Đây là dự án luật dự kiến được thông qua tại kỳ họp thứ 6 và đã được Quốc hội thảo luận hội trường ngày 3/11 vừa qua với 49 lượt đại biểu phát biểu ý kiến, 16 đại biểu tranh luận và 17 đại biểu gửi ý kiến góp ý bằng văn bản.

Trình bày báo cáo tóm tắt về một số nội dung lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và phương án thông qua dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Thường trực Ủy ban Kinh tế đã chủ trì, phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Thường trực Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp và các cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp tục nghiên cứu tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật. Đến ngày 14/11/2023, các ý kiến ĐBQH đã được tiếp thu, giải trình cơ bản một bước.

Về phương án chính sách thể hiện tại dự thảo luật, có 6/26 nội dung đã tiếp thu gọn còn 1 phương án; 14/26 nội dung còn có 2 phương án; 1/26 nội dung cần có thông tin làm rõ; 5/26 nội dung Đảng đoàn Quốc hội đã báo cáo cấp có thẩm quyền. 

Dự thảo Luật đã chỉnh sửa, thu gọn 1 phương án đối với 6 nội dung, trong đó có quy định cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa khi nhận chuyển nhượng đất trồng lúa quá hạn mức quy định; xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 1/7/2014; quy định những nội dung mang tính nguyên tắc về hoạt động lấn biển phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật…

Phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 16/11

Ủy ban Kinh tế báo cáo UBTVQH xem xét, cho ý kiến về 14 nội dung còn 2 phương án; 5 nội dung trong số các nội dung lớn của dự thảo Luật đề nghị ĐBQH tập trung thảo luận tại kỳ họp thứ 6 đã được Đảng đoàn Quốc hội đã báo cáo, xin ý kiến cấp có thẩm quyền.

Về phương án thông qua dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, trên cơ sở ý kiến ĐBQH thảo luận tại hội trường ngày 3/11/2023, các quy định tại dự thảo luật đã được tiếp tục hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, ý kiến ĐBQH về nhiều nội dung chính sách lớn có nhiều ý kiến hoặc cách thiết kế chính sách khác nhau còn chưa tập trung, khó xác định xu hướng, chưa thống nhất về nhiều vấn đề phức tạp. Một số chính sách quan trọng chưa thiết kế được phương án tối ưu. Với vai trò hết sức quan trọng của Luật Đất đai, chất lượng của dự án luật là vấn đề phải được đặt lên hàng đầu, tránh trường hợp luật sau khi ban hành nếu có bất cập sẽ gây nhiều tác động và hệ lụy đối với các hoạt động kinh tế - xã hội và đời sống của người dân. Các dự thảo nghị định và văn bản hướng dẫn cũng cần thêm thời gian để hoàn thiện đồng bộ, bảo đảm có hiệu lực cùng lúc với luật, nhất là một số nội dung mới về giá đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất... cần có quy định chi tiết để chính sách của Luật đi vào cuộc sống. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế xin ý kiến UBTVQH xem xét, báo cáo Quốc hội xem xét, chưa thông qua dự thảo luật tại kỳ họp 6 (dự kiến vào ngày 29/11/2023) để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, đảm bảo chất lượng trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định. 

Phát biểu tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, dự án luật này nhận được sự quan tâm của rất nhiều ĐBQH. Tổng Thư ký Quốc hội tán thành việc điều chỉnh thời gian trình Quốc hội thông qua Luật này từ kỳ họp thứ 6 sang kỳ họp tiếp theo để có thêm thời gian nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến các ĐBQH hoàn chỉnh một cách chắc chắn, thận trọng dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng cho rằng nên quy định vào Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 6 để UBTVQH chỉ đạo tiếp tục chỉnh lý dự án Luật để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp sau.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu rõ, Chính phủ sẽ chỉ đạo cơ quan liên quan phối hợp với cơ quan thẩm tra tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật. Sau phiên họp này, Chính phủ sẽ họp và thống nhất quan điểm đối với những nội dung còn 2 ý kiến và giải trình rõ.

Sau khi các thành viên UBTVQH thảo luận, phát biểu kết luận nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, các cơ quan hữu quan và Chính phủ đồng tình, nhất trí trình Quốc hội chuyển sang kỳ họp gần nhất, chưa thông qua dự án luật tại kỳ họp thứ 6.

Đối với các nội dung đã được trình xin ý kiến các cơ quan chức năng có thẩm quyền đã đạt được tinh thần đồng thuận, thống nhất cao, cơ bản UBTVQH cũng thống nhất như báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý đã nêu; đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra rà soát, biên tập hoàn thiện dự thảo.

UBTVQH cũng thống nhất đối với 6 nội dung đã tiếp thu gọn lại còn 1 phương án. Đối với những nội dung có hai phương án, trong đó UBTVQH chọn phương án 1, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát lập luận kỹ hơn, xin ý kiến Chính phủ bằng văn bản, sau khi có ý kiến đồng thuận của Chính phủ sẽ trình một phương án để trình Quốc hội tiếp tục nghiên cứu, thảo luận.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu cơ quan thẩm tra tiếp tục tiếp thu nghiêm túc, giải trình đầy đủ các ý kiến góp ý của các cơ quan liên quan để hoàn thiện dự thảo luật, trong đó có ý kiến góp ý của Ban Kinh tế Trung ương về việc khắc phục tình trạng đất lãng phí, đất suy thoái, về những hành vi bị nghiêm cấm, quyền chung của người sử dụng đất, điều tra đánh giá đất đai, bảo vệ cải tạo phục hồi đất…