Thảo luận tại tổ, các đại biểu Quốc hội (ĐB) tán thành đều cho rằng, hai yêu cầu rất lớn của Nghị quyết 27 là bỏ lương cơ sở và chế độ thang bảng lương, nhưng hiện cả 2 nội dung này chưa thể bỏ được, do đó, đồng tình trước mắt thực hiện tăng 30% mức lương cơ sở. Các đại biểu Quốc hội (ĐB) tán thành với ý kiến của cơ quan thẩm tra, rằng, tăng mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu đồng/tháng. Đây là mức tăng đáng ghi nhận trong quá trình điều chỉnh tiền lương, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống cho người hưởng lương, tạo động lực nâng cao năng suất lao động và hiệu quả làm việc.

Tuy nhiên, cùng với việc tăng lương cơ sở, các ý kiến cũng đề nghị Chính phủ quan tâm các giải pháp bảo đảm nguồn lực thực hiện ổn định, lâu dài và có hiệu quả chính sách; tăng cường thực hiện các biện pháp kiểm soát, quản lý giá và các giải pháp kiềm chế lạm phát khác, bảo đảm chỉ tiêu tăng CPI bình quân năm 2024 và cả giai đoạn 2021-2026…

ĐB Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM) cho rằng, thực hiện cải cách tiền lương xác định lương cơ sở để đáp ứng mức sống tối thiểu, đây là chỉ đạo rất quan trọng của Đảng. Nhưng trong 5 năm qua, sau khi có Nghị quyết 27 của TƯ (về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp), Chính phủ chưa thực hiện công bố mức sống tối thiểu của người dân như yêu cầu của Nghị quyết. “Tăng 30% lương cơ sở là tốt cho đội ngũ hưởng lương, nhưng vẫn chưa bám sát yêu cầu của Nghị quyết trung ương, đó là bảo đảm mức sống tối thiểu. Lý do tại sao 5 năm qua chưa công bố, cần làm rõ, cần trả lời được bao giờ thì công bố mức sống tối thiểu”, ĐB Nguyễn Thiện Nhân nêu.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà

ĐB Trần Hoàng Ngân (TPHCM) cho rằng, tăng lương là mong muốn của bất kỳ ai hưởng lương, để bảo đảm mức sống của cá nhân, một phần cho gia đình, vì vậy, rất kỳ vọng sẽ thực hiện đúng đề án cải cách tiền lương. Tuy nhiên, từ 1/7/2024 chúng ta mới chỉ thực hiện một phần, Chính phủ cũng đã có báo cáo về việc thực hiện theo lộ trình. “Mong Chính phủ sớm khắc phục các bất cập hiện nay, sớm thực hiện căn bản đề án cải cách tiền lương, bảo đảm tiền lương được trả theo vị trí việc làm, bảo đảm không trả lương cào bằng…”, ĐB Trần Hoàng Ngân nói.

Ủng hộ việc thực hiện tăng lương có lộ trình trong bối cảnh hiện nay, nhưng ĐB Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) đồng tình với ý kiến của ĐB Nguyễn Thiện Nhân là cần công bố mức sống tối thiểu. So với 10 năm trước, mức sống tối thiểu đã khác nhiều, hiện nay, mức lương đang hưởng không tương xứng với giá thị trường, lương giữa khu vực tư và công có khoảng cách quá xa, nên lương chưa trở thành động lực đối với khu vực công. Do đó, đề nghị Chính phủ đẩy mức sống tối thiểu lên để lấy mốc phấn đấu vì lương khu vực công hiện nay quá thấp.

Theo báo cáo của Chính phủ, tổng nhu cầu kinh phí điều chỉnh lương cơ sở tăng 30%, thực hiện tiền thưởng 10% quỹ lương cơ bản, điều chỉnh lương hưu và trợ cấp lũy kế 3 năm 2024 - 2026 tăng thêm 913.000 tỷ đồng. Là cơ quan thẩm tra, Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ bổ sung, làm rõ tác động của chính sách đến dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 và Kế hoạch Tài chính - Ngân sách nhà nước 3 năm 2024 - 2026 đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 và bổ sung thông tin đầy đủ về 5 nguồn kinh phí thực hiện tiền lương tới hết năm 2026; đánh giá tác động về ngân sách nhà nước, dự báo nguồn lực và những phát sinh cho những năm tiếp theo sau năm 2026. Nhiều ĐB cũng băn khoăn, tăng lương lần này cần tới 913.000 tỷ đồng, vậy nguồn lực bền vững cho những năm tiếp theo cũng rất cần tính kỹ.

Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM thảo luận tại tổ, chiều 25/6

Trao đổi lại, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thông tin, phương án ban đầu tính tổng bình quân cho 3 năm (2024-2026) là 786.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, khi điều chỉnh mức lương cơ sở tăng 30%, cộng với 10% tiền thưởng của mức lương cơ bản và các chính sách có liên quan, tổng nguồn kinh phí để thực hiện cải cách tiền lương lên đến 913.000 tỷ đồng. Như vậy, kinh phí tăng so với phương án ban đầu đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 là 127.000 tỷ đồng. Đến nay, Chính phủ đã tích lũy được 680.000 tỷ đồng; còn trong 2 năm (2025-2026), tiếp tục nỗ lực để có thêm nhiều nguồn thu đảm bảo nguồn tiền cải cách chính sách tiền lương. Trong thời gian tới, nền kinh tế phục hồi sẽ góp phần tăng nguồn thu ngân sách, Chính phủ cũng sẽ báo cáo, đề xuất cấp có thẩm quyền để điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi Nghị quyết 27 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, tạo cơ sở thực hiện cải cách chính sách tiền lương cho giai đoạn sau năm 2026.

Chiều cùng ngày, sau khi Chính phủ trình, Quốc hội thảo luận tại tổ về phương án gia hạn trả nợ đối với khoản vay tái cấp vốn cho Tổng Công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Airlines theo Nghị quyết số 135/2020/QH14 của Quốc hội. Chính phủ kiến nghị Quốc hội thông qua việc cho phép NHNN được tự động gia hạn thêm 3 lần tại thời điểm đến hạn trả nợ đối với dư nợ tái cấp vốn còn lại của các tổ chức tín dụng đang cho Vietnam Airlines vay bổ sung vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, thời gian gia hạn mỗi lần bằng thời hạn tái cấp vốn lần đầu, tổng thời gian các lần gia hạn tái cấp vốn tối đa không quá 5 năm; lãi suất 0%/năm; không tài sản bảo đảm. Các ĐB đồng tình gia hạn nhưng đề nghị Vietnam Airlines cũng phải rà soát lại hiệu quả hoạt động, do Covid, do thị trường hay do nguyên nhân khác nữa (về quản trị, về lãng phí…)…

Theo cáo của Chính phủ, trước hệ lụy kéo dài và nặng nề từ đại dịch Covid-19 để lại, cùng với môi trường kinh doanh tiếp tục biến động và nhiều rủi ro, các yếu tố đầu vào như tỷ giá, giá dầu vẫn ở mức cao dẫn đến trạng thái tài chính năm 2024 của Vietnam Airlines chưa được cải thiện. Dự kiến đến cuối năm 2024, vốn chủ sở hữu Công ty mẹ Vietnam Airlines và hợp nhất vẫn âm lần lượt là -8.237 tỷ đồng và -13.108 tỷ đồng. Dòng tiền trong năm 2024 của Vietnam Airlines tiếp tục thâm hụt…