Coi kinh tế tư nhân là “động lực quan trọng nhất” trong tăng trưởng kinh tế

Chia sẻ kinh nghiệm từ quốc tế, GS-TS Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Đại học Quốc gia Singapore (tham dự qua hình thức trực tuyến từ Singapore) cho rằng, để phát triển khu vực kinh tế tư nhân, cần tập trung vào một số điểm chính. Đó là cần có tầm nhìn chiến lược dài hạn từ nay đến năm 2030 - 2045, nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu thiên về kiểm soát tuân thủ quy định, trong khi nhiều quy định này chưa thực sự tạo động lực cho tăng trưởng trong tương lai.

GS-TS Vũ Minh Khương đề xuất, TPHCM cần rà soát các điểm nghẽn trong từng ngành, từ đó tạo đột phá tương tự như khoán 10 trong lĩnh vực nông nghiệp trước đây. Đồng thời, TPHCM nên lập bản đồ cải biến các ngành công nghiệp, tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng đột phá, nâng cao năng suất, đẩy mạnh đổi mới công nghệ, sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, để kinh tế thị trường phát triển, lực lượng kinh tế tư nhân phải trở thành nền tảng. Vai trò của nhà nước cần theo hướng mở đường, dẫn dắt và quan trọng nhất là xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi để doanh nghiệp (DN) tư nhân phát triển.

PGS-TS Trần Đình Thiên phát biểu tại tọa đàm

Tinh thần đổi mới là phải thay đổi triệt để, chứ không chỉ dừng lại ở việc cải tiến cái cũ. Cần mở ra một cách nhìn mới, tạo ra một hệ thống DN Việt Nam mới, để DN tư nhân có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo. Vấn đề quan trọng là cần xây dựng một hệ thống thể chế mới. Các luật như Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Sở hữu trí tuệ… cũng cần được sửa đổi để tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho DN tư nhân phát triển.

Để thúc đẩy kinh tế tư nhân, cộng đồng DN tiên phong - những người trăn trở với sự phát triển của đất nước - cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp vào nghị quyết phát triển DN, dân tộc; đã đến lúc khu vực DN tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc “xin - cho”.

TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng BIDV đề xuất các giải pháp để phát triển kinh tế tư nhân. Đó là, có sự thống nhất và nhất quán về tư duy đối với kinh tế tư nhân, coi kinh tế tư nhân là “động lực quan trọng nhất” trong tăng trưởng kinh tế và là lực lượng nòng cốt trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Cạnh đó, cần hoàn thiện thể chế, nhất là đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, quyết liệt cắt giảm 30% thủ tục hành chính, chi phí kinh doanh và thời gian giải quyết công việc hành chính. Cần phân loại DN để có chính sách quản lý phù hợp theo quy mô và tính chất hoạt động. Chính sách và cơ chế hỗ trợ phải khác nhau cho DN lớn, vừa và nhỏ, tránh áp dụng chung một khung quản lý cho tất cả. Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tư nhân, hỗ trợ DN dựa trên mức độ đóng góp thực tế cho ngân sách, việc làm và xã hội. Tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, đơn giản hóa thủ tục thành lập… Bản thân DN tư nhân cũng cần tuân thủ pháp luật, nâng cao chuẩn mực và đạo đức kinh doanh, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước.

TS Cấn Văn Lực nêu ý kiến tại tọa đàm

TPHCM cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

PGS-TS Trần Hoàng Ngân, đại biểu Quốc hội cho biết, theo thống kê, khu vực kinh tế tư nhân đang huy động khoảng 28% lực lượng lao động, đóng góp khoảng 60% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Tại TPHCM, để tăng trưởng 10% thì GDP của TP sẽ đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng, vốn đầu tư xã hội cần khoảng 660.000 tỷ đồng, trong đó khu vực tư nhân phải đáp ứng từ 420.000 đến 450.000 tỷ đồng. Giải pháp để huy động được nguồn vốn lớn như vậy là một bài toán khó.

TPHCM hiện có 64 DN lớn trên tổng số 278.000 DN (chiếm 0,02%), nhưng lại đóng góp tới 44% tổng thu ngân sách. Do đó, cần có chính sách riêng cho các DN lớn và chính sách riêng cho các DN giải quyết công ăn việc làm cho người lao động.

Về giải pháp chung, đặc biệt là về thể chế, Chính phủ và Quốc hội đã đồng hành, quyết liệt thực hiện các biện pháp cải cách nhằm xây dựng thể chế minh bạch, công bằng. Thể chế hiện nay vẫn là điểm nghẽn lớn nhất, như Tổng Bí thư đã chỉ rõ và cần được tập trung tháo gỡ.

Vấn đề thứ hai mà DN đang rất cần là hạ tầng, bao gồm hạ tầng cứng và hạ tầng mềm, đặc biệt là hạ tầng giao thông kết nối, năng lượng và dữ liệu. Tại TPHCM, trong giai đoạn 2016 - 2020, mỗi năm TP đầu tư công khoảng 20.000 tỷ đồng. Từ năm 2021 - 2025, mức đầu tư công mỗi năm tăng lên khoảng 50.000 tỷ đồng; riêng năm 2025 là 100.000 tỷ đồng. Kế hoạch cho giai đoạn 2026 - 2030 là từ 120.000 đến 150.000 tỷ đồng mỗi năm. Bài toán về nguồn lực để đầu tư công là một thách thức lớn.

PGS-TS Trần Hoàng Ngân phát biểu tại tọa đàm

Về bộ máy công vụ, TPHCM cần đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng kinh tế số và xây dựng đội ngũ cán bộ dám nghĩ, dám làm, vì dân, vì DN. TP cần có chính sách hỗ trợ lãi suất, kích cầu đầu tư và ưu tiên cho các lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. TP đã thành lập các trung tâm hỗ trợ DN như Trung tâm Chuyển đổi số, Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0, Trung tâm Đổi mới sáng tạo… Sắp tới, TPHCM sẽ thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế - đây là cơ hội lớn để các DN tận dụng nhằm phát triển.

“Vấn đề cuối cùng là giao cho các DN trong nước thực hiện các dự án lớn như đường sắt tốc độ cao. Nếu mạnh dạn giao cho các DN trong nước thực hiện các dự án lớn, chúng ta sẽ hạn chế nhập siêu, tận dụng nguồn nguyên vật liệu trong nước và giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài. Cần có những giải pháp đi liền với việc ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát để duy trì mặt bằng lãi suất ổn định, hỗ trợ DN phát triển bền vững” - PGS-TS Trần Hoàng Ngân nêu rõ.

Kết luận tọa đàm, Nhà báo - TS Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động đã đúc kết đề xuất 10 nhóm giải pháp quan trọng và khả thi nhất nhằm phát triển kinh tế tư nhân một cách mạnh mẽ và bền vững trong thời gian tới. Một yếu tố quan trọng khác là cần đẩy mạnh truyền thông về vai trò đóng góp của kinh tế tư nhân vào nền kinh tế. Hệ thống báo chí, trong đó có Báo Người Lao Động sẽ nỗ lực hết mình vào quá trình này. Thực tế, từ năm 2019 đến nay, Báo Người Lao Động đã tổ chức hàng chục cuộc hội thảo, tọa đàm, talkshow về kinh tế nói chung và kinh tế tư nhân nói riêng để góp phần thay đổi tư duy, nhận thức, nâng cao vai trò của kinh tế tư nhân và thúc đẩy sự phát triển.

Trong thời gian tới, Báo Người Lao Động sẽ tiếp tục tổ chức các diễn đàn kinh tế, các tọa đàm về phát triển kinh tế nói chung và kinh tế tư nhân nói riêng để góp phần cùng tất cả các cơ quan báo chí nâng cao nhận thức, tạo ra động lực cho kinh tế tư nhân bước vào một giai đoạn mới. Đó là giai đoạn đóng góp cho nền kinh tế rất mạnh mẽ và không chỉ là đóng góp 30% ngân sách như hiện nay mà đến năm 2030, nó sẽ đạt được mục tiêu đóng góp 70% vào ngân sách nhà nước như kỳ vọng đặt ra.