Năm 1936, Tố Hữu tham gia Đoàn Thanh niên Cộng sản và trở thành người lãnh đạo Đoàn Thanh niên Dân chủ ở Huế. Năm 1937, Tố Hữu gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương. Năm 1938, Đồng chí được cử vào Thành ủy Huế, phụ trách công tác tuyên truyền và thanh vận. Tháng 4/1939, Đồng chí bị thực dân Pháp bắt và kết án 2 năm tù giam ở Huế. Do đấu tranh chống tra tấn, Đồng chí bị thực dân Pháp tăng án tù và đày đi Lao Bảo, Buôn Ma Thuột, Quy Nhơn… sau đó đi trại tập trung Đắk Lay (Kon Tum) trong nhiều năm.
Tuy nhiên, ngục tù của thực dân đế quốc đã không khuất phục nổi ý chí cách mạng và niềm tin tất thắng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi Tố Hữu. Đồng chí cùng với các chiến sĩ cộng sản như: Nguyễn Chí Thanh, Hoàng Anh, Lê Tự Nhiên, Lê Chưởng, Phạm Tế, Hồ Tùng Mậu, Chu Huy Mân, Nguyễn Duy Trinh… “biến nhà tù đế quốc thành trường học cộng sản”; nêu cao khí phách người cộng sản, kiên quyết đấu tranh chống tội ác của nhà tù thực dân; luôn sẵn sàng che chở, giúp đỡ đồng chí của mình. Trong lao tù, Tố Hữu vẫn làm thơ động viên tinh thần các chiến sĩ cộng sản. Mỗi bài thơ của Tố Hữu là một tiếng kèn thôi thúc, như lời mách bảo, nung nấu ý chí, cuốn hút thanh niên theo cách mạng, thôi thúc tuổi trẻ hành động, thể hiện nỗi niềm của hàng triệu người dân đất Việt tin tưởng vào độc lập tự do, tương lai tươi sáng của dân tộc.
Đồng chí Tố Hữu cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí khác trong Ban Chấp hành Trung ương tại Đại hội Đảng toàn quốc lần II (2/1951). (Nguồn: Ảnh tư liệu)Tháng 3/1942, Đồng chí vượt ngục Đắk Lay về Huế, sau đó ra Hà Nội; cuối tháng 7/1942, bí mật vào Thanh Hóa hoạt động, gây dựng lại cơ sở cách mạng. Năm 1943 - 1945, Đồng chí làm Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, tham gia Ban lãnh đạo chiến khu Quang Trung. Sau ngày Nhật đảo chính Pháp (tháng 3/1945), Đồng chí được Trung ương phân công tổ chức Ủy ban Khởi nghĩa ở các tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế và liên lạc với các đồng chí hoạt động cách mạng ở Nam Trung Bộ. Những năm tháng gian khó của cách mạng, đồng chí Tố Hữu đã cùng với đồng chí, đồng bào xây dựng và phát triển phong trào cách mạng ở miền Trung.
Tháng 8/1945, Đồng chí làm Phó Bí thư Xứ ủy Trung Kỳ, Chủ tịch Ủy ban khởi nghĩa Thừa Thiên - Huế; đóng góp lớn trong cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Thừa Thiên Huế - dinh lũy cuối cùng của chế độ thực dân phong kiến, góp phần vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám (1945), khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam).
Đồng chí Tố Hữu cùng các văn nghệ sĩ ở Việt Bắc. (Nguồn: Ảnh tư liệu)Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đồng chí Tố Hữu luôn có mặt ở tiền tuyến như một chiến sĩ xung phong, nhiều lần tham gia chiến đấu ở Tây Bắc. Với tư cách là nhà lãnh đạo, nhà tư tưởng, nhà văn hóa, nhà thơ, Đồng chí đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng đầy gian khổ, anh dũng và vẻ vang của dân tộc.
Năm 1946, Đồng chí ra Trung ương phụ trách công tác văn hóa và thanh niên; cuối năm 1946, Đồng chí về làm Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa. Năm 1947 - 1950, Đồng chí được Trung ương Đảng điều động lên Việt Bắc phụ trách công tác văn nghệ và làm Trưởng Tiểu ban Văn nghệ Trung ương. Tháng 9/1950, Trung ương Đảng quyết định thành lập Ban Tuyên truyền do Tổng Bí thư Trường Chinh phụ trách; đồng chí Tố Hữu được phân công làm Trưởng Ban.
Năm 1951, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, đồng chí Tố Hữu được bầu làm Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng. Tháng 7/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 39-SL bổ nhiệm Đồng chí giữ chức Giám đốc Nha thông tin thuộc Phủ Thủ tướng. Cuối 1954, Đồng chí được phân công làm Phó Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật.
Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, cùng với đồng chí, đồng bào cả nước, đồng chí Tố Hữu đã không quản ngại gian lao, nguy hiểm sẵn sàng lao vào chiến trường miền Nam, dọc theo tuyến đường Trường Sơn - đường mòn Hồ Chí Minh để viết nên những câu thơ hùng tráng về tiền tuyến lớn tạo sức lay động mạnh mẽ đến toàn quân, toàn dân ta, góp phần thổi bùng lên ngọn lửa anh hùng cách mạng.
Năm 1960, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng, Đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được Ban Chấp hành Trung ương Đảng bầu vào Ban Bí thư. Năm 1968, Đồng chí được phân công làm Trưởng Ban Tuyên huấn và Trưởng Ban Khoa học - Giáo dục Trung ương. Năm 1969, Đồng chí được phân công làm Giám đốc Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc Trung ương (từ năm 1977 là Giám đốc Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc). Năm 1972, Đồng chí được phân công kiêm Trưởng Ban Thống nhất Trung ương.
Đất nước thống nhất, cả nước bước vào thời kỳ mới, vừa nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh, vừa xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội; đây cũng là thời điểm bắt đầu một cuộc đấu tranh không kém phần gian nan, vất vả, cực nhọc để từ đói nghèo đến ấm no, từ tụt hậu đến tiên tiến; đồng chí Tố Hữu luôn thể hiện là người dám chịu trách nhiệm, góp phần vào những quyết định táo bạo, sáng tạo của Đảng để xóa bỏ cơ chế đã không còn thích hợp với tình hình mới.
Năm 1976, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng, Đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được Ban Chấp hành Trung ương Đảng bầu làm Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng. Đồng chí được phân công làm Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Trưởng Ban Khoa giáo Trung ương, Giám đốc Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc.
Năm 1980, Đồng chí được bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị, được cử giữ chức Phó Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Năm 1981, Đồng chí được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa VII và được Quốc hội cử làm Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Ủy viên Hội đồng Quốc phòng.
Tháng 3/1982, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng, được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và giữ chức Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Bộ trưởng cho đến tháng 6/1986.
Đồng chí Tố Hữu thăm cán bộ, học viên Trường Tuyên giáo Trung ương năm 1971. (Nguồn: Ảnh tư liệu)Từ tháng 6/1986, Đồng chí được giao nhiệm vụ phụ trách công tác tư tưởng và văn hóa của Đảng. Tháng 10/1991, Đồng chí được Bộ Chính trị phân công tham gia tổng kết, nghiên cứu một số vấn đề về tư tưởng, văn hóa, giáo dục và khoa học.
Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao nhiều trọng trách quan trọng, đồng chí Tố Hữu không quản ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, một lòng, một dạ tận tụy vì sự nghiệp cách mạng, nêu cao truyền thống kiên trung, bất khuất, kiên cường của người cộng sản, giữ gìn đạo đức cách mạng trong sáng, gắn bó với đồng chí, đồng bào, với cơ sở. Đồng chí được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật cùng nhiều Huân chương, Huy chương và phần thưởng cao quý khác.
Cuộc đời cách mạng, sự nghiệp chính trị và sự nghiệp thơ ca của Tố Hữu luôn thể hiện một ý chí, nhiệt tình cách mạng hừng hực và tất thắng. Những tác phẩm, những bài thơ của Tố Hữu đã góp phần vào việc tuyên truyền và tổ chức thực hiện đường lối cách mạng của Đảng; động viên các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, hăng hái nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, phấn đấu hy sinh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.