Luật Nhà giáo dự kiến được trình Quốc hội trong thời gian tới, quy định một số chính sách mới để thu hút, phát triển đội ngũ nhà giáo đáp ứng yêu cầu điều chỉnh các quan hệ xã hội trong lĩnh vực quan trọng và đặc thù của nhà giáo. Cùng với đó, đảm bảo sự bình đẳng giữa nhà giáo công lập và nhà giáo ngoài công lập. Xây dựng chính sách bảo vệ nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp, an sinh và môi trường làm việc...

Bộ GD-ĐT cho biết, 5 chính sách đã được được thiết kế trong dự thảo Luật Nhà giáo gồm: định danh nhà giáo; tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo; tuyển dụng, sử dụng và chế độ làm việc của nhà giáo; đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh nhà giáo; quản lý nhà nước về nhà giáo.

Một trong những quy định được nêu trong dự thảo Luật Nhà giáo là quy định Chứng chỉ hành nghề đối với nhà giáo. Chứng chỉ hành nghề đối với nhà giáo là văn bản xác nhận tư cách nhà giáo do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp cho người đạt tiêu chuẩn chức danh nhà giáo theo quy định.

Chứng chỉ hành nghề cơ bản sẽ có tác động tích cực đối với nhà giáo và cơ sở giáo dục. Cụ thể, chứng chỉ hành nghề tạo thuận lợi cho nhà giáo nếu có những thay đổi nơi hoạt động nghề nghiệp. Chứng chỉ hành nghề có giá trị sử dụng toàn quốc nên dù nhà giáo dạy học ở đâu cũng không cần phải thực hiện lại chế độ tập sự; giảm được thủ tục cho nhà giáo khi thuyên chuyển và ký hợp đồng làm việc không thời hạn, hợp đồng có thời hạn, thỉnh giảng hoặc dạy liên trường; khi nhà giáo thuyên chuyển từ cơ sở giáo dục công lập sang cơ sở giáo dục ngoài công lập hoặc ngược lại; khi nhà giáo đã nghỉ hưu nhưng vẫn tham gia giảng dạy theo nhu cầu của cơ sở giáo dục.

Chứng chỉ hành nghề có giá trị đảm bảo đồng đều về chất lượng dạy học và giáo dục giữa các cơ sở giáo dục và dự kiến sẽ điều chỉnh bỏ quy định về chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp nhà giáo hiện nay.

Để không gây xáo trộn khi áp dụng quy định về chứng chỉ hành nghề, dự thảo Luật Nhà giáo đã tính toán phương án chuyển tiếp thuận lợi cho 1,6 triệu nhà giáo đã được tuyển dụng vào ngành trước khi luật có hiệu lực sẽ được cấp chứng chỉ hành nghề mà không cần đánh giá sát hạch. Những nhà giáo đã nghỉ hưu nếu có nguyện vọng cũng được cấp chứng chỉ hành nghề để ghi nhận sự cống hiến cho sự nghiệp giáo dục hoặc sử dụng để tiếp tục hoạt động nghề nghiệp.

Đối với chính sách tiền lương, đãi ngộ nhà giáo, dự thảo luật đề xuất các chế tài để đảm bảo tiền lương và các chính sách theo lương của nhà giáo công tác tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, tự chủ phải đảm bảo không ít hơn so với nhà giáo có cùng trình độ đào tạo, cùng thâm niên, cùng chức danh trong các cơ sở giáo dục công lập đang hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Tiền lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất so với hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Tại tọa đàm, lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã giải đáp rõ thêm về một số vấn đề mà xã hội quan tâm về dự án Luật Nhà giáo.  

Một trong những vấn đề Bộ GD-ĐT đang lấy ý kiến rộng rãi là về chứng chỉ hành nghề của nhà giáo. Về vấn đề này, này, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD-ĐT cho biết, người được cấp phải có kiến thức chuyên môn, chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng giảng dạy, đây là 3 yếu tố cốt lõi.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cũng cho biết, chứng chỉ nhà giáo không phải là để gây khó khăn cho giáo viên, mà là để phát triển đội ngũ. Một nhà giáo có thể có hơn 1 chứng chỉ, mở thêm cơ hội trong nghề nghiệp cho nhà giáo.

Thực tế hiện nay, có nhiều người “tự xưng” là thầy cô giáo, dạy học trên mạng; hoặc có những thầy cô giáo không thuộc biên chế của cơ sở giáo dục nào nhưng đang dạy tại các trung tâm, vậy những đối tượng này có được cấp chứng chỉ hành nghề? Theo Bộ GD-ĐT, có thể sẽ thí điểm để cấp chứng chỉ hành nghề cho một số trường hợp thuộc diện này, nếu đáp ứng đủ các điều kiện.

Dự thảo luật cũng nêu, với nhà giáo 2 năm không hoàn thành nhiệm vụ, cơ sở giáo dục báo lên cấp trên quản lý trực tiếp và báo cáo cơ quan cấp giấy phép hành nghề. Trên cơ sở đó, cơ quan cấp giấy phép hành nghề có thể thu hồi giấy phép.

Về chính sách tiền lương, ông Vũ Minh Đức cho biết, dự thảo luật đề xuất: tiền lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất so với hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Đặc trưng hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo là lao động đặc biệt, từ đối tượng, công cụ, quy trình cho đến sản phẩm đều do con người thực hiện và trực tiếp tác động đến con người. Cho nên đề xuất này phù hợp và cũng không phải là yêu cầu quá cao.

Cũng theo ông Đức, đề án cải cách chính sách tiền lương sẽ được thực hiện từ 1/7/2024. Nghề giáo là một trong số ít nghề được hưởng phụ cấp theo nghề cao nhất. Khi thực hiện chính sách tiền lương mới, lương nhà giáo chắc chắn cao hơn hiện tại.