Năm năm qua, lĩnh vực quản lý đô thị và đầu tư xây dựng cơ bản đã được tập trung lãnh đạo và thực hiện khẩn trương. Nhiều công trình đã được đầu tư xây dựng trên các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, nhà ở, kinh tế đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, giải quyết một phần khó khăn nhà ở của cán bộ-công nhân viên và nhân dân lao động và nhu cầu bức xúc của nhân dân về điện, nước, giao thông, môi trường. Tuy có khó khăn về mặt cơ chế, chính sách thủ tục, nguồn vốn đầu tư, nhưng tốc độ xây dựng cơ bản hàng năm vẫn đạt kế hoạch ở mức cao (từ 80 – 90%). Bộ mặt đô thị đã có nhiều thay đổi, nhiều khu nhà ở mới được hình thành, nhà ở trên các đường phố chính và các khu lụp xụp đều được chỉnh trang, vệ sinh môi trường được cải thiện, trật tự an toàn giao thông đảm bảo. Công tác giải quyết khiếu tố khiếu nại được quan tâm đúng mức, nhiều vụ việc khiếu nại tồn đọng từ lâu, hoặc liên quan đến nhiều người được giải quyết thỏa đáng, đảm bảo đúng qui định Nhà nước và lợi ích của người dân.

Đạt được những thành tựu trên là do những nguyên nhân sau :

-Các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước trên lĩnh vực quản lý đô thị ngày càng đầy đủ, hoàn chỉnh và phù hợp với tình hình thực tế nên được nhân dân đồng tình ủng hộ và chấp hành.

-Sự lãnh đạo của Ban chấp hành, Ban thường vụ rất tập trung, có trọng tâm, trọng điểm.

-Ủy ban nhân dân Quận 10 thường xuyên sâu sát chỉ đạo thúc đẩy công việc, đeo bám các ban ngành Thành phố để giải quyết các vướng mắc.

-Các phòng ban và đội ngũ cán bộ thực hiện có sự phối hợp đều tay hơn, có tích lũy kinh nghiệm và phát huy tinh thần trách nhiệm trong công tác.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đó, cũng còn nhiều mặt tồn tại phải được nhận rõ để khắc phục :

-Cơ cấu đầu tư chưa hợp lý, chưa bảo đảm cân đối giữa phát triển cơ sở hạ tầng với phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Việc khai thác quỹ nhà đất của Quận còn chậm, chưa có biện pháp tích cực để huy động nguồn vốn từ các thành phần kinh tế, các tầng lớp nhân dân vào công tác đầu tư xây dựng cơ bản.

-Công tác triển khai thực hiện quy hoạch các công trình xây dựng cơ bản trên các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, nhà ở, giao thông còn bị động, còn mang tính đối phó với tình hình thực tế phát sinh.

-Tiến độ xây dựng các công trình còn chậm, gây lãng phí về thời gian, vốn, chậm phát huy hiệu quả kinh tế, xã hội.

-Chất lượng một số công trình xây dựng cơ bản còn thấp làm ảnh hưởng đến việc sử dụng và tuổi thọ công trình.

-Quản lý đô thị còn nhiều bất cập, công tác quy hoạch đô thị một số nơi chưa hợp lý, thực hiện quy hoạch đô thị, đền bù giải tỏa làm chưa tốt và chưa kịp thời, gây tâm lý bất ổn trong nhân dân. Tình trạng xây dựng không phép, trái phép, lấn chiếm đất diễn ra khá phổ biến nhưng thiếu biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Giải quyết khiếu nại của nhân dân có vụ việc còn kéo dài. Thủ tục nhà đất còn phiền hà, nhiêu khê, thái độ của một bộ phận cán bộ công tác trong lĩnh vực nhà đất còn quan liêu, cửa quyền, nhũng nhiễu, gây tâm lý bất bình trong nhân dân.

Nguyên nhân dẫn đến tồn tại trên là :

1/ Về khách quan :

-Các qui định của Nhà nước trên lĩnh vực xây dựng cơ bản khá phứùc tạp, có quá nhiều khâu và nhiều cơ quan tham gia trong quy trình, mặt khác lại thường xuyên thay đổi, hướng dẫn thực hiện không kịp thời nên việc nhận thức và vận dụng rất lúng túng.

-Các chính sách về đền bù giải tỏa của Nhà nước chưa phù hợp với tình hình thực tế, chưa đáp ứng thỏa đáng quyền lợi của nhân dân.

-Qui định chế tài về vi phạm trên các lĩnh vực quản lý đô thị, xây dựng cơ bản còn thiếu sót ở nhiều hành vi vi phạm, mức độ còn nhẹ nên mất tác dụng răn đe.

-Khối lượng công trình xây dựng sửa chữa hàng năm khá lớn (150 – 200 hạng mục), trong khi biên chế cán bộ công nhân viên có hạn nên quá tải trong công việc.

2/ Về chủ quan :

-Việc quy hoạch các công trình đầu tư chưa tiên liệu hết mọi tình huống phát sinh, chưa khai thác được trí tuệ tập thể của cơ sở và nhân dân, từng ngành chưa xây dựng quy hoạch cụ thể để làm nền cho quy hoạch tổng thể. Việc đánh giá nhu cầu đầu tư và khả năng thực hiện còn chủ quan.

-Sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ủy ban đôi lúc còn lúng túng chưa kịp thời, chậm xây dựng qui chế thực hiện công tác đầu tư xây dựng cơ bản nên sự phối hợp của các bộ phận trong khối xây dựng cơ bản chưa đồng bộ, thiếu năng động sáng tạo, còn tình trạng co thủ, năng lực quản lý điều hành của cán bộ lãnh đạo trong khối đô thị mặt này mặt khác còn hạn chế nên tiến độ công trình chưa đảm bảo theo kế hoạch đề ra.

-Năng lực tổ chức thi công của các công ty trực thuộc Quận còn hạn chế, khâu giám sát buông lỏng, chưa có cơ chế tạo điều kiện cho đơn vị thụ hưởng được tham gia vào quá trình thiết kế, chọn lựa đơn vị thi công và giám sát thi công, chưa kiên quyết xử lý quy trách nhiệm cụ thể đối với các công trình chất lượng kém.

-Công tác giáo dục tinh thần trách nhiệm, thái độ tác phong phục vụ cho cán bộ công nhân viên làm không thường xuyên, việc kiểm tra đôn đốc còn lỏng lẻo, nên một bộ phận công chức hoạt động trong ngành chưa có trách nhiệm đầy đủ trong công việc.

GIẢI PHÁP THỰC HIỆN TRONG GIAI ĐOẠN TỪ 2001 – 2005 :

Công tác đầu tư xây dựng cơ bản và quản lý đô thị trong thời kỳ 2001 – 2005 có ý nghĩa hết sức quan trọng tạo động lực thúc đẩy việc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu kinh tế – xã hội của Quận. Để thực hiện được mục tiêu và nhiệm vụ trên lĩnh vực xây dựng cơ bản như trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quận 10 lần thứ VIII đã đề ra, chúng ta cần tập trung thực hiện các giải pháp đồng bộ như sau:

1- Trên lĩnh vực quản lý đô thị :

-Nhanh chóng hoàn chỉnh quy hoạch chi tiết và quy hoạch hẻm dưới 12m của 15 Phường, tổ chức lấy ý kiến của nhân dân khi xây dựng quy hoạch và công khai quy hoạch được duyệt cho nhân dân biết, trên cơ sở đó thực hiện quản lý xây dựng và triển khai các dự án hạ tầng kỹ thuật (đường hẻm, cấp thoát nước …).

-Đẩy mạnh tiến độ thực hiện Quyết định số 38/2000/QĐ-UB-quản lý đô thị của Ủy ban nhân dân Thành phố về việc cấp và cấp đổi giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất cho tất cả các nhà trên địa bàn Quận để người dân được an cư, đồng thời các cơ quan Nhà nước thực hiện tốt công tác quản lý và giải quyết tranh chấp về nhà đất khi có phát sinh.

-Tiếp tục cải tiến thủ tục hành chính trong các khâu : cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, mua bán nhà, cấp phép xây dựng, từng bước hình thành tổ chức dịch vụ công để phục vụ nhân dân khi có nhu cầu.

-Tăng cường tuyên truyền giáo dục nhân dân về ý thức chấp hành các qui định của Nhà nước trên lĩnh vực quản lý đô thị, xây dựng qui chế phối hợp của Quận và Phường trong quản lý trật tự đô thị tổ chức lực lượng thanh tra đô thị chuyên trách khi có chủ trương của Thành phố, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm.

-Tổ chức kiểm kê và quản lý tốt quỹ nhà thuộc sở hữu Nhà nước, thu đủ tiền thuê nhà và có biện pháp chế tài thích đáng để thu hồi nợ đọng tiền thuê nhà. Đẩy mạnh công tác bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước, sử dụng có hiệu quả tiền thu được vào việc cải tạo sửa chữa nâng cấp quỹ nhà Nhà nước quản lý. Dành quỹ nhà trống để thực hiện việc tái định cư, các hộ trong khu giải tỏa xây dựng các công trình, giải quyết mặt bằng cho các đơn vị kinh tế làm ăn có hiệu quả. Triển khai nhanh các chương trình nhà ở cho cán bộ công nhân viên và người có thu nhập thấp để giải quyết bức xúc về nhà ở, xây dựng chính sách cho thuê và bán nhà trả góp phù hợp với khả năng của cán bộ công nhân viên.

-Phối hợp với các ngành chức năng và Thành phố giải quyết các nhu cầu bức xúc của dân về điện, nước, giao thông nhất là các phường ở phía Bắc và các khu chung cư cư xá.

-Tập trung giải quyết khiếu tố khiếu nại, nhất là những vụ việc liên quan đến công tác đền bù giải tỏa; đồng thời duy trì việc tiếp dân thường xuyên theo lịch và đột xuất, họp giải quyết khiếu tố khiếu nại theo định kỳ. Thường xuyên nâng cao trình độ năng lực và giáo dục tinh thần thái độ phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu tố khiếu nại.

2- Trên lĩnh vực xây dựng cơ bản :

Để đảm bảo tiến độ công trình theo kế hoạch đề ra, cần phải tập trung vào các giải pháp chủ yếu sau :

-Khai thác tốt các tiềm năng của Quận về đất đai, nhà cửa để tạo nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Đẩy nhanh tiến độ khai thác quỹ đất trống của Quận (3,4 ha) theo dự án đã được duyệt, đưa vào sử dụng khu đất B29 (1 ha, điểm công nghiệp sạch), Trung tâm Thương mại Lý Thường Kiệt, tìm đối tác khai thác đất trong khu Kỳ Hòa I phục vụ cho nhu cầu văn hóa thể dục thể thao của nhân dân. Sử dụng có hiệu quả nguồn thu từ khai thác đất để đầu tư cho các công trình nhà ở, kinh tế, giáo dục trên cơ sở có bảo toàn vốn. Tranh thủ nguồn vốn ngân sách tập trung của Thành phố, vốn bán nhà sở hữu Nhà nước, vốn thanh lý nhà xưởng để đầu tư cho các công trình phúc lợi công cộng (đường, điện nước …) chú trọng huy động nguồn vốn trong nhân dân, các thành phần kinh tế, đẩy mạnh thực hiện chủ trương xã hội hóa, nhất là trong lĩnh vực giáo dục.

-Việc xây dựng kế hoạch các công trình thực hiện hàng năm phải căn cứ vào nhu cầu thực tế và khả năng thực hiện, không duy ý chí và chủ quan, tránh trường hợp đề ra nhưng để kéo dài không thực hiện được. Do đó, danh mục các công trình cần phải tập trung, trước mắt trong giai đoạn 2001 – 2003 tập trung hoàn thành các công trình Trung tâm Thương mại Lý Thường Kiệt, điểm công nghiệp B29, hồ bơi, cải tạo Trung tâm Thể dục thể thao Quận 10, khu nhà ở 220 căn Lê thị Riêng, lô R, S, Q chung cư Nguyễn Kim, chung cư E657, trường Võ Trường Toản, nâng cấp Công viên Văn hóa Lê thị Riêng, Nhà hát Hòa Bình, mở tiếp các đường Nguyễn Tri Phương, Bắc Hải, đồng thời tiếp tục chuẩn bị điều kiện để thực hiện các chương trình nhà ở, chỉnh trang đô thị (Phường 12, Phường 15), mở đường Trần Bình Trọng và xây dựng hệ thống trường theo quy hoạch của ngành giáo dục.

-Xây dựng qui chế thực hiện thủ tục xây dựng cơ bản, có bổ sung, chỉnh sửa từng lúc để phù hợp với qui định Nhà nước, thường xuyên kiểm điểm tình hình chấp hành qui chế để tạo sự đồng bộ trong các đơn vị thực hiện, tổ chức duy trì giao ban xây dựng cơ bản hàng tuần.

-Tích cực đeo bám các ban ngành Thành phố để giải quyết các vướng mắc kiến nghị kịp thời cho Thành phố, các sở ban ngành về các giải pháp để tháo gỡ khó khăn trong thủ tục xây dựng cơ bản. Nghiên cứu vận dụng các qui định của Nhà nước cho phù hợp với thực tế nhưng vẫn đảm bảo đúng Luật.

-Nghiên cứu hình thành tổ chức tư vấn trên lĩnh vực xây dựng cơ bản, làm đầu mối thực hiện các khâu thiết kế, lập dự án, giám sát thi công để chủ động thúc đẩy tiến độ.

-Tăng cường nhân sự cho các phòng ban trong khối xây dựng để giảm bớt tình trạng quá tải hiện nay.

Chất lượng công trình cũng là một thách thức lớn cho công tác điều hành quản lý xây dựng cơ bản, do đó để nâng cao chất lượng công trình cần áp dụng các giải pháp sau :

-Tổ chức tuyển tư vấn thiết kế đối với các công trình xây dựng mới hoặc cải tạo có quy mô lớn. Tổ chức lấy ý kiến của đông đảo các đơn vị trong Quận và nhân dân (nếu có liên quan) để chọn phương án thiết kế tốt nhất. Đối với các công trình sửa chữa nhỏ, Ủy ban nhân dân Quận tổ chức họp thông qua thiết kế theo định kỳ. Tổ chức nghiệm thu thiết kế theo qui định Nhà nước.

-Hạn chế việc bao cấp giao công trình đối với các đơn vị trong Quận, cần tạo ra một sân chơi bình đẳng với hình thứùc đấu thầu đối với công trình xây dựng cơ bản để các đơn vị có năng lực tham gia.

-Tăng cường công tác giám sát chất lượng công trình, lựa chọn đơn vị tư vấn có uy tín thuê làm giám sát, có cơ chế để đơn vị thụ hưởng hoặc các tổ chức thanh tra của nhân dân tham gia giám sát, tổ chức kiểm định chất lượng đối với các công trình xây dựng mới. Kiên quyết không nghiệm thu quyết toán đối với các công trình chất lượng thấp. Bổ sung cán bộ có năng lực cho Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình và phương tiện kiểm tra để thực hiện giám sát.

-Kiên quyết làm rõ và xử lý các tiêu cực trong xây dựng cơ bản, quy trách nhiệm cụ thể cho đơn vị, cá nhân đối với các công trình chất lượng kém.

-Thường xuyên quan tâm, tăng cường đội ngũ cán bộ chuyên môn (Kiến trúc sư, kỹ sư, công nhân lành nghề) và cải tiến phương tiện thi công cho các doanh nghiệp trực thuộc Quận.

Tóm lại, qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ VII trên lĩnh vực xây dựng cơ bản quản lý đô thị tuy cũng còn nhiều khó khăn và thiếu sót, nhưng những thành quả đạt được đã góp phần tạo tiền đề cho việc phát triển vững chắc trong giai đoạn 2001 – 2005 và thực hiện trọn vẹn phương châm đoàn kết, tăng tốc, đồng bộ, hiệu quả.

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 10