Hơn 55% tổ, đường dây thu gom rác dân lập thành lập mô hình hợp tác xã

Báo cáo tại hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Nguyễn Toàn Thắng cho biết: Hiện nay, trên địa bàn TP đang tồn tại song song hai hệ thống thu gom CTRSH tại nguồn. Cụ thể, hệ thống thu gom công lập gồm: Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP và 22 đơn vị là Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích quận, huyện, chiếm tỷ lệ khoảng 40% hệ thống thu gom. Hệ thống thu gom rác dân lập với 2.160 phương tiện và khoảng 4.000 nhân công thu gom khoảng 60% khối lượng rác phát sinh chủ yếu tại các hộ gia đình trong hẻm, các chung cư,...

Đến nay, quận, huyện đã vận động được 1.440/2.592 tổ, đường dây thu gom rác dân lập thành lập mô hình HTX hoặc doanh nghiệp (DN) có tư cách pháp nhân (đạt tỷ lệ 55,6%). Toàn TP hiện có 42 HTX, 283 công ty tư nhân đang thu gom rác và còn khoảng 1.152 đường dây và tổ thu gom rác chưa có tư cách pháp nhân.

Để thay thế các phương tiện thu gom tại nguồn thô sơ, cơi nới, rò rỉ nước thải, TP đã ban hành nhiều mẫu phương tiện mới để chuyển đổi (ngoài mẫu thùng 660 lít để thu gom thủ công, năm 2018 TP đã ban hành 18 mẫu xe cơ giới). Tùy theo cấp độ, chiều rộng của hẻm và năng lực tài chính mà lực lượng thu gom tại nguồn sẽ lựa chọn mẫu phương tiện phù hợp để đầu tư. Kết quả, đã có 91 phương tiện/1.745 phương tiện các loại có nhu cầu chuyển đổi, đạt tỷ lệ 5,2%.

Tại hội nghị, các đơn vị thu gom rác đã kiến nghị, đề xuất nhiều nội dung nhằm nâng cao hiệu quả thu gom, vận chuyển CTRSH. Đại diện HTX Nhơn Phú (Quận 9) đề nghị với vấn đề chuyển đổi phương tiện, đối với những đơn vị rác dân lập chưa có điều kiện nên khuyến khích gia nhập vào lực lượng dịch vụ công ích quận, huyện. Về giá dịch vụ thu gom rác hiện nay thấp, không đủ các chi phí chuyển đổi, thuê mặt bằng, mua bảo hiểm xã hội bắt buộc nên đề nghị UBND TP xem xét điều chỉnh giá thu gom rác để hỗ trợ HTX thu gom rác đủ chi phí trang trải.

Giám đốc HTX vệ sinh môi trường liên minh quận Thủ Đức  Nguyễn Kim Hoa cho rằng: Hiện nay, trong chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện còn có sự phân biệt giữa hộ khẩu TPHCM và hộ khẩu tỉnh, trong khi đó đa số các đơn vị thu gom rác dân lập hoạt động ở TPHCM là hộ khẩu tỉnh nên cần xem xét lại vấn đề này. Đồng thời, TP cần có chính sách hỗ trợ các đơn vị rác dân lập chuyển đổi phương tiện khi tham gia vào HTX.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Hình thành hệ thống thu gom rác hiện đại

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan đánh giá cao lực lượng thu gom rác dân lập; đồng thời cho rằng, cần đổi mới lực lượng thu gom rác dân lập để hình thành hệ thống thu gom rác hiện đại nhằm xây dựng TP văn minh. Do đó, cần tạo điều kiện cho lực lượng thu gom rác dân lập vươn lên làm tốt hơn công việc của mình.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong đề nghị trong thời gian tới hoàn thiện việc sắp xếp lại lực lượng thu gom rác dân lập, chuyển đổi thu gom rác tại nguồn. Tổ chức rà soát, sắp xếp thực hiện hoán đổi mạng lưới các đường dây thu gom rác tại địa phương để đảm bảo thu gom rác tại nguồn không còn xảy ra tình trạng thiếu đồng bộ như hiện nay. Tập trung đầu tư thêm cơ sở hạ tầng cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thông qua việc tăng cường các trạm trung chuyển rác và ứng dụng các công nghệ mới. Nghiên cứu ban hành thêm các chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập nhằm thúc đẩy và khuyến khích lực lượng thu gom rác dân lập chuyển đổi mô hình hoạt động và chuyển đổi phương tiện để đảm bảo yêu cầu về môi trường mỹ quan đô thị.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong giao Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp thu ý kiến góp ý của đại biểu tại hội nghị và tiếp tục lắng nghe ý kiến bổ sung hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập khi chuyển đổi pháp nhân lên HTX và DN báo cáo UBND TP. Đồng thời, giao Sở, ngành, UBND 24 quận, huyện khẩn trương đề xuất, đóng góp bổ sung về cơ sở pháp lý, mức hỗ trợ, phương thức, cách thức thực hiện vào dự thảo chính sách hỗ trợ lực lượng thu gom rác dân lập gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, hoàn thiện đề án trình UBND TP.

Quang cảnh hội nghị.

Về phương tiện thu gom rác, Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát tham mưu UBND TP ban hành các quy chuẩn kỹ thuật của phương tiện thu gom vận chuyển phù hợp với thực tiễn và đặc thù của đô thị TP. Đối với các hẻm nhỏ dưới 1m, giao UBND các quận, huyện xác lập mô hình thu gom rác, chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với thực tiễn của địa phương.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong giao UBND các quận, huyện yêu cầu các đơn vị trúng thầu thu gom, vận chuyển chất thải rắn trên địa bàn quận, huyện đảm bảo đủ phương tiện để kết nối trung chuyển kịp thời với lực lượng thu gom rác dân lập.

Ngoài ra, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư TP, Sở Tài chính TP phối hợp tham mưu cho UBND TP bố trí cấp đủ vốn cho Quỹ bảo vệ môi trường để đảm bảo đủ nguồn tiền cho vay hỗ trợ chuyển đổi phương tiện. Đồng thời, giao UBND các quận, huyện khẩn trương xác lập vị trí và thực hiện đầu tư các trạm trung chuyển rác với công nghệ ép rác kín, tiên tiến và nghiên cứu xây dựng các trung tâm chuyển ngầm, bán ngầm hoặc ngầm hóa một số hạng mục công trình.