Những bước chân trong đêm

“Vành đai” ấy không chỉ làm bằng áo giáp và còi hú, mà còn bằng ánh mắt cảnh giác của chủ nhà trọ, bằng tin nhắn gửi trong nhóm cư dân, bằng những buổi tuyên truyền ở tổ dân phố, bằng một lối đi được dọn thông để lực lượng chức năng tiếp cận kịp thời. Tội phạm ma túy thay đổi thủ đoạn từng ngày, nhưng khi cộng đồng cùng đứng về một phía với lực lượng chức năng, mầm họa sẽ bị chặn từ gốc.

Đúng 21 giờ tối 1-12, sau lệnh xuất phát của Trung tá Dương Văn Hùng, Phó trưởng Công an phường Thuận Giao, tổ tuần tra gồm công an, lực lượng bảo vệ an ninh trật tự cơ sở và dân quân phường tỏa ra nhiều hướng, mở đầu một đêm tuần tra như thường lệ. Tổ tuần tra chạy xe dọc đường Thủ Khoa Huân, rẽ sâu vào khu dân cư Thuận Giao trước khi tiến về khu dân cư Việt Sing, nơi từng được xem là một trong những “điểm nóng” về an ninh trật tự, đặc biệt là tội phạm ma túy.

Đến cuối đường Thuận Giao 25, ánh đèn đường vàng vọt hắt xuống một chiếc xe máy lao tới theo chiều ngược lại, có dấu hiệu khả nghi. Tổ tuần tra nhận thấy sự bất thường và lập tức quay đầu áp sát. Chiếc xe bị chặn lại. Cậu thanh niên trẻ, có hình xăm trên hai cánh tay cho biết tên là Huỳnh Văn Minh T., 20 tuổi, quê tỉnh An Giang, ở trọ tại phường Thuận Giao. Test nhanh được tiến hành ngay tại chỗ, kết quả cho thấy T. dương tính với ma túy. Đến lúc này, T. thừa nhận bản thân và bạn bè vừa “chơi hàng” cách đó bốn ngày.

Hoàn tất quy trình với T., tổ tuần tra tiếp tục lên đường. Điểm đến kế tiếp là một tiệm game nằm sâu trong khu dân cư. Khi các cán bộ bước vào, không gian đặc quánh mùi thuốc lá bỗng im bặt. Gần 40 thanh thiếu niên đang chen chúc bên dãy máy tính đồng loạt ngoái nhìn. Vài thanh niên hấp tấp đứng dậy định đi ra nhưng nhanh chóng được yêu cầu ngồi lại. Tổ công tác chọn hơn chục thanh niên có dấu hiệu nghi vấn để test nhanh, và phát hiện Nguyễn Dương V. (sinh năm 2008, quê tỉnh An Giang) dương tính với ma túy.

Theo Công an phường Thuận Giao, việc kiểm soát ma túy trên địa bàn luôn chịu nhiều áp lực, đặc biệt khi phường có hơn 3.100 cơ sở trọ phục vụ công nhân. Lượng người nhập cư lớn, dòng di biến động nhanh khiến tội phạm dễ len lỏi nếu lực lượng chức năng không kiểm soát chặt. Vì vậy, ngoài tuyên truyền tại khu trọ, khu dân cư và quản lý các đối tượng ma túy, phường Thuận Giao triển khai mô hình Tổ test ma túy lưu động, qua đó kịp thời phát hiện nhiều trường hợp dương tính với ma túy ngay trong quá trình tuần tra.

Những ca tuần tra đêm không phải lúc nào cũng phát hiện đối tượng dương tính với ma túy. Theo lời một cán bộ trong tổ tuần tra, một đêm không phát hiện trường hợp dương tính với ma túy cũng là thành công, bởi sự xuất hiện thường xuyên của lực lượng tuần tra đã góp phần không để ma túy có cơ hội bén rễ trong khu dân cư. Và khi người dân đồng hành, báo tin, hỗ trợ lực lượng chức năng, phường mới có thể giữ được địa bàn ổn định, giảm nguy cơ hình thành các tụ điểm phức tạp.

Mỗi khu phố là một "vành đai" an toàn

Những năm gần đây, phường Phước Thắng đang hình thành một “lá chắn cộng đồng” vững chắc trong phòng, chống ma túy. Từ những con hẻm nhỏ giáp biển đến khu dân cư gần chợ, các mô hình phòng ngừa ma túy ở cơ sở đã tạo nên sự thay đổi rõ rệt. Người dân cảnh giác hơn, lực lượng công an chủ động hơn và từng tổ dân phố đang chuyển mình thành những “vùng an toàn” đúng nghĩa.

Theo Công an phường Phước Thắng, chỉ trong 10 tháng của năm 2025, địa phương đã tổ chức 3 đợt tuyên truyền tập trung, thu hút đông đảo người dân tham dự. Hàng tuần, cảnh sát khu vực dự các buổi họp khu phố, lồng ghép tuyên truyền về phòng, chống ma túy tại tổ dân phố. Từ những buổi gặp gỡ ấy, nhiều hộ dân bắt đầu chủ động báo tin về các dấu hiệu nghi vấn trong khu trọ, hẻm nhỏ - việc mà trước đây người dân còn dè dặt.

Song song với phòng ngừa, công tác đấu tranh được triển khai mạnh mẽ. Trong năm 2025, phường phát hiện và xử lý 18 vụ, với 39 đối tượng liên quan đến ma túy; 70 người bị xử phạt hành chính với tổng số tiền 116 triệu đồng. Công an phường cũng đưa 134 trường hợp đi cai nghiện, vừa là biện pháp xử lý kiên quyết, vừa mở lối để họ có cơ hội làm lại cuộc đời.

Một điểm sáng của phường Phước Thắng là trong tổng số 174 tổ dân phố, đã có 70 tổ dân phố không có đối tượng ma túy. Con số này có phần đến từ sự âm thầm phối hợp của từng hộ dân trong phong trào “Tổ dân phố không tệ nạn”.

Tuy nhiên, lực lượng chức năng nhìn nhận, nguy cơ vẫn hiện hữu: các đối tượng ngày càng tinh vi hơn, lợi dụng thanh thiếu niên, học sinh và người lao động tự do để lôi kéo sử dụng ma túy tổng hợp, cần sa, thuốc lá điện tử trá hình.

Thượng tá Nguyễn Minh Phúc, Trưởng Công an phường Phước Thắng, chia sẻ, phòng, chống ma túy chỉ hiệu quả khi cộng đồng cùng chung sức. Khi người dân chủ động báo tin, tội phạm dù thay đổi thủ đoạn đến đâu cũng khó hoạt động.

Phường sẽ đẩy mạnh nhiều giải pháp hơn, như tăng cường tuyên truyền đa dạng hình thức, phát huy vai trò tổ dân phố, tuần tra đêm tại khu vực nghi vấn, hỗ trợ người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng, củng cố phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” - nơi mỗi người dân là “tai mắt”, mỗi tổ dân phố là “pháo đài”.

Xã Đất Đỏ cũng đang triển khai mạnh mẽ mục tiêu “Xã không ma túy”, xem đây là nhiệm vụ đột phá giai đoạn 2025-2030. Quản lý 31 người sử dụng trái phép chất ma túy, 7 người nghiện và 30 người sau cai nghiện, xã đối mặt không ít thách thức nhưng cũng tạo ra chuyển biến tích cực ngay từ cơ sở.

Một trong những trụ cột của “vùng xanh” là mô hình “Ấp không có tệ nạn ma túy”. Người dân các ấp cùng ký cam kết, chủ động báo tin khi có dấu hiệu bất thường. Trưởng ấp, công an viên và các đoàn thể liên kết thành mạng lưới giám sát rộng, phát hiện nguy cơ từ sớm. Bên cạnh đó, mô hình “Tổ tự quản về an ninh trật tự” (với 10-15 hộ dân giám sát lẫn nhau) được ví như “mắt thần” của khu dân cư.

Nhờ mạng lưới này, nhiều biểu hiện liên quan ma túy được phát hiện từ sớm, qua đó ngăn chặn sớm nguy cơ hình thành “điểm nóng” ma túy. Không chỉ siết chặt phòng ngừa, Công an xã Đất Đỏ cũng mở nhiều đợt tấn công, triệt phá 12 vụ với 44 đối tượng liên quan ma túy. Đồng thời, các đoàn thể địa phương tích cực hỗ trợ người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.

Đồng chí Trần Thanh Huyền, Chủ tịch UBND xã Đất Đỏ, khẳng định: “Muốn xây dựng xã không ma túy, không chỉ lực lượng công an mà từng ấp, từng hộ dân đều phải cùng vào cuộc”. Thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục siết quản lý địa bàn, xử lý nghiêm đối tượng vi phạm và nhân rộng mô hình “Ấp không có tệ nạn ma túy”, tổ tự quản an ninh trật tự, không để ma túy có cơ hội quay lại.

Từ khu trọ gần khu công nghiệp đến ấp nhỏ, câu chuyện lặp lại cùng một nhịp: tuần tra - báo tin - kiểm soát địa bàn - đưa người lầm lỡ trở lại với cuộc sống tử tế. Không có phép màu, chỉ có kỷ luật bền bỉ của lực lượng chức năng cộng với sự đồng lòng của người dân đã và đang từng bước siết chặt những kẽ hở để ma túy không thể len vào.

Một đô thị an toàn là nơi mọi nguy cơ đều bị nhìn thấy sớm, can thiệp sớm; nơi mỗi khu phố trở thành một “pháo đài mềm”, cuộc sống bình yên là thành quả chung sức của cả cộng đồng.