Thảo luận về dự án luật, đại biểu (ĐB) Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) cho rằng, Luật Kinh doanh BĐS là luật rất quan trọng đối với việc phát triển kinh tế - xã hội, phát triển thị trường BĐS, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức. Do đó, các quy định của luật cần chặt chẽ, tránh sơ hở, phải đáp ứng yêu cầu phòng chống tham nhũng tiêu cực trong lĩnh vực này. ĐB đề nghị, đối với giao dịch BĐS, Nhà nước cần thực hiện chính sách bắt buộc thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo thực hiện mục tiêu phòng chống tham nhũng. 

Về các hành vi bị nghiêm cấm, ĐB Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) đề nghị bổ sung quy định cấm hành vi thao túng, làm nhiễu loạn thị trường BĐS, trong đó có việc cấu kết trong đấu giá quyền sử dụng đất, đấu giá nhằm thổi giá đất ở các khu vực xung quanh, vì thực tế thời gian qua, hành vi này diễn ra phổ biến, làm giá đất tăng cao, người dân thật sự có nhu cầu về nhà ở, BĐS không thể mua đất và xây dựng nhà ở. ĐB Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cũng đề nghị cần làm rõ hành vi cấm, thao túng, làm giá đối với thị trường BĐS. Vì hành vi thao túng trong thị trường BĐS nguy hiểm không kém gì hành vi thao túng trong thị trường chứng khoán.

Góp ý về sự liên quan của dự án luật này với Luật Nhà ở, nhiều ý kiến cho rằng, quy định về phát triển nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, việc bán, cho thuê, mua các loại nhà được quy định trong luật này hoặc Luật Kinh doanh BĐS. Tuy nhiên trong dự án Luật Kinh doanh BĐS không đề cập đến nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ cho cá nhân. Do đó, việc cho thuê hoặc kinh doanh loại hình này cũng cần điều chỉnh trong dự án Luật này.

Đáng chú ý, nguyên tắc kinh doanh nhà ở công trình xây dựng hình thành trong tương lai được nhiều ĐB quan tâm. ĐB Vương Quốc Thắng (Quảng Nam), ĐB Phan Thị Mỹ Dung (Long An) nhất trí với phương án 1 nhằm đảm bảo việc đặt cọc được thực hiện khi BĐS đã có đủ điều kiện đưa vào kinh doanh, các điều kiện để BĐS đưa vào kinh doanh đã được quy định chi tiết cụ thể ở Điều 24 của luật này. Quy định như vậy có thể kiểm soát được hành hành vi huy động vốn trái pháp luật của chủ đầu tư trong quá trình thực hiện dự án, giảm thiểu thấp nhất rủi ro cho khách hàng, hạn chế phát sinh tranh chấp trong tương lai, cũng là cách đánh giá được năng lực của chủ đầu tư để đưa dự án đó vào kinh doanh một cách phù hợp…

Tại phiên thảo luận, đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM đánh giá cao nội dung dự thảo luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi). Góp ý về các nội dung còn ý kiến khác nhau, về thanh toán trong bán, cho thuê mua nhà ở công trình xây dựng hình thành trong tương lai, ĐB Nguyễn Thị Lệ bày tỏ quan điểm chọn phương án 2, đồng thời đề nghị số tiền đặt cọc không vượt quá 5%, đây là mức hợp lý theo thông lệ xã hội, bảo đảm tính chất của việc đặt cọc không nhằm mục đích huy động vốn, có giá trị đủ lớn để cả bên đặt cọc và bên nhận đặt cọc cùng có ý thức tuân thủ. Theo ĐB, quy định này cũng giúp bên nhận đặt cọc là chủ đầu tư dự án có thể thăm dò, nắm bắt được nhu cầu, thị hiếu của khách hàng, để hoàn thiện, nâng cao chất lượng sản phẩm, tiện ích, dịch vụ của dự án. Bởi lẽ, số tiền đặt cọc không vượt quá 10% giá trị tài sản đặt cọc là cao, trong khi có ý kiến đề xuất mức đặt cọc chỉ 2% thì quá thấp, không đảm bảo được yêu cầu đặt ra. Đây cũng là ý kiến của một số đại biểu khác.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Quan tâm đến vấn đề sàn giao dịch BĐS, ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng hợp đồng giao dịch BĐS không nên chỉ xác nhận qua công chứng mà có thể xác nhận qua sàn giao dịch BĐS. Sàn giao dịch BĐS có ý nghĩa quan trọng trong thị trường BĐS, do đó trong luật lần này phải quy định chặt chẽ hơn về sàn giao dịch BĐS theo hướng sàn thực hiện chức năng trung gian, chịu trách nhiệm về thông tin cung cấp cho người mua và nhà nước, sàn không được tham gia vào mua bán, mà được hưởng phí, thù lao môi giới. Tuy nhiên, ĐB Hoàng Văn Cường bày tỏ đồng tình với dự thảo luật khi không quy định bắt buộc giao dịch qua sàn, và giấy xác nhận qua sàn có thế thay thế, không cần phải qua công chứng. Bởi trao cho sàn đúng vai là môi giới thì sẽ phát huy được vai trò của mình, góp phần phát triển và lành mạnh hóa thị trường BĐS.

Về sàn giao dịch BĐS, nhiều đại biểu ủng hộ với việc khuyến khích mà không bắt buộc qua sàn giao dịch, đồng thời cần có các quy định nhằm nâng cao năng lực chuyên nghiệp của sàn, trình độ của những người hoạt động ở sàn. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết sẽ phối hợp với cơ quan soạn thảo nghiên cứu ý kiến đại biểu Quốc hội quy định theo hướng sàn thực hiện chức năng trung gian môi giới, không tham gia vào mua bán.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận nêu rõ, đối với 3 vấn đề đang trình 2 phương án đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận, thể hiện chính kiến, lựa chọn phương án. Đây là cơ sở để Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thiện, trình Quốc hội lựa chọn xem xét phương án khả thi nhất.

Dù các đại biểu đã có nhiều ý kiến, nhưng dự án luật còn nhiều vấn đề phức tạp, tác động, ảnh hưởng lớn, liên quan đến nội dung một số dự án luật khác cũng đang được Quốc hội trình như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, vì vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tiếp tục tham gia góp ý bằng văn bản để cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, hoàn chỉnh một cách thận trọng, kỹ lưỡng và toàn diện.