Tỷ trọng đóng góp kinh tế cả nước không ngừng tăng lên
Phát biểu khai mạc hội nghị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, Hội nghị lần thứ 42, Ban Chấp hành Đảng bộ TP lần thứ X có ý nghĩa quan trọng. Đồng chí yêu cầu, các đại biểu tham dự hội nghị, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, làm rõ vai trò đầu tàu kinh tế - xã hội của TP đối với cả nước; những kết quả TP đã đóng góp được và những mặt hạn chế và các nội dung cần làm sâu hơn nữa.
Theo Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân, về quy mô kinh tế tăng trưởng TP và đóng góp vào quy mô kinh tế cả nước, trong giai đoạn 1996 – 2000 kinh tế TP chiếm 17% kinh tế cả nước; 2001 – 2010 là 20% và 2011 – 2019 là hơn 22%. Nói đến vai trò đầu tàu kinh tế, có thể thấy tỷ trọng đóng góp vào kinh tế cả nước của TPHCM trong 25 năm qua không ngừng tăng lên. Với tăng trưởng kinh tế như vậy, cường độ kinh tế của TP/km2 so với cả nước không ngừng tăng lên. Giai đoạn 1996 – 2000 trên 1 km2 TP đã tạo ra giá trị gia tăng gấp 27 lần so với bình quân cả nước; giai đoạn 2001 – 2010 là 31 lần và giai đoạn 2011 – 2019 gấp 35 lần. Trên 1 diện tích gấp 35 lần, có nghĩa là sau 3 năm giá trị gia tăng tạo ra trên 1 đơn vị diện tích của TP bằng cả nước trong 100 năm. Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cũng cho biết, TP cũng duy trì năng suất lao động cao hơn cả nước có năm 2,7 lần và năm 2019 là 2,9 lần. Đối với thu hút vốn đầu tư xã hội và vốn đầu tư nước ngoài, Nghị quyết Đại hội X của Đảng bộ TP đặt mục tiêu thu hút khoảng 30% tổng sản phẩm nội địa. Đến nay, qua 4 năm mức này là 36% đã đạt và vượt…
“TPHCM giữ vị trí đầu tàu không chỉ là tăng trưởng mà đóng góp vào ngân sách cả nước. Cụ thể, thu ngân sách của TP giai đoạn 2001 – 2010 bình quân đóng góp 26% ngân sách cả nước; giai đoạn 2011 – 2019 là khoảng 27,6%. Như vậy tỷ trọng đóng góp ngân sách tiếp tục tăng. Đây là yếu tố chỉ rõ TPHCM là vị trí đầu tàu kinh tế cả nước, tiếp tục được giữ vững và tiếp tục được khẳng định.” – đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cũng thẳng thắn nhìn nhận, mức vượt trội về tốc độ tăng trưởng so với cả nước giảm. Theo đó, giai đoạn 2001 – 2010 tốc độ tăng trưởng TP bằng 1,6 lần tốc độ tăng trưởng cả nước; giai đoan 2011 – 2019 còn 1,2 lần. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là 20 năm qua, tỷ lệ ngân sách để lại cho TP đầu tư phát triển ngày càng giảm. Cụ thể, năm 2000 tỷ lệ ngân sách để lại TP 33% tổng thu trên địa bàn; giai đoạn 2017 – 2020 giảm còn 18%. Có lẽ TP là địa phương giảm nhiều nhất nguồn lực ngân sách trong 20 năm qua. Tuy vậy, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, về chủ quan cần rà soát việc ứng dụng khoa học - công nghệ của TP đã hết khả năng chưa, phát huy sáng tạo của người lao động hết khả năng chưa. Nếu làm tốt hơn thì năng suất sẽ tăng nữa. Cùng với đó liên kết vùng gần đây có nỗ lực có chuyển biến, nhưng nhìn lại chặng đường cả 5 năm còn hạn chế, chưa có đột phá.
Về tính động lực của kinh tế TP với cả nước, Bí thư Thành ủy TP Nguyễn Thiện Nhân cho rằng TP đã có mô hình mới trong phát triển kinh tế đã và đang phát triển. Điển hình là Khu Công nghệ cao TP thu hút khoảng 7 tỷ USD, xuất khẩu hàng năm hơn 8 tỷ USD với diện tích khoảng 800 ha; các khu chế xuất, khu công nghiệp từ giai đoạn trước đang phát huy tích cực. Công viên phần mềm Quang Trung ra đời sớm nhất và phát huy hiệu quả nhất cả nước. Các dự án khởi nghiệp tại TP có quy mô lớn nhất cả nước. Với các mô hình đặc thù đổi mới, TP vẫn giữ được tính đổi mới, tiên phong. Gần đây triển khai Khu Đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông sẽ tạo động lực lớn hơn cho TP trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Ngoài ra, TP còn có mô hình liên kết ngân hàng với doanh nghiệp thông qua cơ quan quản lý Nhà nước quận, huyện cũng thực hiện rất tốt. Vấn đề đặt ra tăng trưởng sẽ cao hơn nếu hợp tác công - tư tốt hơn. Thực ra nhiệm kỳ qua hợp tác công – tư chưa có đột phá. Nếu làm tốt hơn sẽ có hiệu quả hơn. “Vì vậy, sự vượt trội về tốc độ tăng trưởng kinh tế có mặt khách quan bị chậm lại là do tỷ lệ ngân sách để lại cho TP giảm đến thấp nhất cả nước nhưng vẫn có nguyên nhân là do chủ quan”. – Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cũng phân tích: Công nghiệp - dịch vụ TP chiếm rất lớn trong cơ cấu kinh tế TP (nông nghiệp chỉ chiếm gần 1%) nhưng đất đai dành cho công nghiệp, dịch vụ (không kể dịch vụ bất động sản) chỉ khoảng 10.000 ha chiếm gần 5% quỹ đất TP. Hầu như, cả nhiệm kỳ 5 năm diện tích đất các khu công nghiệp không tăng, trong khi xuất khẩu vẫn như vậy. Nếu dành quỹ đất lớn hơn thì nhà đầu tư vào sẽ dễ hơn. Bên cạnh những thành tựu vẫn còn hạn chế do lỗi chúng ta còn làm chậm việc này.
Đánh giá dịch vụ hạ tầng phục vụ người dân
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, trong báo cáo đợt này có bộ báo cáo sâu về kết quả thực hiện 7 chương trình đột phá của TP. Vì vậy, cần thảo luận để qua đó phân tích bên cạnh những kết quả đạt được cần rút ra bài học, để khi thiết kế giải pháp 2021 – 2025 có những giải pháp khắc phục được các hạn chế này.
Liên quan đến kết quả TP phát triển các dịch vụ hạ tầng phục vụ người dân như: dịch vụ giao thông, cấp nước, thoát nước, môi trường,… đồng chí Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu cần có thảo luận đánh giá, làm rõ những mặt đạt được, những mặt còn hạn chế. Những cái làm được thì khẳng định và những hạn chế phải thẳng thắn nêu ra để khắc phục. Đồng thời phải rà soát lại và trả lời câu hỏi chất lượng cuộc sống người dân liên quan 4 dịch vụ này tăng hay giảm?”
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cũng cho biết về tình hình ngập nước, TP có đủ số liệu trả lời nguy cơ ngập ngày càng tăng là do biến đổi khí hậu, mưa, sụt lún nhưng tình hình ngập thực tế số điểm ngập, tuyến đường chính, hẻm ngày càng tốt hơn. Tình hình xử lý môi trường, qua 5 năm TP thực hiện ngày càng tốt hơn, tiến bộ rõ rệt.
Các đại biểu tham dự hội nghịĐối với việc cấp nước, tỷ lệ người dân có thể dùng nước sạch là 100% và tỷ lệ thất thoát nước có giảm, TP chưa bao giờ xảy ra thiếu nước sinh hoạt. Tuy nhiên cần thảo luận thực tế người dân dùng nước máy tăng hay nước máy chuyển đến nơi cần sử dụng tăng hay giảm. Đối với vấn đề giao thông, phải trả lời 5 năm dân số tăng gần 1 triệu người, thì tổng thể tình trạng ùn tắc giao thông tăng hay giảm? TP đã triển khai các dự án giao thông lớn để nhiệm kỳ sau có chuyển biến mạnh mẽ hơn như đường sắt đô thị, nút giao thông lớn, cầu lớn… Trong ùn tắc giao thông, cần xem góc độ nào tăng, góc độ nào giảm. Cùng với rà soát đánh giá các dịch vụ xã hội, các hoạt động văn hóa, y tế, cùng với đó là đánh giá công tác an sinh xã hội, giảm nghèo trên địa bàn TP; việc đảm bảo an ninh - quốc phòng, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn TP.
Đề cập tình hình kinh tế - xã hội TP trong 6 tháng đầu năm 2020, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, tổng thể TP chủ động phòng chống dịch Covid-19 một cách tích cực. Các quận, huyện triển khai tốt đợt thi đua 200 ngày chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XI Đảng bộ TP, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Các quận huyện đã đẩy mạnh đầu tư công. Theo báo cáo xét về giá trị xây dựng đạt khoảng 43% gấp 3 lần cùng kỳ. Trong điều kiện có dịch Covid – 19, đây là kết quả rất đáng trân trọng.
Về việc thực hiện Chỉ thị 19 của Ban Thường vụ Thành ủy, đã có 190/322 phường/xã (chiếm 59%) được công nhận phường/xã sạch, không xả rác. 715 điểm đen về rác (chiếm hơn 96%) được xóa bỏ. TP chuyển đổi được 77% đường dây thu gom rác dân lập thành các Hợp tác xã thu gom rác… Đây là kết quả rất quan trọng. Đối với thực hiện Chỉ thị 23 của Ban Thường vụ Thành ủy đã giảm số vụ xây dựng không phép, sai phép. Hết tháng 6, so với cùng kỳ năm ngoái, 6 tháng đầu năm 2020 đã giảm 71% số vụ việc. TP đã triển khai chủ đề năm 2020 “Năm đẩy mạnh hoạt động văn hóa và xây dựng nếp sống văn minh đô thị” và TP cũng đã tổ chức chương trình đối thoại văn hóa đầu tiên.
Đề cập đến việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII và hơn 2 năm thực hiện Quy định 1374 của Ban Thường vụ Thành ủy, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu, các đại biểu cần thảo luận kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, định lượng những mặt còn hạn chế, từ đó xác định được giải pháp sắp tới nâng cao hiệu quả công tác này.
Cũng theo đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, trong 6 tháng cuối năm 2020, cần tiếp tục tập trung chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng bộ TP; đồng thời tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp để sớm duy trì khôi phục kinh tế TP; tiếp tục hoàn thành đầu tư công giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.