Thảo luận về nội dung báo cáo giám sát, ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhấn mạnh điều nổi cộm đó là giá BĐS tại các thành phố lớn rất cao và liên tục tăng lên, vượt quá mức thanh toán của đại đa số người dân có nhu cầu nhà ở. Theo ĐB, giá BĐS cao bất thường do người mua BĐS để tích lũy tăng cao khiến dòng tiền đẩy vào BĐS cao, không chảy vào kinh doanh sản xuất; nguồn cung BĐS ngày càng khan hiếm; bên cạnh đó, các lực lượng thị trường như môi giới, đấu giá cố tình đẩy giá lên cao để kiếm lợi nhuận.

Để kiểm soát giá BĐS, ĐB Hoàng Văn Cường đề xuất cần yêu cầu người tham gia đấu giá phải chứng minh được khả năng tài chính để mua tài sản, nhằm loại bỏ những người chỉ đấu giá để bán lại; thực hiện ngay quy định của Luật Giá về kiểm tra các yếu tố hình thành giá khi có biến động bất thường, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp kê khai giá bán lần đầu trên thị trường thứ cấp. Đồng thời, xây dựng cơ chế quản lý sàn giao dịch BĐS chuyên nghiệp tại một số thành phố lớn, nhằm quản lý minh bạch hoạt động của thị trường.

ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội)

Về phát triển NOXH, ĐB Hoàng Văn Cường cho rằng người có thu nhập thấp thường không đủ khả năng tích lũy để mua nhà, thậm chí không đủ tiền trả lãi vay ngân hàng. ĐB đề nghị cần tăng cung nhà ở cho thuê dành cho người thu nhập thấp, để họ có thể thuê nhà suốt đời và chuyển sang mua nhà thương mại khi đủ điều kiện.

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, thời điểm này đang sốt giá đất, giá đất cao, nhu cầu ở không nhiều, chủ yếu mua để đầu cơ, cho thuê , có người mới vừa mua thì đã sang tay chốt lời, thị trường BĐS bất ổn, khó định giá… ĐB phân tích, giai đoạn sau dịch Covid-19, thị trường BĐS giảm mạnh, doanh nghiệp nào neo giá cao, chậm bán đều gặp khó khăn do phần lớn vay tín dụng. BĐS gần như đóng băng, có doanh nghiệp hạ giá bán còn 2/3 giá ban đầu nhưng vẫn ít người mua, chứng tỏ người dân không có nhu cầu cao với nhà ở cao cấp, trong khi đó nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp thì rất cần nhưng lại không xây dựng để bán. ĐB cho rằng, do chính sách của Nhà nước trên các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, đất đai... cho NOXH chưa khuyến khích cho nhà đầu tư; quỹ đất đô thị chủ yếu đấu thầu dự án dành cho nhà ở thương mại, còn NOXH phụ thuộc vào 20% trong dự án của nhà ở thương mại.

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho biết, thời gian qua, đối tượng được tiếp cận NOXH có khi chưa đúng, không đúng; có người sở hữu NOXH không phải là người được hưởng chính sách ưu đãi này. ĐB mong muốn, Đoàn giám sát xem xét vấn đề này và có những kiến nghị cụ thể trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý thị trường BĐS và phát triển NOXH. ĐB đề nghị Quốc hội Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành địa phương ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm cục bộ trong thi hành luật về quản lý thị BĐS và NOXH; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán về chất lượng NOXH. ĐB cũng đề nghị bổ sung một nội dung là tăng cường kiểm tra đối tượng sở hữu NOXH và quy trình, thủ tục xét duyệt hồ sơ mua, thuê mua NOXH để có thể phát hiện và xử lý các sai phạm có liên quan.

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương)

Cũng liên quan đến giá BĐS tại một số thành phố lớn tăng cao trong thời gian qua, ĐB Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho biết, giá nhà đất tại một số thành phố lớn tăng rất cao thời gian qua, nhất là Hà Nội và TPHCM đã khiến cho thị trường BĐS vừa mới phục hồi thì lại xuất hiện những dấu hiệu bất ổn; cử tri lo lắng trước các hiện tượng thổi giá, tạo sóng, gây nhiễu loạn thông tin thị trường. Từ đầu năm đến nay, giá đất BĐS, giá nhà đất liên tục tăng cao ở tất cả các phân khúc, từ chung cư đến nhà liền kề, đến biệt thự…, không chỉ ở các khu vực trung tâm mà sức nóng đang lan dần sang các thị trường quận, huyện vùng ven đô, nhất là sự tăng giá đột biến ở các chung cư (cả chung cư mới và cũ), tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba so với thời gian trước đây.

Bên cạnh đó, còn nóng lên câu chuyện đấu giá đất ở một số huyện ven đô, lên tới hơn 100 triệu/m2, tương đương với đất dự án đã được đầu tư hạ tầng và liên tục thiết lập mặt bằng mới, vượt xa thu nhập của đại bộ phận người dân. ĐB cho rằng, tình trạng đầu cơ thổi giá, đẩy giá là nguyên nhân chính dẫn đến giá nhà đất tăng cao như thời gian qua. Một số nhà đầu tư thổi giá, gây nhiễu loạn thông tin thị trường nhằm thao túng tâm lý của người dân để trục lợi. Nguyên nhân thứ ba là do tồn tại tâm lý của một bộ phận người dân mua nhà đất để chờ tăng giá, và thực tiễn này có xu hướng ngày càng tăng cao; hiện đang thiếu trầm trọng nguồn cung cho người thu nhập thấp…

Các đại biểu dự phiên họp ngày 28/10

Do đó, ĐB Nguyễn Thị Thủy đề nghị Chính phủ tiếp tục có những chính sách ưu đãi đủ sức hấp dẫn để khuyến khích các doanh nghiệp phát triển phân khúc nhà ở thương mại để phù hợp với túi tiền của phần đông người lao động. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo để tháo gỡ những vướng mắc của các dự án nhà ở hiện nay và nếu như thuộc thẩm quyền của cấp cao hơn thì báo cáo cấp có thẩm quyền để tháo gỡ những vướng mắc trong các dự án này. Cùng với đó, kiến nghị với Chính phủ nghiên cứu triển khai các biện pháp mạnh để kiểm soát tình trạng đầu cơ nhà đất trong thời gian vừa qua…

Phần lớn các ý kiến đều cho rằng, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý thị trường BĐS và NOXH; cơ cấu lại quy hoạch và tạo quỹ đất ưu tiên cho NOXH, có giải pháp đột phá để đẩy nhanh NOXH nhằm thực hiện được mục tiêu về phát triển NOXH (là xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030).

Chính phủ cũng cần kịp thời tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, xử lý dứt điểm với các dự án vướng mắc pháp lý.