Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, thời gian qua, trong bối cảnh rất nhiều khó khăn, thách thức, tình hình an sinh xã hội nhìn chung được đảm bảo, các chính sách triển khai tương đối hiệu quả. Tuy nhiên, trong những tháng đầu năm 2021, nhất là từ khi đợt bùng phát dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4, từ ngày 27/4 đến nay, dịch bệnh lan rộng ở mức độ toàn quốc tạo áp lực lớn đến phát triển kinh tế. Tỷ lệ thất nghiệp đã lên mức 2,52%. Khu vực dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề. Một số ngành đã suy giảm từ năm 2020 nay tiếp tục giảm sâu hơn, như khu vực du lịch, lữ hành giảm sâu tới 54,8%, vận tải giảm 0,7%; 70.000 doanh nghiệp đã phải rút khỏi thị trường.

Đặc biệt, dịch đã tấn công vào thành trì quan trọng của nền kinh tế là khu công nghiệp, khu chế xuất, khu vực doanh nghiệp sử dụng nhiều người lao động, nơi đóng góp nhiều cho thu ngân sách, nơi tạo công ăn việc làm cho hàng chục triệu lao động. Một số khu công nghiệp phải tạm dừng hoạt động, như Bắc Giang dừng cả 4 khu công nghiệp với 322 doang nghiệp, 150.000 người lao động phải tạm thời dừng việc; Bắc Ninh 42.000 lao động ngừng việc... Nhiều địa phương phải phong toả, giãn cách từng khu vực hoặc toàn bộ địa bàn, làm ảnh hưởng lớn đời sống của hàng chục triệu người.

Trước tình hình đó, để đảm bảo an sinh, đời sống người dân, duy trì sản xuất, không để đứt gãy chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng, chuỗi lao động, Chính phủ đã thống nhất chỉ đạo, chấp nhận hi sinh một phần tăng trưởng, tổ chức sản xuất “3 tại chỗ”. Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách như giảm giá điện nước, giảm một số khoản phí, lệ phí, hỗ trợ người dân, người lao động và chủ sử dụng lao động...

Đến nay, theo báo cáo giám sát của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cả nước đã hỗ trợ 168.800 tỷ đồng với các đối tượng. Riêng việc thực hiện Nghị quyết 42 (gói 62.000 tỷ đồng), do triển khai trong điều kiện chưa có tiền lệ, trong thời gian gấp gáp nên kết quả sau cùng chưa được như mong muốn (đã hỗ trợ 39.000 tỷ cho 14,4 triệu người thụ hưởng, trong đó tiền mặt là 13.000 tỷ đồng). Hiện cơ quan chức năng đã đề xuất để sớm tổng kết việc thực hiện gói 62.000 tỷ đồng, đề xuất giải pháp chính sách thực hiện tiếp theo.

Cũng theo Bộ trưởng, từ khi đợt dịch thứ 4 bùng phát, Chính phủ đã sớm chỉ đạo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tham mưu xây dựng để Chính phủ kịp thời ban hành gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng cho các đối tượng gặp khó khăn. Đến nay, việc triển khai cho thấy chính sách hỗ trợ là đúng, trúng đối tượng, thông thoáng về thủ tục hồ sơ. Các quy định đã giảm 1/2 thủ tục, 2/3 thời gian so với gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng; các đối tượng đã tiếp cận chính sách một cách thông thoáng, dễ dàng hơn. Có những chính sách thậm chí còn không yêu cầu người lao động, sử dụng lao động cung cấp hồ sơ khi cơ quan chức năng đã có dữ liệu quản lý. Đến nay, qua 15 ngày triển khai gói 26.000 tỷ đồng, 63/63 địa phương đã ban hành kế hoạch chủ trương, triển khai giải pháp. Tính đến 24/7, nhóm chính sách hỗ trợ từ Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã chi trả cho 375.000 đơn vị sử dụng lao động số tiến 4.300 tỷ đồng với tổng cộng 11 triệu người thụ hưởng. Như vậy, nhóm chính sách này đã hoàn thành mục tiêu trong thời gian ngắn.

Hay ở nhóm chính sách khác, nhà nước đã hỗ trợ kịp thời tiền ăn cho tất cả những người lao động là F0 phải điều trị, những F1 phải cách ly tập trung. Ngoài ra, 52.000 người bị tạm dừng lao động, dừng việc không hưởng lương đã được hỗ trợ; 5.500 hộ sản xuất kinh doanh cũng đã được nhận tiền. Ngân hàng nhà nước đã thực hiện tái cấp vốn cho các đối tượng thuộc diện hỗ trợ (trong một tuần, 62 người sử dụng được giải ngân 50,4 tỷ đồng), gấp 10 lần so với số thực hiện trong gói 62.000 tỷ.

Về việc thực hiện Nghị quyết 134 Quốc hội về hỗ trợ Tổng công ty hàng không, đến nay Ngân hàng nhà nước đã ký 4000 tỷ đồng tái cấp vốn cho doanh nghiệp, đã thống nhất bước đầu cấp 2.000 tỷ và giải ngân được 600 tỷ trong số này; 1.400 tỷ sang tuần sẽ giải ngân.

Về chính sách hỗ trợ người lao động không có giao kết hợp đồng, tức nhóm lao động tự do, đối tượng được xác định là bị ảnh hưởng sớm nhất, sâu nhất vì dịch bệnh nhưng cũng là khu vực khó triển khai chính sách nhất, Chính phủ đã chỉ đạo để thực hiện linh hoạt, phân quyền mạnh cho địa phương để cơ sở giải quyết thật nhanh. Đến nay, riêng với nhóm người bán vé số, từ Đà Nẵng đến Cà Mau, hàng trăm nghìn người đã nhận được tiền hỗ trợ. TPHCM và nhiều địa phương đã thường xuyên cập nhật số lượng, biến động ở nhóm lao động tự do để có hỗ trợ phù hợp. Trong điều kiện giãn cách xã hội toàn thành phố, chỉ trong 15 ngày, các cơ quan chức năng TPHCM đã đến từng nhà, gặp gỡ từng đối tượng. Với việc làm sát sao như vậy, 248.000 lao động tự do, tương đương 100% đối tượng được hưởng chính sách đã được TPHCM giải ngân 426 tỷ đồng.

Chính phủ yêu cầu cập nhật từng ngày, từng đối tượng được hỗ trợ công khai trên Cổng thông tin dịch vụ quốc gia. “Như vậy, gói hỗ trợ đang triển khai đúng hướng, thiết thực. Các đối tượng đã dễ dàng tiếp cận chính sách hơn” - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Thời gian tới, Chính phủ đã và đang chỉ đạo các cơ quan để điều chỉnh, bổ sung chính sách mới cho kịp thời, sát thực tế đời sống.