Người phụ nữ đi tìm các hoạt chất ức chế bệnh ung thư

GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng, giảng viên bộ môn Hóa hữu cơ, Khoa Hóa học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên ĐHQG TPHCM là người dày công theo đuổi hướng nghiên cứu khảo sát thành phần hóa học một số loài thực vật hoặc địa y Việt Nam, đặc biệt là các loài chưa được nghiên cứu. Từ đó, bà đã phát hiện được nhiều hợp chất tự nhiên có hoạt tính ức chế tốt sự phát triển của các tế bào ung thư ở người như ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư phổi hoặc ức chế các loại enzyme liên quan đến bệnh tiểu đường nám da, Alzheimer…

Đến nay, GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng đã nghiên cứu 53 loại cây và phát hiện nhiều hợp chất tự nhiên có hoạt tính ức chế sự phát triển của tế bào ung thư ở bệnh nhân ung thư cổ tử cung, ung thư vú... Các công trình này đã đóng góp vào kho tàng tri thức về cây thuốc Việt Nam, cung cấp cơ sở dữ liệu cho các nhà khoa học, góp phần định hướng khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên này. Giải thưởng Kovalevskaya năm 2016 dành cho cá nhân thuộc về GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng.

Trước đó, GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng cũng được nhận Huân chương Lao động hạng Ba (2011), Nhà giáo Ưu tú (2010), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2007) cùng nhiều bằng khen khác của ĐHQG TPHCM.

Người đem môn học lạ về Việt Nam

GS Nguyễn Thị Cành

GS Nguyễn Thị Cành đã có 10 năm du học rồi chuyển tiếp nghiên cứu sinh chuyên ngành kinh tế ở Nga. Từ năm 2002, GS Nguyễn Thị Cành về công tác tại khoa Kinh tế ĐHQG TPHCM, nay là Trường ĐH Kinh tế - Luật.

Khi tham gia các dự án quốc tế, GS.Nguyễn Thị Cành có cơ hội làm quen với khái niệm về tài chính công và các công cụ phân tích tài chính công. Khi đó ở Việt Nam chưa có môn học này, mà chỉ có môn học Quản lý tài chính Nhà nước được giảng dạy ở các trường ĐH Kinh tế - Tài chính. Khi sang Mỹ, bà chủ động tìm hiểu và nhờ sự ủng hộ của các đồng nghiệp Mỹ, bà đã mang được bộ giáo trình tài chính công về nước và giới thiệu rộng rãi thành môn học quan trọng cho sinh viên.

GS Nguyễn Thị Cành đã chủ trì nhiều đề tài hợp tác quốc tế, cấp ĐHQG TPHCM và cấp TP; chủ biên 8 đầu sách, trong đó có 6 sách chuyên khảo, 2 giáo trình; đồng thời công bố 32 bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế và trong nước. Bà có nhiều sáng kiến được ứng dụng hiệu quả vào thực tế tại trường, tiêu biểu là sáng kiến “Tìm kiếm và mời gọi các chuyên gia Việt kiều trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng tại Việt Nam hợp tác trong đào tạo”, kết quả đã thu hút được 5 tiến sĩ là Việt kiều tham gia đào tạo, hướng dẫn cho sinh viên; sáng kiến “Xây dựng chiến lược và định hướng nghiên cứu cho khối ngành kinh tế, quản lý, luật của ĐHQG TPHCM”, nhờ đó mà số lượng giảng viên nghiên cứu tăng lên, công bố nhiều bài báo quốc tế được xếp hạng cao…

GS.Nguyễn Thị Cành là người đại diện cho giới khoa học nhận giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2016.

Giáo sư mê cơ khí

GS Ngô Kiều Nhi

Năm 1990, trong giới khoa học, cái tên Ngô Kiều Nhi được nhiều người biết đến và nể phục. Niềm đam mê máy móc cơ khí đến với bà một cách tình cờ khi thời sinh viên, bà được phân vào khoa Cơ học – ngành chỉ dành cho các chàng trai. Để phục vụ cho nghiên cứu khoa học, bà lại tiếp tục sang Liên Xô học ngành Động lực học và sức bền máy. Trở về nước sau những năm tháng đất nước vừa kết thúc chiến tranh, GS Ngô Kiều Nhi luôn đau đáu vì sự tụt hậu của đất nước so với thế giới.

Bà bắt tay triển khai ứng dụng nhiều công trình mang tính khoa học, trong đó nổi bật là dự án máy cân bằng động dùng để đo lực rung động do mất cân bằng của các chi tiết quay nhanh trong máy bay, tàu thủy, ôtô, xe máy, thiết bị khai thác dầu khí... Thời điểm đó, chỉ một số nước trên thế giới chế tạo được máy cân bằng động, song GS.Ngô Kiều Nhi quyết tâm thực hiện sản phẩm “made in Viet Nam”. Ngày nay, những chiếc máy cân bằng động “made in Viet Nam” của GS Ngô Kiều Nhi có mặt tại khắp mọi nơi.

Hơn 30 năm làm khoa học, GS Ngô Kiều Nhi đã chủ trì 15 đề tài nghiên cứu khoa học và hàng chục sáng tạo về thiết bị đo và là chủ nhân của Giải thưởng Kovalevskaya năm 2002. Giờ đây ở vào cái tuổi thất thập cổ lai hy, bà vẫn rất tâm huyết với khoa học. “Làm khoa học đã khó nhưng phụ nữ trong lĩnh vực này càng vất vả hơn, bởi ngoài sự nghiệp, họ còn phải lo cho gia đình” – GS Ngô Kiều Nhi chia sẻ.

Nhà nữ khoa học mê máy tính

PGS.TS Phan Thị Tươi

Những đề tài “Bắt lỗi chính tả tiếng Việt bằng máy tính”, “Xử lý ngôn ngữ tự nhiên bằng máy tính”, “Xử lý ngôn ngữ tự nhiên bằng máy tính và ứng dụng dịch xuôi ngược Anh - Việt”, “Xử lý khoảng trống từ vựng cho các bản dịch Anh - Việt”… lần lượt ra đời đã đưa tên tuổi GS.TS – Nhà giáo nhân dân Phan Thị Tươi, Hiệu Trưởng trường Đại học Bách khoa TPHCM (1998 - 2007) nổi như cồn trong ngành máy tính mà cứ ngỡ nam giới mới thống lĩnh.

Sau 10 năm trên cương vị hiệu trưởng, GS.TS Phan Thị Tươi đã góp phần đưa trường đại học có đến 80% nam giới này trở thành đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới với những thành tích ấn tượng.

Với những cống hiến đó, năm 2009, GS.TS Phan Thị Tươi đã được trao giải thưởng Kovalevskaya. Cái duyên đưa cô đến với “máy tính” là do ở thời của cô, việc học ngành gì không do bản thân quyết định mà học theo nhu cầu của đất nước để phục vụ nhân dân. 

Giờ đây, đã qua tuổi 60 - độ tuổi mà phần lớn mọi người đều chọn giải pháp nghỉ ngơi, nhưng người phụ nữ ấy vẫn miệt mài với công việc giảng dạy, nghiên cứu khoa học và tiếp tục hướng dẫn nghiên cứu sinh.

Nhà khoa học đưa công nghệ sản xuất sơn ra thế giới

PGS.TS Nguyễn Thị Hòe

Nhận giải thưởng danh giá Kovalevskaya, có tên trong danh sách 1.000 phụ nữ được đề cử nhận giải Nobel hòa bình năm 2005, PGS.TS Nguyễn Thị Hòe, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sơn Kova là người phụ nữ nổi danh trong lĩnh vực khoa học và ngành sơn.

Năm 1986, khi về làm việc tại Trường Đại học Bách khoa TPHCM, bà luôn ấp ủ ý tưởng nghiên cứu về một loại sơn đặc biệt vừa đáp ứng yêu cầu khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam, lại vừa đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ. Để có tiền nghiên cứu khoa học, nữ tiến sĩ phải bán đi căn nhà mình đang ở. Bà luôn say mê với đề tài nghiên cứu về sơn chống thấm, sơn kháng khuẩn, sơn chống cháy, sơn chống đạn... Năm 1993, PGS.TS Nguyễn Thị Hòe được trao tặng giải thưởng Kovalevskaya. Sau khi nhận giải thưởng danh giá này, bà quyết định dấn thân vào con đường kinh doanh. Sản phẩm sơn chống thấm do bà nghiên cứu được đặt tên là Kova.

30 năm nghiên cứu khoa học và 20 năm làm doanh nhân, PGS.TS Nguyễn Thị Hòe xây dựng được một thương hiệu sơn có chỗ đứng vững chắc trên thị trường với 12 công ty, 7 nhà máy sản xuất, 8 văn phòng đại diện và hơn 1.000 đại lý trong và ngoài nước. Cả 3 người con của bà đều là những nhà nghiên cứu giống mẹ. Họ vừa làm khoa học, vừa chia nhau quản lý hoạt động của các công ty tại Singapore, Lào, Campuchia và Việt Nam.

Bên cạnh công việc kinh doanh, PGS.TS Nguyễn Thị Hoè còn không quên hoàn thành trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với Quỹ học bổng Kova (do nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan là Chủ tịch) hàng năm dành cho các sinh viên nghèo học giỏi.

Nữ giảng viên lọt Tốp 100 nhà khoa học hàng đầu châu Á

PGS.TS Lê Thị Kim Phụng

PGS.TS Lê Thị Kim Phụng sinh năm 1975 tại Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế. Bà học tại ĐH Bách khoa TPHCM từ 1994-1999 và tốt nghiệp loại xuất sắc với điểm luận văn đạt tối đa 10/10 đồng thời là thủ khoa của khoa và được giữ lại trường làm cán bộ giảng dạy. Tại đây, bà vừa dạy vừa tiếp tục học lên cao học và mạnh dạn chọn lĩnh vực mới cho đề tài luận án thạc sĩ của mình tại ĐH Bách khoa TPHCM, đó là đề tài mô hình hóa và mô phỏng quá trình công nghệ hóa học.

Với nghiên cứu tập trung vào việc tạo ra nhiên liệu sinh học từ chất thải của ngành nông nghiệp như dầu hạt cao su, hạt cà phê hay hoa quả, bà đã giành giải thưởng khoa học ASEAN - Mỹ năm 2016, qua đó được tạp chí khoa học nổi tiếng Asian Scientist bình chọn là một trong 100 nhà khoa học hàng đầu châu Á. Đặc biệt, bà xuất hiện trong danh mục nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực khoa học nông nghiệp.