Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Tổ trưởng Tổ dân phố, Mặt trận 33, Khu phố 3, Phường 28, quận Bình Thạnh chăm lo cho người dân bị bệnh có hoàn cảnh khó khăn. (ảnh: Thanhuytphcm.vn) (Thanhuytphcm.vn) - Tổ trưởng tổ dân phố là chức danh tồn tại gần 50 năm từ sau ngày giải phóng cho tới đầu năm 2024 theo Nghị quyết 11 của Hội đồng nhân dân TPHCM về thành lập, chia tách, sáp nhập, đổi tên khu phố, ấp. Hiện, TPHCM có 4.861 khu phố, ấp được thành lập mới, không còn tổ dân phố.
TPHCM đã từng có 27.337 tổ dân phố và đã có hàng vạn người đảm nhận vai trò tổ trưởng tổ dân phố. Tổ trưởng tổ dân phố là cầu nối giữa chính quyền và người dân, kết nối người dân với nhau. Người làm tổ trưởng tổ dân phố phần lớn thuộc cư dân trong tổ dân phố (mỗi tổ dân phố có khoảng 100 hộ dân), thuộc nhiều thành phần, có tôn giáo, tín ngưỡng, quê quán khác nhau, có người là người dân bình thường, cũng có người còn đương chức, nhiều người là cán bộ về hưu, từng là giáo viên, cán bộ y tế, cán bộ công an, quân đội, cán bộ đoàn thể, có cả chủ doanh nghiệp…
Công việc tổ trưởng dân phố có tên và không tên, cũng mất nhiều thời gian và tâm trí, có những thời khắc, tổ trưởng dân phố xông pha như một chiến binh (lúc phòng cháy, chữa cháy, lúc đại dịch Covid-19 hoành hành…). Tổ trưởng dân phố không phải là một nghề, không ai coi đây là phương kế mưu sinh nhưng trong thực tế lại như nghề của nhiều nghề.
Lãnh đạo Quận 10 trao Bằng khen và Huy hiệu TPHCM tặng các cá nhân có thời gian tham gia từ 30 năm trở lên trong hoạt động khu phố, tổ dân phố, trên địa bàn Quận 10. (ảnh: Thanhuytphcm.vn) Tổ trưởng dân phố không có lương (chỉ có một ít tiền phụ cấp) mà nhiều người lại gắn bó nhiều năm, có người gắn bó gần như cả đời và như máu thịt. Có gia đình có những thế hệ nối tiếp nhau làm tổ trưởng tổ dân phố.
Để tri ân những con người, những tấm lòng biết bao ân tình ấy, UBND Quận 1 tổ chức cuộc thi viết “Chuyện về người tổ trưởng dân phố”. Cuộc thi đã thu hút nhiều người tham gia, trong đó có cán bộ đương chức phần lớn ở phường, có người dân trong khu phố, có cả những câu chuyện của những người con viết về cha mẹ mình là tổ trưởng tổ dân phố, cũng có người tự viết như tự truyện của mình…
Chân dung về Tổ trưởng tổ dân phố được khắc họa qua các bài viết đó là những con người có tinh thần trách nhiệm, giàu tình yêu thương, tận tâm với công việc gắn kết cộng đồng, truyền được cảm hứng cho nhiều người. Chính uy tín của tổ trưởng dân phố nên cuộc họp tổ dân phố có đông người tham dự. Không ít tổ trưởng tổ dân phố cho rằng, đây là công việc lúc đầu chưa quen, chưa hình dung được hết nhưng qua thời gian đã trở nên thân thuộc, gắn bó, được người dân thương yêu, mến phục.
Bà Đoàn Thị Kim Liên, Tổ trưởng Tổ trưởng Tổ dân phố 25, Phường 4, Quận 4 hướng dẫn người dân điền thông tin đăng ký nhận trợ cấp khó khăn trong đợt dịch bệnh Covid-19. (ảnh: Thanhuytphcm.vn) Nhiều tổ trưởng tổ dân phố được người dân đánh giá là biết làm dân vận khéo, biết làm nhiều việc cho dân, cả việc hòa giải những xích mích, hay như tổng đài giải quyết các thắc mắc của người dân. Sau đại dịch Covid-19, phần lớn các tổ trưởng tổ dân phố sử dụng Zalo để trao đổi, thông tin hai chiều với người dân. Trên tất cả, tổ trưởng dân phố là người sát dân, đã cố gắng nói đi đôi với làm, có làm tốt dân mới tin. Có tổ trưởng dân phố hiến máu vài chục lần, có tổ trưởng dân phố giúp công ăn việc làm, vận động góp quỹ học bỗng, tài trợ cho người nghèo như một nhà hảo tâm… Có tổ trưởng tổ dân phố đã làm rất tốt công việc giữ gìn an ninh trật tự, công tác khuyến học, trị bệnh giúp dân… Có người qua thời gian làm tổ trưởng dân phố được giới thiệu kết nạp vào Đảng. Nhiều tổ trưởng tổ dân phố chủ động phối hợp và làm nòng cốt trong việc xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh…
Giờ đây khi không còn làm tổ trưởng dân phố nhiều người cảm thấy chưa quen và có lẽ cũng khó lòng dứt hẳn công việc gắn bó, kết nối với người dân. Nhiều người sẽ làm cộng tác viên, tham gia công việc tự quản của khu phố hay một chức danh nào khác ở khu phố, ấp vì lợi ích cộng đồng.
Xin bày tỏ sự kính trọng, lòng biết ơn về những cống hiến, hy sinh thầm lặng của hàng vạn tổ trưởng tổ dân phố ở TPHCM. Những con người, những tấm lòng nhân hậu ấy đã kết thúc trọn vẹn công việc của tổ trưởng tổ dân phố, đã góp sức tạo nên những đổi thay và phát triển của đời sống xã hội, đã góp sức xây dựng văn hóa, con người ở địa bàn dân cư nơi thành phố đông dân nhất - thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu.