Cũng tại hội nghị, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có tham luận về Đề án nghiên cứu khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu; UBND tỉnh Đồng Nai có  tham luận về phát triển giao thông kết nối sân bay Long Thành của tỉnh Đồng Nai…

Tham luận về phương án hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết, TPHCM đang thực hiện Kết luận 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đến nay, Thành ủy TPHCM đã thành lập Tổ công tác xây dựng Đề án phát triển đường sắt đô thị TP; mời tổ tư vấn là các chuyên gia trong và ngoài nước để góp ý cho Đề án này.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại hội nghị.

Theo đồng chí Phan Văn Mãi, nội dung cơ bản của Đề án phương án hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM là dự kiến đến năm 2035, TPHCM sẽ xây dựng thêm 183 km đường sắt đô thị, lúc đó năng lực vận tải công cộng của đường sắt đô thị chiếm 15 - 20%.

Đến năm 2045, TP có thêm 168 km, nâng tổng số đường sắt đô thị là  352 km, năng lực vận tải công cộng chiếm từ 40 đến 50%. Và đến năm 2060, hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị của TPHCM với tổng chiều dài là 510 km, năng lực vận tải công cộng chiếm 50 - 60%.

Để triển khai khối lượng hệ thống đường sắt đô thị TPHCM, đồng chí Phan Văn Mãi nhìn nhận, TPHCM xác định nguồn vốn trong nước và đầu tư công là chủ yếu. Trong đó, TP xác định nhu cầu vốn ở các mốc như: đến năm 2035, TP cần khoảng 36 tỷ USD; năm 2045 cần 33 tỷ USD; năm 2060 cần 48 tỷ USD.

Đồng chí Võ Văn Đức, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai phát biểu tại hội nghị.

Theo đồng chí Phan Văn Mãi, số vốn này được huy động qua các nguồn như: đầu tư công của TP bằng cách bố trí hằng năm, tăng thu, tiết kiệm chi; nguồn từ khai thác quỹ đất; nguồn từ Trung ương hỗ trợ qua các dự án trọng điểm; nguồn từ vay trái phiếu chính quyền địa phương và sẽ trả từ các nguồn thu từ ngân sách TP.

Để triển khai Đề án hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM, Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi kiến nghị, TPHCM cần có cơ chế vượt trội trong xây dựng đề án, trong giải phóng mặt bằng, trong huy động vốn và quản lý. Theo đồng chí Phan Văn Mãi, nếu không có cơ chế vượt trội, cứ thực hiện theo quy trình đầu tư công, TP sẽ mất 20 năm để làm 20 km Metro số 1, như vậy để làm 500km sẽ mất hàng thế kỷ.

Cụ thể, TPHCM dự kiến sẽ trình Quốc hội ban hành một nghị quyết, trong đó có các cơ chế, chính sách về quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường tái định cư, huy động vốn, thủ tục dự án.

Đồng chí Phan Văn Mãi cho biết, thời gian qua, TPHCM đã trình Đề án hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM cho Ban Chấp hành Đảng bộ TP, trình HĐND TP. Hiện TP đang phối hợp TP Hà Nội và Bộ Giao thông Vận tải để hoàn thiện hồ sơ, dự kiến trình Quốc hội vào kỳ họp cuối năm nay.

Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Nguyễn Văn Thọ phát biểu tại hội nghị

Đối với dự án đường Vành đai 3 TPHCM, đồng chí Phan Văn Mãi cho biết, hiện có 3 vướng mắc, đó là cát cho khối lượng xây lắp; giải phóng mặt bằng ở 4 địa phương, trong đó, tỉnh Đồng Nai cần khối lượng cát nhiều nhất và tiến độ của một số hạng mục còn chậm. Các địa phương có dự án đi qua đã thống nhất sẽ ngồi lại để đánh giá và cố gắng đảm bảo tiến độ đến tháng 1/2026 sẽ thông xe kỹ thuật và quý II/2026 hoàn thành dự án.

Đối với dự án Vành đai 4 TPHCM, đồng chí Phan Văn Mãi cho biết, TPHCM đã hoàn thiện hồ sơ và trong tháng 8/2024 sẽ trình Bộ Giao thông Vận tải để trình Chính phủ và trình Quốc hội và kỳ họp cuối năm 2024 để Quốc hội có nghị quyết về phê duyệt chủ trương đầu tư chung cho Vành đai 4; phê duyệt dự án đoạn qua tỉnh Long An và có cơ chế chính sách cho Vành đai 4.

Về giải phóng mặt bằng, các địa phương đề nghị cần có nguồn vốn Trung ương và vốn địa phương, trong đó TPHCM sẽ tự đảm bảo vốn giải phóng mặt bằng, còn các địa phương khác đề nghị Trung ương hỗ trợ 50%, địa phương 50%; riêng tỉnh Long An đề nghị Trung ương hỗ trợ 75%, địa phương 25% để thực hiện dự án Vành đai 4.