Đưa nghệ thuật hàn lâm đến với công chúng

Năm 1994, Sở VHTT (nay là Sở VH-TT-DL TPHCM) thành lập Nhà hát Giao hưởng thính phòng, hoạt động độc lập, với hơn chục người và chỉ có một bộ phận dàn nhạc. Sau này, nhà hát đổi tên là Nhà hát Giao hưởng - Vũ kịch và nay là Nhà hát Giao hưởng – Nhạc – Vũ kịch TP. Tuy chưa hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, nhân lực… nhưng thành tựu lớn nhất trong 15 năm qua mà nhà hát tạo dựng được là xây dựng, hoạt động và biểu diễn nghệ thuật âm nhạc hàn lâm, đưa nghệ thuật hàn lâm đến với công chúng.

Nhớ lại, thời kỳ đầu cứ ba tháng nhà hát mới có một suất diễn, với phần lớn vé mời. Đến năm 2000, nhà hát đã thực hiện biểu diễn định kỳ phục vụ công chúng, mỗi tháng một lần và đến cuối năm 2003, chương trình tăng lên hai lần/tháng tại Nhà hát TP. Việc biểu diễn liên tục và ổn định đã giúp anh em nghệ sĩ tạo được nề nếp tập dợt, nâng cao tay nghề qua các chương trình đòi hỏi tính chuyên nghiệp rất cao, giới thiệu đến công chúng không chỉ những vũ khúc, ca khúc phối với dàn nhạc giao hưởng mà còn biểu diễn cả những tác phẩm âm nhạc lớn. Bên cạnh đó, nhà hát còn tổ chức nhiều chương trình giao lưu biểu diễn tại TPHCM, các tỉnh ĐBSCL, Vũng Tàu, Buôn Ma Thuột, Nha Trang, Đà Nẵng… thu hút đông đảo khán giả. Không dừng lại ở đây, nhà hát còn biểu diễn phục vụ học sinh, sinh viên các trường đại học, với chương trình mang tính giáo dục, những bài học mở, giúp khán giả trẻ hiểu và gần gũi hơn với môn nghệ thuật này.

Giao lưu văn hóa quốc tế

Song song với các hoạt động giao lưu biểu diễn trong và ngoài nước, nhà hát còn mời các chỉ huy dàn nhạc, solist ở Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Úc, Pháp, Mỹ, Na Uy, Đan Mạch, Canada… làm việc với dàn nhạc, biểu diễn giao lưu để các nghệ sĩ trong nước có dịp cọ sát thực tế, học hỏi kinh nghiệm của các nghệ sĩ đẳng cấp quốc tế. Đặc biệt, các nghệ sĩ Việt Nam ở nước ngoài, du học sinh Việt Nam, cũng được mời tham gia giao lưu biểu diễn qua chương trình “Giai điệu mùa thu” của nhà hát… Nhờ vậy, đến nay có những nghệ sĩ Việt Nam ở nước ngoài đã trở về làm việc tại nhà hát như: Vũ Việt Anh, Trần Nhật Minh, Nguyễn Mạnh Duy Linh, Nguyễn Anh Sơn, Hồng Châu, nghệ sĩ Đào Nhật Quang (tốt nghiệp ở Nga, từng làm việc với dàn nhạc Hàn Quốc) và vợ là nghệ sĩ Cho Hae Ryong (Hàn Quốc)...

Qua những chuyến biểu diễn giao lưu quốc tế, dàn nhạc đã trưởng thành nhiều, điểm nhấn là vào tháng 10-2008, dàn nhạc của nhà hát gồm 70 thành viên đã trình diễn ấn tượng tại Liên hoan các dàn nhạc giao hưởng châu Á, tổ chức tại Tokyo, Nhật Bản. Mới đây, TP đã đầu tư 47 tỷ đồng để nhà hát mua các loại nhạc cụ phục vụ công tác biểu diễn. Đó là niềm động viên, sự khích lệ tinh thần rất lớn với tập thể các nghệ sĩ.

Còn nhiều khó khăn

Với cơ chế hiện tại, nhà hát đã làm nhiều cách giữ chân nhân tài bằng việc cải thiện dần đời sống anh em nghệ sĩ và nhân viên để mọi người có được cuộc sống ổn định, yên tâm về cuộc sống, vững niềm tin, dồn tâm huyết, đam mê cho nghề và gắn bó với nhà hát. Phó Giám đốc Nhà hát Giao hưởng – Nhạc – Vũ kịch TPHCM, NSƯT Trần Vương Thạch, cho biết: “Lực lượng trong biên chế nhà hát hiện nay chỉ có gần 90 người và một số cộng tác viên nên còn rất mỏng. Một nhà hát đầy đủ, cần phải có khoảng 200 người, gồm dàn nhạc (70 nghệ sĩ), múa (50), giao hưởng (50), nhân viên các khâu tổ chức biểu diễn, phục trang, quảng cáo… Chúng tôi đang bổ sung lực lượng bằng cách tự đào tạo và gởi người đi đào tạo ở nước ngoài. Ngoài việc đào tạo tại chỗ với những lớp tạo nguồn từ học sinh sinh viên Nhạc viện và Trường Múa TPHCM, chúng tôi đang cố gắng thu hút lực lượng nghệ sĩ khác tại TPHCM. Ngoài ra, nhà hát cũng xin học bổng của TP cho các tài năng trẻ, nghệ sĩ được đi nước ngoài học nâng cao theo chuyên ngành (lấy bằng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ). Một vấn đề mà chúng tôi tâm tư là hiện vẫn chưa có nhà hát, điểm diễn cố định để anh em nghệ sĩ an tâm làm việc, để phát huy các chương trình đã dàn dựng hiệu quả hơn, không bị phí phạm”.

Được biết, TPHCM đã có chủ trương xây dựng Nhà hát Giao hưởng – Nhạc – Vũ kịch TP ở Công viên 23-9, dự kiến khởi công vào năm 2010. Khi dự án này được thực hiện, ước mong phát triển nghệ thuật đỉnh cao và đưa âm nhạc hàn lâm đến gần hơn với công chúng sẽ không còn quá xa.