Sau hơn 2 năm thực hiện, các Chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm, thiếu vững chắc, làm ảnh hưởng đến kết quả thực hiện các mục tiêu của chương trình cũng như các mục tiêu kinh tế - xã hội, làm giảm đi giá trị, thành công của các giai đoạn trước. Báo cáo của đoàn giám sát đã chỉ rõ thực trạng này. Thảo luận về nội dung này, các đại biểu cũng chỉ rõ những hạn chế trong việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia, đồng thời đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm có các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ các chương trình, bảo đảm thực hiện hiệu quả.

Các đại biểu đề nghị bổ sung quy định cụ thể rõ ràng việc phối hợp, lồng ghép giữa các Chương trình mục tiêu quốc gia và giữa các Chương trình mục tiêu quốc gia với các chương trình dự án khác để thuận lợi cho quá trình giải ngân các nguồn vốn, hạn chế việc chồng chéo, trùng lắp vào địa bàn, đối tượng, nguồn vốn, gây thất thoát lãng phí làm giảm hiệu quả của các chương trình. Đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng), đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy (Tây Ninh) đều chỉ ra, sự phối hợp của các cơ quan chức năng trong triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia còn chưa chặt chẽ. Cần thống nhất hệ thống văn phòng điều phối chung của cả 3 Chương trình mục tiêu quốc gia để nâng cao chất lượng hiệu quả phối hợp, lồng ghép trong thực hiện, triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia…

Đáng chú ý, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên) cho rằng, thoát nghèo phải bắt đầu từ ý chí vươn lên của người dân. Thực tế cho thấy, có nhiều trường hợp chỉ mong được tiếp tục trong diện hộ nghèo để tiếp tục được hưởng các chế độ, chính sách hỗ trợ, ưu tiên giảm nghèo. Do đó, cần có sự thay đổi cơ bản về nhận thức để có được chuyển biến thực chất trong vấn đề này. Đại biểu phản ánh, việc giải ngân cho công tác giảm nghèo được thực hiện ồ ạt, tuy nhiên hiệu quả thì chưa đảm bảo, nguồn lực chưa chắc đến được đúng đối tượng, khó để đo đếm hiệu quả của việc triển khai nguồn lực. Ngoài ra, cần đẩy mạnh truyền thông về giáo dục nghề nghiệp, việc giải ngân trong công tác truyền thông về các chương trình mục tiêu quốc gia cũng còn bất cập, cần khắc phục để tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân về thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia này.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên)

Tiếp nối ý kiến của đại biểu Đỗ Chí Nghĩa về nguy cơ tái nghèo do ốm đau, bệnh tật, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) cho rằng vẫn thiếu các chương trình cho lĩnh vực y tế. Nguyên nhân tái nghèo một phần có nguyên nhân từ thiết kế các chương trình giảm nghèo, trong đó có 7 dự án nhưng chưa có dự án cụ thể để nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc sức khỏe người dân trong các địa bàn khó khăn. Do đó, giảm nghèo nhưng chưa được nâng cao chất lượng cuộc sống. Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu mong Quốc hội đặc biệt lưu ý vấn đề này các nguồn lực Bộ Y tế và các địa phương cần tập trung vào dự án chẩn đoán và điều trị bệnh lý không lây nhiễm phổ biến có tỷ lệ tử vong cao, như huyết áp, đái đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh tâm thần. Song song đó, tuyên truyền không mang thai ở vị tuổi thành niên; hỗ trợ chăm sóc những trường hợp trẻ đẻ non di tật bẩm sinh, đặc biệt chú ý đến tiêm chủng và dinh dưỡng, phát triển chuyên ngành lão khoa tại địa phương…