Sử dụng vốn ngân sách và kích cầu hiệu quả

Xung quanh việc năm 2009 Chính phủ dành 1 tỷ USD trong gói kích cầu 6 tỷ USD để hỗ trợ đầu tư, trong đó hỗ trợ chủ yếu cho đối tượng là các doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ và một số DN khác duy trì sản xuất, đẩy mạnh xuất khẩu, bên cạnh đó hỗ trợ xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, sinh viên và một số công trình quan trọng khác,… Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh cho rằng, những năm trước Chính phủ cũng thực hiện kích cầu bằng kênh cho vay và cho thấy có hiệu quả, nhất là trong đầu tư hạ tầng. Ông Minh kiến nghị Chính phủ nên duy trì kích cầu cho các đối tượng theo hướng này. Nên lập quỹ đầu tư phát triển địa phương, tiền kích cầu rót về cho quỹ này để sử dụng cho hiệu quả. Gói kích cầu không nên đưa thẳng vào lãi suất vay mà nên đưa về cho địa phương để tự cân đối và hỗ trợ cho DN.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Võ Hồng Phúc cho biết, trong 5 nhóm giải pháp Chính phủ đề ra để ngăn chặn suy giảm kinh tế, yêu cầu quan trọng là giải quyết khó khăn cho các DN. Và giải pháp cấp bách là tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ thúc đẩy phát triển sản xuất-kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của các DN và từng sản phẩm. Để thu hút đầu tư, Bộ Kế hoạch-Đầu tư tiếp tục đẩy mạnh chương trình cải cách đăng ký kinh doanh, rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính. Theo Bộ trưởng Võ Hồng Phúc, hiện có 155.300 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển đã được Quốc hội thông qua cùng với 23.000 tỷ đồng vốn chuyển tiếp và hơn 20.000 tỷ đồng vốn huy động từ trái phiếu Chính phủ. Tổng vốn đầu tư phát triển cho năm 2009 là hơn 200.000 tỷ đồng. “Với số vốn này, chúng ta đảm bảo được việc đầu tư phát triển” - Bộ trưởng Võ Hồng Phúc khẳng định.

Một số ý kiến khác đề nghị Chính phủ phân cấp mạnh hơn nữa cho địa phương, đặc biệt trong việc chỉ định thầu để chọn nhà đầu tư đủ năng lực thực hiện có hiệu quả dự án, tránh tiêu cực. Các ý kiến đều cho rằng cần trình Quốc hội sửa lại Luật Đấu thầu cho phù hợp tình hình thực tế. Về vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, trong thời gian chờ trình sửa Luật, các tỉnh chọn lọc các dự án cấp thiết cần chỉ định thầu lập danh mục trình Chính phủ, Thủ tướng sẽ ủy quyền, nhưng không thể làm trái quy định của Luật Đấu thầu về hạn mức chỉ định thầu.

Tăng sức “đề kháng” cho doanh nghiệp

Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Đan Đức Hiệp cho biết, hiện nay các DN đang gặp rất nhiều khó khăn, nguy cơ đình trệ sản xuất. Nhiều DN cho biết, họ đã phải vay vốn với lãi suất 18-19%, nay lãi suất hạ nhưng vì nợ cũ chưa giải tỏa xong nên không được vay tiếp. Vì vậy, cần phải quy định sớm và rõ cơ chế phối hợp giữa các địa phương với DN và ngân hàng để hỗ trợ DN, đây là giải pháp hiệu quả và cần thực hiện ngay.

Ông Nguyễn Thế Thảo, Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho rằng, việc hỗ trợ DN thoát khỏi khó khăn phải xem xét cho có hiệu quả. Trong đó, phải có một số điều kiện đòi hỏi DN không chỉ khôi phục sản xuất kinh doanh mà phải tăng sức “đề kháng” trước những sóng gió của thị trường để đề phòng tái lạm phát. Ông Mai Văn Ninh, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa nêu vấn đề cần giúp DN tìm hướng tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ phải thật sự giúp DN yên tâm tiếp tục đầu tư, sản xuất. Theo ông Ninh, việc hỗ trợ DN không nên cào bằng một mức bù lãi suất 4% hay 50% mà phải phân nhóm các DN. Trong đó, ưu tiên nhóm DN xuất khẩu, nông nghiệp, các DN giải quyết nhiều lao động. Còn các DN khác chỉ hỗ trợ có mức độ.

Các đại biểu tham gia tại hội nghị

Ông Trần Văn Minh, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đề xuất ngoài hỗ trợ của Chính phủ bù lãi suất vay ngân hàng, địa phương có thể linh động hỗ trợ bù lãi suất thêm 20%, 30% cho DN. Nếu được vậy, DN được bù đến 70%, 80% lãi suất và sẽ rất thuận lợi khi vay vốn. Theo ông Minh, “sản xuất ra hàng hóa nhưng ế ẩm không tiêu thụ được thì càng chết”. Ông Minh đề xuất, cần cho địa phương cơ chế lập quỹ đầu tư phát triển địa phương từ nguồn vốn ngân sách và từ các nhà tài trợ để phát hành vốn nhanh chóng, hiệu quả, chủ động hơn. Nhiều tỉnh, thành khác cũng đồng tình cho rằng khi hỗ trợ DN để kích cầu, cần xem xét DN đó sản xuất cái gì, tiêu thụ như thế nào?

Ông Dương Quốc Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Long An đề nghị có biện pháp hỗ trợ để DN nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo ông Sơn, lãi suất ngân hàng hiện nay đã hạ, nhưng vẫn cao so với thế giới, nếu không thể hạ lãi suất được nữa thì xem xét hỗ trợ bằng cách khác như: giúp DN đào tạo nhân lực, hỗ trợ tiếp cận công nghệ cao…, cần tổ chức ngân hàng lúa gạo tại đồng bằng sông Cửu Long để giúp nông dân bảo quản và tiêu thụ nông sản.

Lãnh đạo các tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh Phúc đề nghị Chính phủ cần có thông tin dự báo kịp thời và điều chỉnh chỉ tiêu linh hoạt. Năm 2009, nếu công tác dự báo không cải thiện thì DN sẽ rất khó đưa ra được những quyết định sản xuất – kinh doanh kịp thời và đúng đắn.

Tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh thu hút đầu tư

Tại hội nghị, lãnh đạo các TP lớn đề nghị Chính phủ phân cấp mạnh hơn nữa, nhằm tạo điều kiện cho các địa phương huy động vốn, tập trung đầu tư các công trình trọng điểm; đồng thời xem xét hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn, ưu tiên trái phiếu Chính phủ tập trung vào các công trình có tính khả thi, nhất là các dự án đang thực hiện thì thiếu vốn... Ngoài ra, các địa phương cũng đề nghị nguồn vốn kích cầu đầu tư phải được giải ngân sớm để thúc đẩy sản xuất - kinh doanh trong nước phát triển, tạo công ăn việc làm cho người lao động...

Với những kiến nghị các địa phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ và các địa phương phải có sự đồng bộ trong việc tạo hành lang pháp lý, cơ chế, chương trình hành động, cũng như đề cao công tác dự báo và chịu trách nhiệm cụ thể khi thực hiện. “Chính quyền phải cung cấp thông tin kịp thời, chính xác tình hình cho các cơ quan báo chí để thông tin, nhằm tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, tránh tình trạng trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo.

“Nếu để sản xuất đình trệ dẫn tới việc người lao động mất việc làm, thì không thể nói là đảm bảo an sinh xã hội. Do vậy, nhiệm vụ quan trọng hiện nay là phải dồn sức ngăn chặn suy giảm kinh tế” - Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh. Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành ghi nhận ý kiến của các tỉnh, thành, có chính sách giãn thuế, khoanh nợ để tạo điều kiện cho DN vay vốn quay vòng trong thời điểm khó khăn này.

Hôm nay 26-12, Hội nghị toàn quốc triển khai thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2009 sẽ tiếp tục diễn ra với phần trình bày của các bộ và kết luận của Thủ tướng Chính phủ.