Chương trình được xây dựng theo hình thức truyền hình thực tế với mô hình một “học viện” với “Viện trưởng” là NSND Bạch Tuyết. Nghệ sĩ Châu Thanh, Thanh Hằng cùng “thầy đờn” - nhạc sĩ NSND Thanh Hải đồng hành xuyên suốt với thí sinh trong chương trình để đào tạo, truyền nghề.

Với 12 tập phát sóng, Học viện Cải lương gồm 3 tập tuyển chọn các thí sinh, 8 tập diễn biến các thử thách để đào tạo, rèn luyện kỹ năng thí sinh và chung kết tìm ra ngôi vị quán quân ở tập 12. Từ 50 thí sinh ban đầu, ban giám khảo đã chọn ra 25 thí sinh đi tiếp và loại dần một số thí sinh trước chung kết.

Chương trình nhằm trang bị những kiến thức nền tảng về nghệ thuật ca - diễn cải lương; tạo không gian từ sàn tập đến sàn diễn cho các học viên để từng bước trở thành một nghệ sĩ cải lương chuyên nghiệp.

Đặc biệt, chương trình cũng hướng đến việc đào tạo các thí sinh trở thành người hoạt động văn hóa, góp phần vào việc bảo tồn, phát triển di sản văn hóa - nghệ thuật nước nhà. Vì thế, chương trình cũng mong muốn xây dựng hình ảnh nghệ sĩ cải lương thế hệ mới theo quan niệm của NSND Bạch Tuyết là người nghệ sĩ không chỉ làm nghề mà còn làm văn hoá.

Tiêu chí của chương trình là đi tìm - đào tạo - truyền nghề và “đo ni đóng giày” những giọng ca, vai diễn phù hợp với sở trường của từng học viên nhằm giúp học viên “đi đường dài”, có thể bổ sung lực lượng biểu diễn kế thừa cho sân khấu cải lương chuyên nghiệp.

Ngoài dàn nghệ sĩ - giảng viên cơ hữu, học viện sẽ quy tụ nhiều nghệ sĩ bậc thầy thỉnh giảng, như: NSND Ngọc Giàu, NSND Minh Vương, NSND Vương Hà, NSND Hữu Quốc, NSƯT Diệu Hiền, NSƯT Bạch Long, nghệ sĩ Kiều Mai Lý…

Ngoài ra, chương trình còn có sự đồng hành của các “sứ giả văn hoá” - những giảng viên, doanh nhân, nghệ sĩ… thành công và yêu thích, ủng hộ sự phát triển của nghệ thuật truyền thống. Ở mỗi tập, sẽ có một “sứ giả văn hóa” đồng hành để chấm chọn thí sinh với vai trò “khán giả đặc biệt”. Hoa hậu H’Hen Niê, diễn viên Hứa Vỹ Văn, ca sĩ Phương Mỹ Chi… đã nhận lời trở thành “sứ giả văn hóa” của chương trình. 

Chia sẻ về chương trình, NSND Bạch Tuyết cho biết, Học viện Cải lương như một “ngôi nhà chung”, là nơi gặp nhau của nhiều thế hệ trong trăm năm cải lương. Ở đó, mọi người có thể lắng nghe nhau, trao đổi thông tin về nghệ thuật cải lương và văn hóa Việt thời kỹ thuật số. “Nghệ sĩ cải lương phải học rất nhiều. Ở đây, cải lương sẽ bao gồm thi - ca - vũ - nhạc - kịch. Những loại hình nghệ thuật tốt đẹp, quý nhất đều có trong cải lương. Vì thế, nếu một người diễn viên ca kịch muốn trở thành nghệ sĩ cải lương phải chịu khó học rất nhiều. Và Học viện Cải lương là chương trình vừa chơi, vừa học mà trong đó, việc chơi cũng phải nghiêm túc, có trách nhiệm” - NSND Bạch Tuyết chia sẻ.