Thật vậy, Bác đã để lại cho chúng ta một gia tài không thể đo lường bằng những phương tiện bình thường. Không chỉ giang sơn mà cả cái hồn của giang sơn. Người đã trao cho chúng ta một nước Việt Nam độc lập, tự do và cao hơn thế, Người còn trao cho chúng ta tư tưởng, đường lối, phương pháp để nâng nước Việt Nam độc lập, tự do ấy lên ngang tầm các quốc gia hùng mạnh trên thế giới. Và, lớp người được Bác đặt trọn niềm tin để đảm trách vinh dự này trong tương lai chính là các thế hệ thanh niên. Theo Hồ Chí Minh, thì “nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” và tương lai của Việt Nam “có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Điều này có nghĩa là Bác vừa khẳng định vai trò lịch sử của thanh niên, vừa đặt niềm tin mạnh mẽ vào khả năng cách mạng của thanh niên. Sở dĩ, Người đánh giá vai trò của thanh niên như vậy là do thanh niên không chỉ là lực lượng đông đảo nhất mà chủ yếu là vì năng lực, bản chất của lứa tuổi, lại được lý tưởng cách mạng dẫn đường.

Niềm tin của Bác dành cho thanh niên thể hiện ở mấy điểm sau: Thứ nhất, Bác khẳng định thanh niên là đội quân xung kích trên các mặt trận. Người đã từng nói: "Khắp thành thị, nông thôn, miền xuôi, miền núi, thanh niên ta ngày nay đã thành một đội quân to lớn, hăng hái tiến lên, quyết tâm phấn đấu, hy sinh vì Tổ quốc thân yêu, vì tiến bộ xã hội" và thực tiễn cũng đã chứng minh quan điểm trên của Hồ Chí Minh là hoàn toàn đúng đắn. Trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng đầy gian khổ, hy sinh để giành và giữ độc lập tự do cho dân tộc, xây dựng xã hội mới, ở đâu, bất cứ lúc nào và trong bất cứ lĩnh vực nào, ở những nơi không cho phép lấy lợi ích kinh tế - vật chất để tính toán thiệt hơn, ở những nơi khó khăn, ác liệt nhất, thanh niên luôn có mặt và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Các thế hệ trẻ Việt Nam đã và đang hoàn thành xuất sắc sứ mệnh người tiên phong, người kế tục sự nghiệp cách mạng như Bác Hồ đã tin tưởng. Trang sử vẻ vang của Đoàn không ngừng dày thêm bởi những chiến công và những thành quả của đoàn viên, thanh niên…

Viết tiếp vào các trang sử vẻ vang đó, có sự đóng góp không nhỏ từ thanh niên, đoàn viên của Thành phố mang tên Bác kính yêu. Đó là câu chuyện của hơn 6.000 tình nguyện viên là đoàn viên, thanh niên của Thành phố đã đăng ký tham gia các đội hình tình nguyện hỗ trợ công tác hậu cần trong lấy mẫu xét nghiệm, nhập liệu thông tin, hướng dẫn, điều phối người dân, đảm bảo trật tự tại các điểm lấy mẫu xét nghiệm Covid-19,...; đó là câu chuyện của các em sinh viên: Đặng Vương Trúc - sinh viên năm 2, Trường Đại học Sư phạm TPHCM; Nguyễn Vũ Ngọc Luyến - sinh viên năm 2, Học viện Cán bộ TPHCM đã lựa chọn ở lại chung tay, hỗ trợ những khó khăn của Thành phố trong đợt phòng, chống dịch Covid-19 thay vì về quê cùng gia đình; Đó cũng là câu chuyện của hàng ngàn em sinh viên Trường Đại học Y dược TPHCM làm đơn xin được tình nguyện tham gia chống dịch,…

Thứ hai, Hồ Chí Minh nhận thấy, ưu thế tuyệt đối của thanh niên là sức trẻ, năng lực sáng tạo và tính năng động. Chính vì vậy, Hồ Chí Minh luôn coi thanh niên là “cánh tay đắc lực” và là “đội hậu bị tin cậy của Đảng”. Trong công tác xây dựng Đảng, Người không ngừng quan tâm phát triển Đảng trong lực lượng thanh niên. Người coi đó là nguồn cung cấp chủ yếu cho Đảng những thành viên ưu tú, đầy nhiệt huyết, đủ sức lực và trí tuệ gánh vác trọng trách nặng nề của Đảng trước Nhân dân và dân tộc. Trong hoạt động thực tiễn, Hồ Chí Minh rất chú trọng phát hiện, nhân điển hình tiên tiến trong thanh niên và thường xuyên quan tâm xây dựng các tổ chức Đoàn thanh niên vững mạnh. Người đã nói: “Tôi luôn luôn nói đến thanh niên, vì trong mọi công việc thanh niên ta luôn luôn hăng hái xung phong và họ xứng đáng là cánh tay đắc lực của Đảng”.

Tuổi trẻ Bệnh viện Chợ Rẫy chi viện lực lượng cho Bệnh viện điều trị Covid-19 Thủ Đức. (ảnh: Thy Dương)

Ngày nay, thanh niên vẫn là lực lượng xã hội to lớn, chiếm gần 40% dân số cả nước và 55% lực lượng lao động xã hội. Với trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp ngày càng cao, ý thức vai trò trách nhiệm đối với đất nước, đối với cộng đồng ngày càng lớn, thanh niên đã và đang đóng góp hiệu quả vào các lĩnh vực phát triển kinh tế xã hội của đất nước, xung kích trong phong trào xóa đói, giảm nghèo, làm giàu chính đáng cho bản thân, gia đình và xã hội. Riêng sức trẻ, sức sáng tạo của thế hệ trẻ TPHCM được thể rõ hơn qua tấm gương của những thanh niên ngày đêm ra sức học tập, tiếp cận và chiếm lĩnh tri thức, sống có trách nhiệm với bản thân, công việc, luôn đổi mới tư duy sáng tạo, ứng dụng công nghệ vào thực tiễn, không ngừng khát vọng, kiên trì theo đuổi ước mơ, vượt qua giới hạn bản thân, tự tin hội nhập vươn ra biển lớn, họ là những người có lối sống đẹp, có nhiều đóng góp nổi bật, lan tỏa các giá trị chân - thiên - mỹ đến với người dân góp phần xây dựng thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Đặc biệt, trong năm 2020, 2021, đã có rất nhiều đoàn viên, thanh niên đóng góp tích cự, quan trọng vào công tác chống dịch Covid-19. Như: “bác sĩ trẻ Ngô Việt Anh - công tác tại Khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy - đã không ngại hiểm nguy cùng đồng nghiệp cứu chữa cho bệnh nhân Covid-19 số 91 là phi công người Anh và các bệnh nhân khác. Dịch bùng phát ở Đà Nẵng, bác sĩ trẻ Việt Anh là người xung phong ra Đà Nẵng hỗ trợ các bác sĩ ở đây cứu chữa bệnh nhân; anh Hoàng Anh Tuấn đã sáng chế ra máy ATM gạo. Sau đó, 36 máy ATM đã được anh sáng chế gửi đến các tỉnh, thành cả nước. Đợt dịch thứ hai bùng phát, anh đã nghiên cứu ra máy ATM khẩu trang để phát khẩu trang cho người dân”...

Tính năng động, sáng tạo của thanh niên ngày nay còn được biểu hiện bằng sự nhận thức đúng đắn trước tình hình nóng bỏng của đất nước và thế giới, là sự cảnh giác cao độ trước âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch mà đi đầu là lực lượng cán bộ Đoàn – Hội, họ đang từng ngày, từng giờ gắn bó với phong trào… Tất cả họ dù trên lĩnh vực nào thì cũng đã, đang và sẽ tiếp tục cống hiến hết mình vì mục tiêu lý tưởng chung, xuyên suốt của dân tộc ta là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Thứ ba, Bác nói: Thanh niên là những người giữ vai trò quyết định trong việc kế thừa, bảo vệ và phát triển truyền thống yêu nước vẻ vang, bản sắc văn hóa của dân tộc mà các thế hệ cha anh đi trước đã để lại. Trong thư khen gửi các chiến sĩ cảm tử quân thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Các em là đội cảm tử. Các em cảm tử để cho Tổ quốc quyết sinh. Các em là đại biểu cái tinh thần tự tôn, tự lập của dân tộc ta mấy nghìn năm để lại, cái tinh thần quật cường đó đã kinh qua Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, truyền lại cho các em. Nay các em gan góc tiếp tục cái tinh thần bất diệt đó, để truyền lại cho nòi giống Việt Nam muôn đời về sau" .

Bản sắc văn hóa Việt Nam là giá trị cốt lõi nhất của nền văn hóa, thể hiện tâm hồn, sức mạnh của dân tộc được hun đúc, bồi đắp qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, đồng thời là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của dân tộc. Đó là lòng yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động, tính giản dị, khiêm tốn trong lối sống, sự tinh tế trong ứng xử, trọng nghĩa tình đạo lý... Chính vì vậy, trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thanh niên là lực lượng nòng cốt, xung kích trên mọi mặt trận; trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng đang đặt ra nhiều yêu cầu mới, đòi hỏi thanh niên có bản lĩnh chính trị vững vàng, kế thừa, phát huy cao độ bản sắc văn hóa dân tộc.

Thứ tư, Bác cũng xác định rõ vai trò của thanh niên là người có trách nhiệm chăm lo, dìu dắt các em thiếu niên, nhi đồng. Trên thực tế, công việc trên là trách nhiệm của toàn xã hội, nhưng thanh niên là những người có khả năng tác động, ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến trẻ em. Hồ Chí Minh nhận thấy thanh niên là những người vừa trải qua lứa tuổi thiếu niên, nên hiểu rõ tâm lý, thị hiếu và dễ gần gũi các em hơn. Mặt khác thanh niên là những người có đủ tri thức để giáo dục, dìu dắt thiếu niên, nhi đồng nhưng lại chưa bị vướng bận vào những công việc gia đình... Đây là những lý do hết sức đúng đắn và có cơ sở.

Đó là những niềm tin mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt vào thế hệ trẻ của đất nước. Cho dù hôm nay, cuộc sống đã có nhiều sự đổi thay, đất nước đang trên đường đổi mới, hội nhập và phát triển, thanh niên chúng ta đang có rất nhiều cơ hội cũng như thách thức để khẳng định mình. Nhưng, thế hệ trẻ hôm nay vẫn tự hào và vững tin khẳng định rằng: Tư tưởng Hồ Chí Minh đã, đang và sẽ mãi mãi là hành trang, là lý tưởng sống của thế hệ trẻ. Đúng như lời khẳng định của nhà sử học người Mỹ J.Stenson về tư tưởng Hồ Chí Minh: “Một số đông người đã tha hóa chạy theo cuộc sống hưởng thụ vật chất, bất chấp cả nhân phẩm đạo đức, coi sự hưởng thụ là mục đích của cuộc sống thì nhân loại lại tìm về với đạo đức, nhân cách của Hồ Chí Minh, một tấm gương sáng ngời cho mọi thế hệ trẻ tiếp sau”.