Thứ Sáu, ngày 29 tháng 3 năm 2024

Tự chủ tạo động lực cho toàn hệ thống giáo dục đại học phát triển

Quang cảnh tọa đàm “Tự chủ đại học - Nhìn từ chính sách, pháp luật”.

(Thanhuytphcm.vn) - Sáng 16/11, tại Hà Nội, Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức tọa đàm “Tự chủ đại học - Nhìn từ chính sách, pháp luật”. Tham gia tọa đàm có  PGS.TS Nguyễn Văn Phúc, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT).

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, tự chủ đại học (ĐH) là một thuộc tính, nhu cầu tự thân của ĐH. Nghị quyết 77/NQ-CP của Chính phủ về việc thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) công lập ban hành cuối năm 2014 nhằm thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW, với nhiều điểm đột phá đã tạo điều kiện cho các cơ sở GDĐH mạnh dạn xin thực hiện tự chủ hoàn toàn. Đến nay có 23 trường ĐH được tự chủ đã là chất xúc tác mạnh, tạo động lực cho toàn hệ thống GDĐH phát triển, minh chứng cho tính đúng đắn từ tinh thần của Nghị quyết 77/NQ-CP.

Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc, từ thí điểm đó có kết quả tốt thì chúng ta sẽ tiến hành nhân rộng. Sau hơn 3 năm thực hiện, những kết quả bước đầu đã rất tích cực, nội dung của thí điểm cho 23 trường của Nghị quyết 77/NQ-CP hiện nay đang được thể chế hóa trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH mà Quốc hội sắp thông qua. Nội dung Nghị quyết 77/NQ-CP thí điểm trên 3 mặt: tự chủ về chuyên môn, nhân sự tổ chức và tài chính, tài sản. Về chuyên môn, các trường mở rộng tự chủ vấn đề liên quan đến đào tạo, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học.

Sau hơn 3 năm, các trường có kết quả tích cực, các chương trình đào tạo phát trển mới, chương trình chất lượng cao, chương trình tiên tiến, chương trình liên kết với nước ngoài... Cạnh đó, các trường đã chú trọng về chất lượng, quy mô đào tạo đã được điều chỉnh hợp lý, phần lớn các trường đã được kiểm định. Với quy mô lớp học, các trường cũng đã điều chỉnh giảm để đổi mới phương pháp đào tạo, nâng cao về chất lượng. Nghiên cứu khoa học cũng có kết quả tích cực, đặc biệt là công bố quốc tế. Đồng thời, khi tự chủ, các trường đã chủ động trong hoạt động nghiên cứu khoa học, sử dụng đội ngũ của mình, có cơ chế khuyến khích thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học và công bố quốc tế đã tăng mạnh trong các trường tự chủ.

Về tự chủ tổ chức nhân sự, bộ máy, sau khi tự chủ, các trường đã tiến hành rà soát sắp xếp lại bộ máy, hoàn thiện mô hình quản trị, phần lớn các trường tự chủ đã thành lập hội đồng trường, củng cố tổ chức bộ máy bên trong cho hiệu quả. Các trường đã ban hành rất nhiều quy định nội bộ để hoàn thành tổ chức. Những vấn đề tuyển dụng, sử dụng, trả thu nhập gắn với kết quả công việc tạo động lực bên trong đã có sự thay đổi.

Về tài chính, tài sản, các trường phải tự chủ chi thường xuyên 100%, đồng thời chi đầu tư cũng phải tự chủ với các dự án dở dang tiếp tục, nhưng bù lại các trường được tăng học phí để bù đắp. Việc tự chủ tài chính cũng giúp cho các trường có nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo, thúc đẩy nghiên cứu khoa học. Điều quan trọng nữa là các trường cũng dành nguồn lớn để bổ sung vào quỹ học bổng, phần lớn các trường tự chủ, học bổng đã tăng nhiều dành cho các đối tượng chính sách. Đấy là những kết quả ban đầu tích cực trong việc thí điểm Nghị quyết 77/NQ-CP.

Tuy nhiên, sau 3 năm triển khai Nghị quyết 77/NQ-CP cũng cho thấy những trường được thí điểm tự chủ còn vướng nhiều rào cản, trong đó chính sách, pháp luật về tự chủ chưa đồng bộ, bất cập. Cơ chế quản lý theo chế độ bộ chủ quản không còn phù hợp. Thiếu quy định và định nghĩa cụ thể về tự chủ và quyền của các trường đại học trong việc xác định quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của trường…

Với mục đích khắc phục những bất cập đang cản trở quá trình tự chủ ĐH, tạo môi trường phát triển cạnh tranh lành mạnh công bằng giữa các ĐH công và tư, Dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật GDĐH mà Quốc hội dự kiến thông qua vào ngày 19/11 tới sẽ tạo hành lang pháp lý để thúc đẩy GDĐH phát triển và hội nhập.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc cũng cho biết, một trong những điểm đột phá của Luật GDĐH sửa đổi lần này là tạo cơ chế, chính sách để đẩy nhanh tiến trình tự chủ của các trường ĐH cùng với tự chịu trách nhiệm, nâng cao tính sáng tạo, cạnh tranh và phát triển, giảm gánh nặng ngân sách cho Nhà nước.

Theo nhiều chuyên gia, để phát triển và hội nhập, GDĐH Việt Nam không còn sự lựa chọn nào khác là phải thực hiện đẩy mạnh tự chủ ĐH theo lộ trình và điều kiện của đất nước, nhưng về cơ bản phải theo quy luật phát triển GDĐH thế giới.

Trung Kiên


Ý kiến bạn đọc

refresh
 

Tổng lượt bình luận

Tin khác

Thông báo