Trước hết, đối với dự thảo báo cáo chính trị của Ban chấp hành Đảng bộ (nhiệm kỳ VII) trình ra Đại hội hôm nay, chúng tôi nhất trí vềâ nội dung đánh giá: “công tác dân vận của Đảng bộ được tăêng cường; Mặt trận và các đoàn thể có nhiều cố gắng đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, duy trì và mở rộng các phong trào quần chúng”, nội dung tổng kết ấy được thể hiện khá rõ nét là: nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ đảng viên về vai trò của quần chúng và công tác dân vận trong những năm gần đây thực sự được nâng lên.
Đảng bộ Quận đã từng bước củng cố tổ chức, đổi mới nội dung phương thức lãnh đạo của Đảng về công tác dân vận, kịp thời sơ tổng kết các Chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương, Thành phố về công tác vận động quần chúng, rút ra những bài học kinh nghiệm về công tác dân vận, mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, đã xây dựng và triển khai các Nghị quyết chuyên đề để củng cố xây dựng các đoàn thể chính trị trên địa bàn dân cư, các cơ quan, doanh nghiệp, lãnh đạo thực hiện các chương trình chính sách xã hội, chăm lo đời sống nhân dân, triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, bước đầu đạt được một số kết quả tích cực.
Các cấp ủy Đảng từ Quận đến cơ sở, trong quá trình xây dựng chỉ đạo thực hiện Nghị quyết và chủ trương của Đảng, Nhà nước đã xuất phát từ thực tiễn tình hình quần chúng, quan tâm chăm lo lợi ích và nguyện vọng hợp pháp và chính đáng của nhân dân nên đã huy động được cả hệ thống chính trị làm nòng cốt trong các phong trào hành động cách mạng của nhân dân, tạo sự phát triển đi lên trên các lĩnh vực.
Kết quả của công tác dân vận của Đảng bộ trong 5 năm qua là một nỗ lực lớn, có ý nghĩa quyết định trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Quận Đảng bộ, củng cố mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền với nhân dân, là nền tảng xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
Bên cạnh những kết quả đạt được, chúng tôi cũng thống nhất với nội dung khuyết điểm và nguyên nhân mà dự thảo báo cáo đã nêu, đó là: công tác lãnh đạo và chỉ đạo của Ban chấp hành, Ban Thường vụ Quận ủy và các cấp ủy Đảng cơ sở chưa chú trọng đúng mức công tác củng cố mối quan hệ giữa chính quyền với nhân dân, chưa thực hiện đầy đủ phương châm “dân biết, dân bàn, dâm làm, dân kiểm tra” trên các lĩnh vực đời sống xã hội. Để làm rõ thêm khuyết điểm trên, trong phạm vi cho phép chúng tôi được nêu thêm một nội dung về công tác dân vận của cấp ủy là một nội dung xây dựng Đảng; đó là : trong nhiệm kỳ qua, các cấp ủy Đảng chưa thực sự coi công tác dân vận của cấp ủy là nội dung lớn của công tác xây dựng Đảng, vì tổ chức Đảng phải đặt công tác vận động quần chúng của Đảng thành một nội dung như công tác chính trị, tư tưởng, tổ chức và kiểm tra. Đảng ta đã khẳng định phải dựa vào dân mà xây dựng Đảng, Đảng vững mạnh là căn cứ vào ảnh hưởng và thế lực của Đảng trong quần chúng nhân dân. Nhưng thực tế thời gian qua, khi xây dựng Nghị quyết, kiểm điểm đánh giá về công tác dân vận thường đặt thành một mục riêng hoặc gộp vào hoạt động của khối vận (gồm Mặt trận và các đoàn thể), do đó đã dẫn đến có một số cấp ủy cơ sở Đảng đã khoán trắng công tác vận động quần chúng cho Mặt trận và đoàn thể, mà chưa thường xuyên khẳng định “sự nghiệp cách mạng là của quần chúng” đặt dướùi sự lãnh đạo của Đảng. Có thể từ thực tế trên mà một bộ phận cán bộ đảng viên không sát dân, quan liêu, mệnh lệnh, cửa quyền, thiếu trách nhiệm trướùc dân trên một số lĩnh vực cụ thể. Qua tổng hợp tình hình chung các ý kiến của quần chúng nhân dân và đảng viên ở cơ sở Đảng cho thấy, một số chủ trương đề ra không được thực hiện, hoặc hiệu quả không cao, một số điểm nóng và vấn đề bức xúc của nhân dân chưa quan tâm giải quyết dứt điểm. Có nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân chủ yếu là thiếu trách nhiệm, chưa coi trọng công tác vận động, tuyên truyền, tiếp thu và lắng nghe ý kiến trực tiếp, dân chủ, công khai bàn với dân còn nhiều hạn chế, dẫn đến giảm niềm tin vào vai trò lãnh đạo với cấp ủy Đảng.
Về phương hướng nhiệm vụ và giải pháp về công tác dân vận nhiệm kỳ 2001 – 2005 đã được dự thảo và trình bày trước Đại hội, chúng tôi cơ bản thống nhất, đồng thời xin được đề xuất một số nội dung có tính giải pháp cụ thể để Đại hội tham khảo.
Một là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác vận động quần chúng, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân :
- Để thực hiện tốt nội dung trên, Đảng bộ, chi bộ, đảng viên phải trực tiếp làm công tác vận động quần chúng, thực hiện chế độ phân công đảng viên làm công tác vận động quần chúng. Mỗi đảng viên được phân công phụ trách một địa bàn dân cư, một số đối tượng cụ thể, tham gia sinh hoạt trong các tổ chức đoàn thể, để nắm vững tình hình của quần chúng về mọi mặt đời sống kinh tế, công ăn việc làm, tâm tư nguyện vọng, trình độ hiểu biết, thái độ chính trị, những bức xúc của người dân, của tổ chức đoàn thể. Thông qua đó đảng viên thực hiện việc giáo dục, nâng cao giác ngộ chính trị cho quần chúng, vận động nhân dân tích cực tham gia thực hiện các mục tiêu kinh tế – xã hội, thực hiện quyền và nghĩa vụ của người dân. Nếu thực hiện tốt chế độ phân công đảng viên trên đây có hiệu quả thì có khả năng khắc phục được bệnh quan liêu, không sát dân và là cơ sở để cấp ủy xây dựng Nghị quyết, chương trình công tác của cơ sở Đảng sát thực tế, hợp lòng dân.
- Các cấp ủy Đảng phải xem công tác dân vận là một nội dung lớn của công tác xây dựng Đảng, vì nếu Đảng ta mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức nhưng nếu không đặt vấn đề làm thế nào để cấp ủy đảng, đảng viên gắn bó máu thịt với quần chúng nhân dân thành một nội dung của công tác xây dựng Đảng thì Đảng mạnh nhưng chưa vững. Điều đó có nghĩa là cấp ủy Đảng, đảng viên, phải đặt công tác vận động quần chúng của Đảng thành một nội dung quan trọng như công tác chính trị, tư tưởng, tổ chức và kiểm tra. Do vậy, trong xây dựng Nghị quyết, chương trình công tác, sơ tổng kết của cơ sở Đảng có liên quan đến công tác dân vận thì không nên đặt công tác dân vận tách biệt thành mục riêng hoặc gộp chung với công tác Mặt trận, các đoàn thể. Vì khi đánh giá hoạt động của Mặt trận, đoàn thể là đánh giá hiệu quả của công tác Mặt trận, đoàn thể dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng như đánh giá các nhiệm vụ kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng chính quyền,… Mặt trận, các đoàn thể là cầu nối giữa Đảng – Chính quyền với nhân dân bằng các phương thức, nội dung hoạt động phù hợp với từng bộ phận từng giới của lực lượng quần chúng, còn công tác dân vận của Đảng là toàn bộ các chủ trương, đường lối, chính sách, Chỉ thị, Nghị quyết do Đảng ban hành và lãnh đạo thực hiện để đem lại lợi ích cho nhân dân. Do đó công tác dân vận của Đảng và của mỗi cấp ủy Đảng càng không nên lẫn lộn với hoạt động của Mặt trận và đoàn thể, trách nhiệm của Đảng và mỗi cấp ủy Đảng là phải lãnh đạo cả hệ thống chính trị làm công tác dân vận.
Hai là, nhiệm vụ dân vận của hệ thống chính quyền, nội dung thì có nhiều, nhưng chúng tôi xin đề cập đến một số vấn đề đó là: cần tập trung tư tưởng chỉ đạo và tổ chức tốt việc học tập về quan điểm, tư tưởng của chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác dân vận của chính quyền, gắn với việc thực hiện Chỉ thị 18/TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhằm tạo ra sự chuyển biến thực sự từ nhận thức đến hành động của cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhân viên thừa hành phải thực hiện tốt công tác dân vận.
Thường xuyên giáo dục về chính trị tư tưởng, đi đôi với kiểm tra chặt chẽ để nâng cao ý thức trách nhiệm phục vụ nhân dân cho cán bộ công chức viên chức, xây dựng phong cách làm việc dân chủ, kỷ cương, trách nhiệm, lấy chất lượng hiệu quả công việc được giao, độ tin cậy của nhân dân làm thước đo đánh giá năng lực công tác, phẩm chất đạo đức đối với cán bộ công chứùc viên chức. Xử lý nghiêm đối với cán bộ công chức, viên chức có hành vi vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. Đây là yếu tố cơ bản để ngăn ngừa và xóa bỏ nạn tham nhũng, bệnh quan liêu, vô trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, quản lý và nhân viên thừa hành.
Cùng với việc học tập về quan điểm, giáo dục chính trị, tư tưởng thì các cấp chính quyền phải tiếp tục chỉ đạo thực hiện có hiệu quả về quy chế dân chủ, tạo một bước chuyển biến mới về thực hiện quy trình “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” được đi vào thực chất cuộc sống, trong đó đặc biệt quan tâm công tác giáo dục tuyên truyền pháp luật, thông tin kịp thời đường lối, chủ trương, chính sách mới ban hành, nhất là những vấn đề liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ công dân, đồng thời những vấn đề mà nhà nước quyết định, có liên quan trực tiếp đến người dân, nhất thiết phải được đưa ra dân bàn, cho ý kiến trước khi quyết định. Tiếp tục thực hiện tốt cải cách hành chính, thực hiện cơ chế “Một cửa một dấu”, đó là khâu đột phá cải cách thủ tục hành chính, nhằm khắc phục tệ quan liêu, cửa quyền, là một biện pháp quan trọng để củng côá, tăng cường mối quan hệ giữa nhân dân với nhà nước.
Cơ quan chính quyền làm dân vận bằng sự chủ động phối hợp, liên kết hoạt động của các cơ quan nhà nước với hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, để thực hiện các nhiệm vụ, chủ trương chung, sự phối hợp và liên kết là yêu cầu khách quan, cơ quan chính quyền dù có bộ máy, ngân sách, không thể một mình tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, chủ trương đã đề ra, do đó chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cần tìm ra những hình thức phối hợp liên kết có hiệu quả, sát với yêu cầu thực tế từng đối tượng, từng cơ sở, quan trọng nhất là sự phối hợp hành động ở cơ sở, các khu dân cư.
Ba là, xây dựng hệ thống tổ chức dân vận của cấp ủy Đảng, đảm bảo chất lượng, đủ sức thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Đảng, thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị.
Ban dân vận Quận, khối dân vận phường thực hiện thật tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy về công tác dân vận, phải biết chọn đúng việc trọng tâm, trọng điểm để chủ động, tham mưu với cấp ủy đề ra Nghị quyết, chương trình kịp thời, đồng thời phải biết phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc, ban ngành, đoàn thể, chính quyền để huy động sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi Nghị quyết của cấp ủy. Để đạt đượïc yêu cầu trên, các cấp ủy phải quan tâm tuyển chọn cán bộ đảm trách công tác dân vận phải có phẩm chất, năng lực, đạo đức tốt, tâm huyết với nhiệm vụ được giao.
Công tác dân vận là một nội dung có ý nghĩa quan trọng và quyết định mọi thắng lợi của Cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phát huy truyền thống 70 năm công tác dân vận, thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác Dân vận, tin tưởng chắc chắn rằng công tác dân vận của Đảng, chính quyền, Mặt trận và các Đoàn thể sẽ không ngừng đổi mới, nâng cao về mọi mặt, góp phần quan trọng đưa sự nghiệp kinh tế – xã hội của Quận 10 tiếp tục phát triển trong những năm đầu của thế kỷ 21.
BAN DÂN VẬN QUẬN ỦY