Trước đó, Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế (có hiệu lực từ ngày 15/11/2020) quy định uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập và nghỉ giữa giờ làm việc, học tập sẽ bị phạt tiền từ 1 – 3 triệu đồng (Điều 30).

Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính nhà nước các cấp, quy định: “Thực hiện nghiêm các quy định về đạo đức, văn hóa giao tiếp của người cán bộ, công chức, viên chức; không sử dụng thời giờ làm việc để làm việc riêng; thực hiện đúng quy định trong văn hóa hội họp; không hút thuốc lá trong phòng làm việc, phòng họp, hội trường; nghiêm cấm việc sử dụng rượu, bia, đồ uống có cồn trong giờ làm việc, giờ nghỉ trưa của ngày làm việc, ngày trực; không được vào casino đánh bạc dưới mọi hình thức”.

Như vậy, việc cấm sử dụng rượu bia trong giờ làm việc, giờ nghỉ trưa của ngày làm việc, ngày trực đối với cán bộ, công chức đã được nâng dần mức độ, từ chỉ thị của Thủ tướng cho đến nghị định của Chính phủ và gần đây nhất là luật.

Đối với đảng viên, các quy định về đạo đức, lối sống, tính nêu gương cũng đã đề cập nội dung cấm rượu bia. Mới đây nhất, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25/10/2021 về những điều đảng viên không được làm, trong đó, Điều 18 nêu hành vi vi phạm về “tổ chức, tham gia đánh bạc dưới mọi hình thức; sử dụng các chất ma túy; sử dụng rượu, bia không đúng quy định hoặc đến mức bê tha và các tệ nạn xã hội khác”. Ở đây không nêu rõ sử dụng rượu bia không đúng quy định là như thế nào nhưng có thể hiểu là sẽ áp dụng các quy định khác có liên quan, nhất là quy định pháp luật đối với đảng viên là cán bộ công chức…

Biếm họa về việc cán bộ công chức sử dụng rượu bia trong ngày làm việc. (Nguồn: tuoitre.vn)

Nhiều cấp ủy, địa phương, cơ quan cũng ban hành quy định cụ thể về việc cấm cán bộ, đảng viên có hành vi sử dụng rượu bia không đúng quy định.

Tại TPHCM, ngày 25/10/2016, UBND thành phố đã ban hành chỉ thị về việc tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính các cấp, nghiêm cấm cán bộ, công chức sử dụng rượu, bia, đồ uống có cồn trong giờ làm việc, giờ nghỉ trưa của ngày làm việc, ngày trực.

Trên thực tế, việc sử dụng rượu bia nói chung và sử dụng rượu bia trong ngày làm việc, ngày trực nói riêng của cán bộ công chức, đảng viên, chiến sĩ lực lượng vũ trang không phải là hiện tượng hiếm. Đã từng xảy ra các hành vi không phù hợp chuẩn mực cán bộ, đảng viên liên quan đến bia rượu, dẫn đến dư luận không tốt về hình ảnh của đội ngũ cán bộ công chức, như ẩu đả nhau, có phát ngôn không phù hợp, vi phạm quy định về an toàn giao thông... Việc ngăn ngừa, chấn chỉnh, xử lý vi phạm có lúc có nơi còn chưa quyết liệt, thiếu nghiêm minh, như các biện pháp kiểm tra, giám sát còn chưa chặt chẽ, có tình trạng xuê xoa nhau, chỉ xử lý nghiêm khi bị công luận lên tiếng hoặc với những vụ việc phức tạp…

Mới đây, ngày 1/12/2021, trong kỳ họp thứ 9 khóa XIII, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo một ban thường vụ huyện ủy ở tỉnh Quảng Ninh, do đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để một số cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ, lãnh đạo chủ chốt và người đứng đầu thiếu tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương.

Trước đó, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với 3 cá nhân là ủy viên ban thường vụ huyện ủy, do cùng chịu trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, giáo dục đảng viên, công chức; chịu trách nhiệm việc có nhiều cán bộ đảng viên công chức vi phạm quy định về nêu gương, quy định những điều đảng viên không được làm, quy định về sử dụng rượu, bia và kỷ luật, kỷ cương công vụ. Vụ việc này đồng thời có nhiều vi phạm, có cả tập thể và nhiều cá nhân bị thi hành kỷ luật, do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân sử dụng rượu bia trong buổi trưa ngày làm việc.

Xét cho cùng, sử dụng rượu bia trong chừng mực nào đó là nhu cầu bình thường của mỗi người. Tuy nhiên, cán bộ, đảng viên luôn có trách nhiệm về tính nêu gương, sự ràng buộc về chuẩn mực trong hoạt động công vụ…, nên yêu cầu về không sử dụng rượu bia trong ngày làm việc, ngày trực, kể cả giờ nghỉ trưa, là đúng đắn, cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn, không chỉ cho cá nhân cán bộ, đảng viên nói riêng mà còn cho đội ngũ cán bộ công chức và các cơ quan công quyền nói chung.