Những năm qua, lực lượng Quân đội nhân dân Việt Nam đã quán triệt, triển khai đồng bộ, hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của quốc gia trên các vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc; phối hợp tăng cường quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Chủ quyền, an ninh trật tự trong khu vực biên giới biển được giữ vững. Nhận thức pháp luật, trách nhiệm của các cấp, ngành, lực lượng, các tầng lớp nhân dân, nhất là nhân dân khu vực biên giới trong tham gia xây dựng và quản lý biên giới quốc gia trên biển được nâng lên, góp phần quan trọng củng cố, xây dựng nền biên phòng toàn dân và thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh, ổn định lâu dài trong nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc.

Từng bước số hóa công tác quản lý cửa khẩu cảng biển

Những năm qua, Bộ Quốc phòng phối hợp với ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển chỉ đạo Bộ đội Biên phòng phối hợp với các địa phương, lực lượng liên quan quán triệt, tổ chức nhiều hình thức, biện pháp tuyên truyền, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, các phương tiện thông tin đại chúng, các chuyên mục “Pháp luật và đời sống," “Vì an ninh Tổ quốc," “Quốc phòng toàn dân," “Vì chủ quyền an ninh biên giới," “Vì biển đảo quê hương”... để tuyên truyền cho cán bộ, chiến sỹ, nhân dân nắm, tự giác chấp hành nghiêm các quy định về quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển.

Nội dung này cũng được đưa vào lồng ghép trong việc thực hiện các đề án, các đơn vị quân đội đưa các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan vào chương trình đào tạo tại các học viện, nhà trường; kế hoạch huấn luyện chiến đấu, kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật để tổ chức huấn luyện; kiểm tra nhận thức, hội thi, hội thao hằng năm, góp phần nâng cao hiểu biết, nhận thức về quy định của pháp luật cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân.

Bộ Tư lệnh các Vùng Hải quân, Bộ Tư lệnh các Vùng Cảnh sát biển đã chủ động phối hợp với đoàn thể tại địa phương triển khai các chương trình như “Ngày Biên phòng toàn dân," “Tổ tàu thuyền an toàn," “Tổ tự quản an ninh trật tự," cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới biển, đảo," "Nâng bước em đến trường - Con nuôi đồn Biên phòng," “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển," “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”...

Trong 10 năm qua, những việc làm cụ thể thiết thực đó đã thu hút hơn 1,9 triệu lượt cán bộ, chiến sỹ, đoàn viên, thanh niên tham gia, được các cấp ủy đảng, chính quyền, nhân dân địa phương đánh giá cao.

Triển khai đồng bộ các biện pháp công tác quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, các lực lượng quân đội chuyên trách thường xuyên làm tốt công tác điều tra cơ bản, nắm chắc diễn biến tình hình trên khu vực biên giới biển; triển khai toàn diện biện pháp phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Đặc biệt, các lực lượng đã chủ động làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) xây dựng phần mềm “kiểm soát tàu cá” để nâng cao hiệu quả và từng bước số hóa công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tàu, thuyền xuất nhập bến.

Kiểm tra việc lắp đặt và hoạt động thiết bị VMS với các chủ phương tiện tàu cá. (Ảnh: TTXVN)

Đáng chú ý, với vai trò chủ trì, duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới biển, cửa khẩu cảng biển, lực lượng biên phòng luôn chủ động xây dựng các phương án, kế hoạch nghiệp vụ, xác lập chuyên án, tổ chức các đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, triệt phá nhiều tổ chức, đường dây tội phạm…, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội địa bàn khu vực biên giới biển; tham mưu các chủ trương, giải pháp tăng cường công tác đối ngoại quốc phòng và phục vụ nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia như hợp tác biên phòng giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Campuchia; thỏa thuận hợp tác biên phòng giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc; giao lưu sỹ quan trẻ bộ đội biên phòng Việt Nam với các nước; tham mưu, phối hợp tổ chức thành công các hoạt động giao lưu, đón tàu quân sự nước ngoài, gặp gỡ, trao đổi, hội đàm...

Lực lượng biên phòng tích cực phối hợp, tham gia các hoạt động quốc tế về đấu tranh phòng, chống tội phạm, mua bán người trên biển, góp phần củng cố lòng tin, tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị, xây dựng biên giới trên biển hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác, phát triển; thường xuyên làm tốt công tác phối hợp với công an, chính quyền địa phương trong quản lý, thống kê người nước ngoài vào khu vực biên giới biển, vùng cấm, khu vực hạn chế hoạt động, qua đó đã hướng dẫn, làm thủ tục cho trên 22,32 triệu người vào khu vực biên giới biển đúng quy định.

Triển khai thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý cửa khẩu cảng biển, kiểm soát xuất, nhập cảnh, thực hiện thủ tục biên phòng điện tử theo cơ chế một cửa quốc gia, thời gian qua, 100% hồ sơ được giải quyết đúng thời hạn và quy định; góp phần tạo thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập cảnh và xuất, nhập khẩu, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước.

Đề cao trách nhiệm của toàn dân trong giữ gìn an ninh khu vực biên giới biển

Theo Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, để tiếp tục thực hiện tốt công tác bảo đảm an ninh trật tự và quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển, các bộ, ban, ngành, địa phương và các cơ quan, đơn vị Bộ đội Biên phòng cần tiếp tục phối hợp quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương VIII khóa XIII về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia; Nghị quyết số 51-NQ/TW ngày 5/9/2019 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia; Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Kết luận số 99-KL/TW ngày 17/10/2024 của Bộ Chính trị về Đề án “Xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân trong nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân ở khu vực biên giới."

Cảnh sát biển vùng 2 của Việt Nam tuần tra trên biển. (Ảnh: TTXVN)

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền vận động, nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân dân về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, chấp hành nghiêm Luật Biên giới quốc gia, Luật Biển Việt Nam, Luật Biên phòng Việt Nam và các quy định trong quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển; nêu cao tinh thần cảnh giác trước âm mưu, thủ đoạn hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, qua đó xây dựng lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm của mọi người dân tích cực cùng các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh trật tự khu vực biên giới biển.

Bộ Quốc phòng sẽ chỉ đạo Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương và các lực lượng chức năng nắm tình hình của các loại tội phạm; tăng cường tuần tra, kiểm soát, đấu tranh xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật. đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ trong công tác quản lý nhà nước về biên phòng, biên giới quốc gia.

Lực lượng biên phòng cần thực hiện tốt công tác quản lý, huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên các vùng biển của Việt Nam; chuẩn bị lực lượng, phương tiện, phối hợp, hiệp đồng xử lý kịp thời, hiệu quả các hoạt động phòng thủ dân sự.

Các lực lượng tăng cường phối hợp, chủ động phòng ngừa, phát hiện, xử lý các vấn đề phức tạp nảy sinh và thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác IUU; tham mưu xây dựng chiến lược, cơ chế chính sách phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia, xây dựng các chính sách hỗ trợ về tài chính, thuế, bảo hiểm cho phát triển kinh tế biển.

Ngoài ra, các đề án, dự án phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo, hạ tầng giao thông trên địa bàn, khu vực ven biển cần được đẩy nhanh tiến độ thực hiện, song song với việc khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của biển; nâng cao đời sống, vật chất, tinh thần cho nhân dân trong khu vực biên giới biển, nâng cao sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính quyền địa phương hai cấp trong tình hình mới.