Ký ức hào hùng

Nhớ về trận đánh đầu tiên của Trung đội nữ Du kích Củ Chi, cựu chính trị viên Lê Thị Sương (Năm Sương) kể: Được tin mật báo về cuộc càn bố của Mỹ - ngụy vào hướng Phú Hòa Đông, các chị Nguyễn Thị Nê, Lê Thị Sương, Trần Thị Nhở kết hợp với du kích và bộ đội thành 3 mũi ém quân, chặn địch tại Cây Trắc, ấp Phú Mỹ. Lúc đó Ban Chỉ huy dự kiến đội nữ ở giữa là mũi thứ yếu, hai mũi do nam giới đảm nhiệm là chính diện đối đầu với địch.

Tuy nhiên, địch lại tiến thẳng vào mũi thứ yếu do đội nữ du kích đảm nhiệm, từ thứ yếu trở thành chính diện, không chút chần chừ, các nữ du kích nổ súng. Hai mũi còn lại phối hợp tạo thành thế gọng kìm tấn công, khiến bọn địch rối loạn hàng ngũ. Kết quả trận chống càn này ta tiêu diệt được 30 tên địch, riêng các nữ du kích diệt được 3 tên lính ngụy, không có thương vong, lại thu 3 khẩu súng, 3 quả lựu đạn, nhiều đạn dược, quân trang, quân dụng cùng số tiền 130 đồng (tiền Sài Gòn).

Sau trận đánh đầu tiên, Ban Chỉ huy Huyện đội quyết định tặng bằng khen Trung đội nữ Du kích, thưởng luôn số tiền vừa thu được cho chị em liên hoan bằng nồi chè thật to để khao quân. Các chị, các má lớn tuổi động viên: “Tưởng đâu con gái chân yếu tay mềm không biết đánh giặc. Không dè tụi bây giỏi quá trời!”.

Các má còn vận động bà con mang lương thực, thực phẩm, bánh tráng, đường, sữa tặng cho Trung đội nữ ăn mừng chiến thắng. “Cuộc chiến đấu trên vành đai vô cùng gian khổ, ác liệt, ranh giới giữa sự sống và cái chết vô cùng mong manh nhưng không vì thế mà mọi người chùn bước, ngược lại còn rất lạc quan” - cựu chính trị viên Lê Thị Sương xúc động nói.

Tuy nhiên, có 24 nữ du kích đã đã vĩnh viễn ra đi khi các chị đang ở độ tuổi đẹp như ánh trăng rằm, trẻ trung, tâm hồn đơn sơ, với bao ước mơ giản đơn, tươi đẹp chỉ mong được đi học, được làm nông như bao cô gái khác… Người đội trưởng đầu tiên của Trung đội nữ du kích - liệt sĩ Nguyễn Thị Nê đã anh dũng hy sinh năm chị 24 tuổi và được Đảng-Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào ngày 30/08/1995. Hay như liệt sĩ Nguyễn Thị Xiết ra đi khi chưa tròn 18 tuổi, cái tuổi đẹp nhất của đời người, chưa kịp để lại cho cuộc đời một tấm hình. Hay như liệt sĩ Tô Thị Ngọc Hà, hy sinh khi vừa tròn 17 tuổi với nước da trắng, rất đẹp và nết na…

Ban liên lạc Đội nữ Du kích Củ Chi họp thường kỳ.

Ấm áp nghĩa tình đồng đội

Sau ngày đất nước thống nhất, các nữ du kích Củ Chi lại trở về cuộc sống đời thường. Tiếng súng đã ngưng nhưng những day dứt trong lòng những phụ nữ anh hùng vẫn còn in hằn theo năm tháng.

Cô Lê Thị Sương người chính trị viên đầu tiên của Trung đội nữ Du kích Củ Chi khi mới thành lập đã chia sẻ: “Các cô có lời hứa, sau này người còn sống sẽ lo cho người đã mất”. Lời hứa như lời thề minh chứng cho tình cảm đồng đội. Để tưởng nhớ những đồng đội đã khuất, hằng năm, cô và đồng đội tụ tập nhau về, lấy ngày giỗ của người “chị cả” Bảy Nê (ngày 10/10 âm lịch) làm ngày giỗ chung cho 24 chị em đồng đội tại nhà chị Trần Thị Nhở ở ấp Gót Chàng (xã An Nhơn Tây), sau chuyển sang nhà cô Năm Sương.

Đến năm 2013, có quyết định thành lập Ban liên lạc Đội nữ Du kích Củ Chi, lúc này quy tụ được khoảng 20 cựu nữ du kích, các cô chọn ngày thành lập đội trung đội nữ, ngày 10/11 hàng năm làm ngày giỗ. Ngày giỗ cũng là dịp để tưởng nhớ tới những người đã hy sinh cũng là để gặp gỡ, quan tâm, chia sẻ giúp nhau trong những lúc khốn khó, hoạn nạn. Mỗi năm, các cô vẫn tập trung cùng nhau gói bánh tét mang lên đám giỗ, như là một nghĩa cử của đồng đội.

Sau ngày thành lập Ban Liên lạc, ai nấy đều phấn khởi vui mừng vì có nơi để gặp gỡ, sinh hoạt với các đồng chí, đồng đội từng một thời sát cánh bên nhau. Đến nay, Ban liên lạc đã quy tụ được 57 cô. Những nữ du kích ngày nào, giờ đã là bà ngoại, bà nội, nhưng vẫn thường xuyên hỏi han thăm nom sức khỏe của nhau, san sẻ kinh nghiệm làm ăn, vận động xây dựng nhà tình thương, tình nghĩa và kịp thời giúp đỡ lẫn nhau khi một ai đó lâm vào khó khăn, nhắc nhở chị em làm tấm gương tốt cho thế hệ con cháu.

Cán bộ, chiến sĩ Đội nữ Du kích Củ Chi họp bàn phương án tác chiến. (Ảnh tư liệu)

Ban liên lạc Đội nữ Du kích Củ Chi tận lực tập trung huy động các nguồn lực, cùng chung tay góp sức giúp đỡ đồng chí, đồng đội vươn lên thoát nghèo, xây dựng quê hương. Đến nay đã có 6 nhà tình nghĩa cho đồng đội, 10 nhà tình thương, 1 ngôi nhà mơ ước mà Ban liên lạc kêu gọi sự hỗ trợ của cộng đồng chăm lo cho các cựu nữ Du kích bệnh tật, neo đơn, khó khăn.

Các cô kể cho chúng tôi nghe về trường hợp của cựu nữ du kích Nguyễn Thị Nỉ, ở ấp Bình Hạ Tây, xã Thái Mỹ. Do di chứng của chiến tranh, cô Nỉ gầy, da chuyển sắc thành đen sạm, các ngón tay và chân co quắc, đi lại khó khăn, cô em gái không lập gia đình để chăm sóc chị. Hai người đàn bà neo đơn, không chồng con sống nương tựa nhau. Ban liên lạc phối hợp với chính quyền địa phương vận động xây mới căn nhà tình thương tặng cho cô Nỉ.

Một việc làm hết sức ý nghĩa mà Ban liên lạc đã làm, đó là cuốn ký sự “Những bông hoa Đất thép” được in hơn 1.000 bản. Cô Phan Thị Ngọc Liễu cho biết: “Ký sự này là tâm tư, khắc khoải của tất cả chúng tôi từ ngày hoà bình. Mong muốn được ghi lại câu chuyện của đội Nữ du kích, tái hiện lịch sử về đội quân tóc dài huyện Củ Chi, tưởng nhớ những đồng đội đã ngã xuống cho đất nước cứ luôn canh cánh trong lòng”.

Cô Lê Thị Vân cũng vui mừng cho biết, Đội nữ Du kích Củ Chi đã được Chủ tịch nước ra Quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Mảnh đất và con người Củ Chi vẫn giữ truyền thống, tinh thần yêu quê hương nồng nàn, thấm đậm nghĩa tình đồng chí, đồng đội. Máu xương của các dì, các chị, của đồng đội các dì, các chị cùng của hơn 17.000 liệt sĩ, thương binh, bệnh binh đã nằm xuống và để lại một phần thân thể trên vùng Đất thép này, đã đắp xây nên chiến thắng của cả dân tộc. Họ đã trở thành tấm gương sáng, bài học lịch sử, bài học giáo dục công dân, bài học đạo đức cho thế hệ trẻ hôm nay.