Các ĐBQH tập trung chất vấn Tổng TTCP về biện pháp xử lý, thu hồi tài sản sau thanh tra; việc xử lý đối với tập thể, cá nhân vi phạm, nhất là những nơi để xảy ra vi phạm pháp luật nghiêm trọng; giải pháp tăng cường phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động thanh tra; giải pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm và thu hồi tài sản tham nhũng để tạo lòng tin trong Nhân dân; giải pháp khắc phục chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán…

ĐB Đặng Hồng Sỹ (Bình Thuận) mở đầu chất vấn với một câu hỏi rất “nóng”, rằng thời gian vừa qua, có một số vụ việc TTCP tiến hành thanh tra thì kết luận không có khuyết điểm, sai phạm hoặc có chỉ là kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Nhưng khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương tiến hành kiểm tra thì lại chỉ ra những sai phạm và phải chuyển qua xử lý hình sự.

Câu hỏi này chỉ được Tổng TTCP trả lời khi ĐB bấm biển hỏi lại. Theo Tổng TTCP, xét về chức năng, nhiệm vụ liên quan đến một đối tượng thanh tra, kiểm tra, kiểm toán theo quy định pháp luật thì có sự tương đồng. Tuy nhiên, trong quy định hiện nay còn nhiều bất cập, vướng mắc, có thể cùng một sự việc nhưng có nhiều cách hiểu khác nhau. Thực tế thời gian qua khi tiến hành thanh tra, xem xét, trao đổi, nhất là với cơ quan điều tra Bộ Công an, cũng như Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, cùng một vấn đề nhưng có cách hiểu khác nhau, đánh giá việc đó có sai phạm hay không. “Bởi có nhiều nguyên nhân khác liên quan đến cơ chế, chính sách qua nhiều thời kỳ, một số cơ chế chính sách chưa phù hợp khi áp dụng vào kết quả thanh tra để tính đúng sai… Còn nếu nói kết quả vênh nhau hoàn toàn là không có.” - Tổng TTCP cho biết.

Về vấn đề này, báo cáo thêm với Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, cơ quan thanh tra và cơ quan kiểm tra có kết luận khác nhau. Tuy nhiên thời điểm của hai cơ quan này làm cũng có thời gian khác nhau, vì vậy nhiều khi chứng cứ có bổ sung thêm, cơ quan thanh tra cũng đã có một số việc phát hiện được và đã chuyển cho cơ quan điều tra, và sau đó Ủy ban Kiểm tra mới vào cuộc.

ĐB Lê Thanh Vân (Cà Mau) đề nghị Tổng TTCP cho biết từ ngày nhậm chức đến nay, Tổng TTCP đã chủ động chỉ đạo hoạt động thanh tra đột xuất liên quan các vụ việc tham nhũng trong ngành thanh tra như thế nào, kết quả ra sao?

Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong cho biết, thanh tra đột xuất được thực hiện theo yêu cầu của Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, của Chính phủ, Thủ tướng. Căn cứ vào chỉ đạo, TTCP đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra đột xuất, quy mô lớn, phức tạp, phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, kiến nghị chuyển cơ quan điều tra xử lý; chuyển nhiều hồ sơ sai phạm của cán bộ sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương xử lý theo thẩm quyền. Trong đó, có vụ việc cổ phần hóa cảng Quy Nhơn, AVG, Dự án nhiệt điện Thái Bình 2, Gang thép Thái Nguyên, vụ thuốc ung thư tại Công ty cổ phần VNPharma và các dự án đất đai liên quan đến Phan Văn Anh Vũ; việc sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, trang thiết bị vật tư, sinh phẩm, kit, vaccine xét nghiệm. Các cuộc thanh tra đột xuất này đều được thực hiện với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm cao nhất để báo cáo ban chỉ đạo, Thủ tướng, Chính phủ.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong

ĐB Trần Quang Minh (Quảng Bình) đề nghị Tổng TTCP đánh giá về số lượng, chất lượng và đạo đức công vụ của lực lượng thanh tra? Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong cho rằng, hoạt động thanh tra còn gặp khó khăn khi cán bộ ít nhưng thời gian qua, ngành đã cố gắng thực hiện nhiệm vụ. Trong 10 năm từ 2012-2022, thanh tra đã triển khai đồng bộ, tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, kiến nghị thu hồi số tiền hơn 461.000 tỷ đồng; 750.000 ha đất; kiến nghị xử lý hơn 44.000 tập thể cá nhân; chuyển cơ quan điều tra hơn 1.100 vụ và hơn 1.100 người.

Tổng TTCP cũng thừa nhận qua thanh tra, các cơ quan nhận thấy có thực trạng nhũng nhiễu, phiền hà trong giải quyết công vụ, trong đó có cả cán bộ lĩnh vực thanh tra. Còn tình trạng cố tình kéo dài thời gian trả lời người dân, trả lời chung chung, khiến họ phải đi lại nhiều lần; thậm chí, có tình trạng vòi vĩnh bằng nhiều cách thức khác nhau để vụ lợi cá nhân… Giải pháp là cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tránh gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, hạn chế tình trạng "giấy phép con"…

ĐB Trần Quang Minh (Quảng Bình)

Tranh luận lại, ĐB Trần Quang Minh (Quảng Bình) muốn làm rõ về chất lượng, đạo đức công vụ của lực lượng thanh tra hiện nay. Tổng TTCP cho biết, thời gian qua, lực lượng thanh tra cơ bản chấp hành quy định. Có một số trường hợp để xảy ra vi phạm, có những vụ nhận hối lộ… đã bị xử lý. Ngành thanh tra đã có nhiều giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ. Tháng 7/2022, TTCP đã ban hành quy định nâng cao chất lượng, tiến độ kết luận thanh tra; đồng thời quy định trách nhiệm, điều nghiêm cấm cán bộ thanh tra không được làm. Theo đó, cán bộ thanh tra không được nhận quà, tiền của đối tượng thanh tra, không được giao lưu bất cứ hình thức nào với người bị thanh tra… "Vừa qua có phản ánh cán bộ thanh tra cũng có hiện tượng vòi vĩnh. Tôi mong đại biểu và cử tri giúp giám sát cán bộ đoàn thanh tra, nếu phát hiện sai phạm thì thông báo, chúng tôi sẽ xử lý." - Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong nói.

ĐB Lê Thanh Vân (Cà Mau)

Về thực trạng ngăn chặn xử lý, thu hồi tài sản tham nhũng, Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong chia sẻ đây là một trong những nhiệm vụ khó khăn, vướng mắc, phức tạp. Thời gian qua, các cơ quan theo chức năng đã là thực hiện tốt những công việc về thu hồi tài sản tham nhũng và đạt tỷ lệ là năm sau cao hơn năm trước. Kết quả 9 tháng đầu năm 2022, ngành thanh tra đã đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện gần 5.600 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra. Trong đó, 3.440 kết luận thanh tra đã hoàn thành 100% nội dung phải thực hiện. Các cơ quan chức năng đã thu hồi hơn 1.000 tỷ đồng, 10 ha đất, đạt tỷ lệ 60% và gấp đôi so với năm 2021; xử lý hành chính hơn 1.700 tổ chức, trên 4.800 cá nhân.

Tuy nhiên, Tổng TTCP cũng chỉ rõ, tỷ lệ thu hồi tham nhũng vẫn còn thấp. Do đó, trong thời gian tới, TTCP phủ tập trung giải pháp khắc phục như hoàn thiện quy định pháp luật về thu hồi tài sản tham nhũng; tăng cường xử lý sau thanh tra, thi hành án về thu hồi tài sản nhũng. Trong quá trình điều tra và phát hiện dấu hiệu tội phạm phải chủ động có biện pháp kê biên, phong tỏa, tạm giữ tài sản để đảm bảo xử lý. Tổng TTCP cho biết, khi các vụ án xảy ra, các đối tượng tham nhũng nộp lại tài sản thì cũng được xem xét giảm thời gian thi hành án, đây là tinh thần mới trong chỉ thị của Ban Bí thư, do đó kết quả thu hồi tài sản tham nhũng thời gian qua cũng có chuyển biến…