung túng hoặc có biểu hiện tiêu cực trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn còn gặp nhiều khó khăn…

Tăng cường chế tài xử phạt

Tại chương trình, một số ý kiến cho rằng việc kiểm soát xử lý vi phạm gian lận thương mại hàng gian, hàng giả trên thị trường truyền thống thời gian qua có những kết quả nhất định. Nhưng các đối tượng rất tinh vi liên tục thay đổi hành vi, thủ đoạn gây không ít khó khăn cho các lực lượng chức năng. Cụ thể, trong những năm gần đây xuất hiện thêm hình thức “Thương mại điện tử, kinh doanh online, live stream bán hàng...” với rất nhiều hình thức khác nhau. Đó là với các trang web bán hàng lớn, còn có các trang web, trang cá nhân như facebook hay zalo…bán hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng mà không đăng ký với cơ quan chức năng.

Một số ý kiến nhìn nhận, dù lực lượng quản lý thị trường cũng như các cơ quan chức năng đã kiểm tra xử lý nhiều vụ vi phạm về hàng gian, hàng giả, gian lận thương mại, tuy nhiên, con số này được đánh giá là chưa phản ánh hết thực tế bởi hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ tràn lan và ở mọi lĩnh vực, số vụ vi phạm lớn hơn nhiều. Trong đó đặc biệt là gian lận thương mại điện tử ngày càng phức tạp.

Nhiều ý kiến cho rằng công tác phòng, chống còn khó khăn là do nhiều nguyên nhân. Trong đó, một số địa phương, cơ quan, đơn vị còn lơ là trong công tác này, chưa quyết liệt thực hiện. Đồng thời, có một thực trạng là hàng giả, hàng nhái được chính người tiêu dùng và doanh nghiệp có hàng hóa bị làm giả bỏ qua, coi như không biết. Trong khi các chế tài xử phạt cũng chưa đủ sức răn đe so với lợi nhuận do việc gian lận thương mại mang lại.

Theo đại diện cơ quan Quản lý thị trường, có nhiều người biết là hàng giả nhưng vẫn dùng, nhiều doanh nghiệp biết mình bị vi phạm sở hữu trí tuệ nhưng không dám đấu tranh vì sợ ảnh hưởng đến thương hiệu, uy tín của mình. Từ thực tế đó, cơ quan Quản lý thị trường kiến nghị Chính phủ có thêm những quy định cần thiết, tăng chế tài xử phạt, sửa đổi hợp lý một số yêu cầu đối với lực lượng chức năng. Đồng thời, kiến nghị xét xử sở hữu trí tuệ cần được chuyên nghiệp hóa ở một số tòa án, một số thẩm phán. Bên cạnh đó, người tiêu dùng, doanh nghiệp mạnh dạn tố cáo các vi phạm để cơ quan chức năng ngăn chặn, xử lý kịp thời.