Đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm
Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, năm 2021, trong công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trên lĩnh vực an ninh quốc gia, Chính phủ đã tham mưu Trung ương Đảng, Quốc hội những giải pháp cơ bản, chiến lược về bảo vệ an ninh quốc gia; bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị trọng đại; tăng cường các giải pháp bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, an ninh mạng, an ninh truyền thông, an ninh xã hội, dân tộc, tôn giáo; giữ vững an ninh, trật tự tại các địa bàn chiến lược. Kịp thời khởi tố điều tra, làm rõ các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia. Các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đều được khẩn trương điều tra làm rõ, đạt 87,05%; trong đó, án rất nghiêm trọng đạt 95%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt gần 96,6%; tội phạm về trật tự xã hội tiếp tục được kéo giảm 8,06%.
Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, công tác điều tra, xử lý tội phạm được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật; có sự giám sát chặt chẽ của viện kiểm sát các cấp. Số vụ án, bị can thụ lý, khởi tố mới và đề nghị truy tố đều tăng. Các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đều được khởi tố vụ án để điều tra theo đúng quy định của pháp luật. Tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội phạm, nhất là tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, đều vượt chỉ tiêu Quốc hội giao và ở mức cao. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm được tổ chức thực hiện nghiêm túc, đạt hiệu quả cao. Các cơ sở giam giữ được đảm bảo an ninh, an toàn, không để xảy ra tình huống đột xuất, bất ngờ. Tuy nhiên, các vi phạm trong công tác điều tra, xử lý tội phạm dù đã giảm nhưng vẫn còn xảy ra; vẫn còn để đối tượng bị tạm giam, tạm giữ trốn, chết, phạm tội mới trong các cơ sở giam, giữ…
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2022, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, Chính phủ tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội; đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật; chủ động nắm, phân tích, dự báo tình hình thế giới, khu vực từ sớm, từ xa; kịp thời tham mưu, đề xuất các chủ trương, đối sách phù hợp nhằm giữ vững chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia; kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa xã hội và phòng ngừa nghiệp vụ; thực hiện đồng bộ các giải pháp kiềm chế, kéo giảm tội phạm. Tăng cường đấu tranh trấn áp, xử lý các loại tội phạm và vi phạm pháp luật. Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; bắt, giam, giữ và điều tra, xử lý tội phạm.
Đồng thời, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh trật tự; khai thác tối đa hiệu quả của hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, căn cước công dân phục vụ công tác phòng, chống tội phạm và các yêu cầu quản lý xã hội. Tăng cường bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, phòng cháy, chữa cháy. Tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, tăng cường các nguồn lực cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị Quốc hội tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác xây dựng, giải thích pháp luật để hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, đề nghị Quốc hội tiếp tục tổ chức giám sát tối cao các chuyên đề về phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là những vấn đề dư luận xã hội quan tâm.
Tăng cường giám sát theo thẩm quyền đối với công tác thi hành án
Trình bày báo cáo về công tác thi hành án năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, năm 2021, trong điều kiện dịch bệnh bùng phát và diễn biến phức tạp nhưng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo thực hiện công tác thi hành án dân sự (THADS), thi hành án hành chính (THAHC), thi hành án hình sự (THAHS), thi hành Luật Đặc xá cố gắng đạt các mục tiêu, chỉ tiêu theo các nghị quyết của Quốc hội, đảm bảo các bản án, quyết định của tòa án được thi hành nghiêm minh, góp phần đấu tranh phòng, chống tội phạm đảm bảo an ninh, trật tự, phát triển kinh tế - xã hội...
Về nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, đối với công tác THADS, THAHC tiếp tục cụ thể hóa các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, Nhà nước, trong đó có Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.
Đồng thời, tiếp tục tổ chức triển khai đồng bộ các giải pháp để hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, THAHC theo Nghị quyết số 96/2019/QH14; chú trọng củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, đội ngũ chấp hành viên, công chức làm công tác THADS; quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả quy định các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng; tăng cường kiểm tra, thanh tra đối với công tác THADS, THAHC.
Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ thừa phát lại, tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát, kịp thời xử lý, chấn chỉnh, khắc phục những vi phạm trong tổ chức và hoạt động của thừa phát lại.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu tại kỳ họpĐối với công tác THAHS, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 96/2019/QH14 của Quốc hội, Chỉ thị số 33/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù và các chỉ thị của Bộ Công an; phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, đơn vị có liên quan để chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác THAHS; tiếp tục kiện toàn bộ máy tổ chức cơ quan THAHS các cấp trong Công an nhân dân; xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ thực thi công tác thi hành án hình sự có ý thức chấp hành nghiêm pháp luật và ngày càng nâng cao trình độ chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu thi hành án trong tình mới.
Đồng thời, tăng cường công tác nghiên cứu, trao đổi, hợp tác quốc tế về THAHS; Ưu tiên các nguồn vốn, đẩy nhanh tiến độ, triển khai, hoàn thành các dự án, đề án về xây dựng, cải tạo nâng cấp các công trình giam giữ đã xuống cấp, hư hỏng, bảo đảm kinh phí phục vụ các hoạt động THAHS; tăng cường giám sát theo thẩm quyền đối với công tác thi hành án.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thi hành án, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long kiến nghị các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội, HĐND, MTTQ các cấp tiếp tục quan tâm, tăng cường giám sát theo thẩm quyền đối với công tác THADS, THAHC, thừa phát lại, THAHS; trong đó chú trọng giám sát công tác THAHS tại cộng đồng. Đồng thời, đề nghị Quốc hội xem xét, bổ sung vào Luật THADS quy định mới về trường hợp ủy thác xử lý tài sản trong trường hợp người phải thi hành án có tài sản ở nhiều địa phương khác nhau để tạo điều kiện rút ngắn thời gian và xử lý có hiệu quả tài sản thi hành án, đặc biệt trong trường hợp thu hồi tiền, tài sản cho ngân sách nhà nước trong các vụ án tham nhũng, kinh tế; thảo luận, thông qua Đề án “Tổ chức thực hiện thí điểm mô hình tổ chức lao động, hướng nghiệp dạy nghề cho phụ nữ ngoài tạm giam”; quan tâm bố trí ngân sách trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho dự án tổng thể đầu tư xây dựng các trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đề nghị: TANDTC phối hợp Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tiến hành rà soát, xem xét sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch hướng dẫn thi hành các quy định về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phụ nữ; chỉ đạo tòa án nhân dân các cấp tiếp tục phối hợp có hiệu quả với cơ quan THADS thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về chuyển giao bản án, tài liệu liên quan; kịp thời giải quyết các yêu cầu đính chính, giải thích bản án và các kiến nghị của cơ quan THADS theo quy định; Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tăng cường kiểm sát THADS, THAHC ngay từ giai đoạn thụ lý thi hành án, nhất là công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế. Phối hợp với cơ quan chức năng kiên quyết lập hồ sơ xử lý nghiêm các đối tượng trốn tránh, chống đối việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án…