Kính thưa Đoàn Chủ tọa Hội nghị Hội đồng Nhân dân.
Kính thưa đồng chí Uông Chu Lưu, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, thay mặt Chủ tịch Quốc hội tham dự phiên họp Hội đồng Nhân dân thành phố.
Kính thưa đồng chí Bí thư Thành ủy, thưa các vị Đại biểu Hội đồng Nhân dân và Đại biểu Quốc hội tham dự.
Hôm nay thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố, chúng tôi hết sức vinh dự và chân thành cám ơn đồng chí Uông Chu Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội thay mặt Chủ tịch Quốc hội dự phiên họp cuối năm và cũng là phiên họp lớn cuối nhiệm kỳ Hội đồng Nhân dân Thành phố. Sự có mặt của đồng chí Phó Chủ tịch và chỉ đạo gửi gắm của đồng chí Chủ tịch Quốc hội đối với phiên họp lần này thể hiện sự quan tâm rất đặc biệt đối với Thành phố. Trong nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã có 2 quyết định rất quan trọng. Vào tuần tới, nếu Thường vụ Quốc hội đồng ý thì sẽ có quyết định thứ ba. Đó là 3 quyết định lớn nhất về đổi mới thể chế hoạt động của Thành phố Hồ Chí Minh được Quốc hội khóa 14 thông qua, quyết định.
Thứ nhất, đó là Nghị quyết 54 (2017 - 2022), chúng ta vừa sơ kết cấp Thành phố và báo cáo với Chính phủ, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội và trên cơ sở sơ kết chúng ta sẽ hoàn chỉnh làm tiếp đến năm 2022. Sau đó thì có lẽ nhiều chính sách sẽ được hoàn thiện, trở thành chính sách chung cả nước. Đây là Nghị quyết đặc thù về cơ chế, chính sách cho Thành phố Hồ Chí Minh.
Thứ hai, là Nghị quyết Quốc hội về thực hiện chính quyền đô thị Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một quyết định có ảnh hưởng lâu dài đến Thành phố. Trên cơ sở đã 6 năm thực hiện thí điểm, Quốc hội đã đồng tình, chúng ta thực hiện tiếp tục mà không thí điểm nữa, nhưng chúng ta sẽ vẫn sơ kết. Việc thực hiện chính quyền đô thị ít nhất có tầm ảnh hưởng cho 10 năm tới đối với Thành phố. Sau đó chúng ta cùng với cả nước sẽ xây dựng những quy định về chính quyền đô thị nói chung. Và thứ ba nếu sắp tới Thường vụ Quốc hội đồng thuận về thành lập thành phố Thủ Đức thì đây là quyết định có tác dụng lâu dài, vì nếu đã thành lập thành phố Thủ Đức rồi thì chắc sẽ không chia nhỏ nữa, việc thành lập thành phố lớn hơn thành phố Thủ Đức nữa thì chắc chắn rất lâu. Quyết định thành lập thành phố Thủ Đức sẽ có giá trị khoảng 50 năm hoặc lâu hơn nữa. Có thể nói đây là 3 quyết định trong nhiệm kỳ này của Quốc hội có ý nghĩa đột phá với Thành phố. Chúng tôi xin phép đề nghị Hội đồng Nhân dân chúng ta nhiệt liệt cảm ơn Quốc hội, Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Quốc hội cho các quyết định này với Thành phố trong thời gian vừa qua.
Kính thưa các Đại biểu Hội đồng Nhân dân.
Được sự cho phép của Hội đồng Nhân dân thì tôi đã thường xuyên tham dự phiên họp với tư cách là Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội. Phải nói là cho phép vì trong cơ chế không có quy định để Bí thư Thành ủy lên phát biểu. Nhưng đây là sự chia sẻ trách nhiệm trong hệ thống chính trị và mỗi một lần dự họp này chúng tôi có dịp nghe thêm ý kiến thẩm định và thảo luận tổ của Hội đồng, qua đó giúp cho Thành ủy đánh giá sự lãnh đạo của mình trong thời gian qua như thế nào và tiếp tục hoàn thiện sắp tới. Với sự tham gia và được quan sát hoạt động Hội đồng từ năm 2017 đến nay, tôi rất vui mừng vì Hội đồng Nhân dân thành phố đã phát huy được truyền thống, thể hiện được vai trò có tính độc lập tương đối của mình, đúng theo pháp luật để góp phần hình thành chính sách của địa phương cho phát triển, giám sát hoạt động của UBND các cấp, đại diện cho tiếng nói của Nhân dân trong việc xây dựng hệ thống chính trị. Và trong nhiệm kỳ qua Hội đồng cũng có thay đổi, đó là thay đổi Chủ tịch. Sự thay đổi này không làm gián đoạn hoạt động của Hội đồng, mà đã phát huy được liên tục vai trò Hội đồng. Đấy là điều chúng tôi đánh giá rất cao trong hoạt động Hội đồng, Thường trực Hội đồng và các Ban Hội đồng. Với góc độ nguyên là lãnh đạo của Thành ủy, tôi cảm ơn các đồng chí Hội đồng làm được vai trò vừa tuân thủ tính Đảng trong việc thực hiện Nghị quyết của Đảng, Nghị quyết của Thành ủy, đồng thời lại là người đại diện cao nhất của Nhân dân địa phương. Trong lần này chúng ta có rà soát, giám sát thực hiện Nghị quyết 54. Chắc chắn sẽ có báo cáo chuyên đề, rồi chúng ta thảo luận tổ. Với quy mô kinh tế Thành phố, với kinh nghiệm của lãnh đạo thành phố các thời kỳ thể hiện qua thực tiễn, trên cơ sở chỉ đạo của Bộ Chính trị, Nghị quyết 54 cho phép Thành phố có quyền quyết định cao hơn thuộc thẩm quyền cấp trên. Đây là điều rất đặc biệt, chúng ta được quyền chuyển đổi mục đích sử dụng đất, quyền quyết định chủ trương đầu tư nhóm A, được phân cấp trách nhiệm của Ủy ban Nhân dân thành phố cho UBND quận, huyện, trách nhiệm của Chủ tịch thành phố cho Chủ tịch các Quận, Huyện và Giám đốc sở. Như vậy, đây là những cái tạo điều kiện cho thành phố lớn và có năng lực quản lý tốt làm nhiệm vụ này. Đồng thời Nghị quyết 54 cũng cho phép chúng ta có thể tận dụng những cơ hội, điều kiện để tăng nguồn thu hợp pháp cho Thành phố. Và cuối cùng là yêu cầu Thành phố cùng với Chính phủ xây dựng Đề án điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách cho Thành phố để vừa tăng ngân sách Trung ương, vừa tạo điều kiện cho Thành phố phát triển bền vững.
Xin báo cáo đồng chí là trong Nghị quyết 54 thì có hơn 10 nội dung nhưng thuộc 3 nhóm. Vừa qua chúng ta đã triển khai có kết quả trên cơ sở cho phép Trung ương là: Thứ nhất, là thẩm định dự án đầu tư nhóm A, tất cả dự án nhóm A nào cần thiết, phát sinh, chúng ta đã thẩm định và tự quyết. Thứ hai, là chuyển mục đích sử dụng đất trên 10 hecta, chúng ta đã làm với số lượng hàng chục nghìn hecta mà báo cáo đã nêu. Thứ ba, là phân cấp thì Ủy ban Nhân dân và Chủ tịch thành phố đã phân cấp 84 nhiệm vụ cho Ủy ban Nhân dân Quận, Huyện và lãnh đạo các sở, ngành. Về phí thì chúng ta đã triển khai xây dựng mức phí xả chất thải lỏng và được các doanh nghiệp đồng tình, ủng hộ. Tuy tăng mức phí không lớn nhưng tổng thu cũng tăng gấp 6 lần so mức thu cũ. Chúng ta đang chuẩn bị trình Hội đồng Nhân dân Đề án thu phí dịch vụ hạ tầng Cảng, cái này rất có ý nghĩa. Báo cáo với Phó Chủ tịch Quốc hội, nếu Hội đồng thông qua được, năm sau thực hiện, giữa năm, thì góp phần tăng thu ngân sách, mà mô hình này các địa phương khác đã làm nhiều năm rồi. Chúng ta đã thực hiện thu nhập tăng thêm, qua đó góp phần đảm bảo tốt hơn điều kiện sống cho cán bộ, công chức Thành phố nơi mà theo đầu người chúng ta phục vụ gần gấp đôi so với các địa phương khác, tức số người dân mà một cán bộ, công chức phục vụ. Chúng ta cũng ban hành chính sách để khuyến khích, thu hút các chuyên gia, nhân tài về làm việc với Thành phố. Đó là những việc chúng ta đã tận dụng Nghị quyết 54 và đã làm được, phát huy tác dụng tốt. Tuy nhiên, ở góc độ là tăng thu ngân sách thì có 2 giải pháp lớn chúng ta chưa làm được mà không phải là lỗi của địa phương:
Thứ nhất là nếu chúng ta thực hiện cổ phần hóa, vốn thu về được để lại cho thành phố phát triển. Vừa qua chưa làm được, cái này đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đã biết là Thành phố đã trình đề án cổ phần hóa với Trung ương, nhưng hướng dẫn của Bộ, Ngành Trung ương về xử lý tài sản công trong quá trình chuyển đổi, cổ phần hóa đến nay chưa hoàn thành. Không thực hiện cổ phần hóa được, cho nên việc này không đem lại nguồn thu cho Ngân sách thành phố.
Thứ hai, đó là đã có Nghị quyết của Chính phủ là các cơ quan Trung ương và Thành phố phải rà soát, sắp xếp các cơ sở nhà, đất của mình và đối với cơ sở không thực sự có nhu cầu thì sẽ chuyển đổi cho nhu cầu xã hội và phần thu này theo Nghị quyết 54 cho phép Thành phố được giữ lại khoảng 50%. Nhưng vừa qua 2,5 năm Thành phố đã nhiều lần kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương để cùng Bộ Tài chính thông qua phương án rà soát để chuyển đổi các cơ sở của các cơ quan Trung ương ở thành phố, nhưng đến nay không có Bộ nào triển khai thực hiện. Thành phố không có nguồn thu từ nội dung này. Báo cáo Hội đồng đó là hai nguồn thu lớn nhất, không phải riêng trách nhiệm Thành phố có thể làm được.
Về kết quả năm 2020 thì báo cáo của đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân thay mặt đã trình bày. Báo cáo này đã được hoàn thiện trên cơ sở đóng góp của Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố về đánh giá tình hình cũng như về giải pháp sắp tới. Cho nên tuy là Ủy ban Nhân dân báo cáo, nhưng trong đó thể hiện sự lãnh đạo của Thành ủy. Tôi xin phép không nêu lại những nội dung cụ thể trong đó, chỉ nên khái quát mấy sự kiện. Về Covid - 19 thì đây là đặc điểm và nhiệm vụ đột xuất của 2020, Thành phố chúng ta đã cùng với các địa phương chủ động, quyết liệt, sáng tạo cùng cả nước theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ với phương châm là giữ cho Thành phố an toàn, không để xảy ra dịch. Chúng ta đã làm tốt nhiệm vụ này. Về bối cảnh thì các Đại biểu Hội đồng Nhân dân đã biết là dịch Covid - 19 trên thế giới ngày càng lan với tốc độ chưa từng có, tức là tốc độ lan ngày càng cao chứ không hề giảm. Trên thế giới đầu năm thì quý 1 cứ 2 tuần có thêm 1 triệu người nhiễm, còn quý 2 thì 1 tuần có thêm 1 triệu người nhiễm, còn quý 3 thì 4 ngày có thêm 1 triệu người nhiễm và đến quý 4 thì 3 ngày có 1 triệu và 1 tháng gần đây 2 ngày có 1 triệu người nhiễm thêm. Như vậy, tốc độ lây lan ngày càng tăng chứ không hề giảm. Tình hình lây nhiễm ở nước chúng ta thế nào? Về tổng thể chúng ta kiểm soát rất tốt. Đây là đặc điểm nếu chúng ta nhìn trong nước mà không theo dõi quốc tế thì không biết rằng tình hình Covid - 19 thế giới đang ngày càng xấu đi về tốc độ lây lan. Thứ hai là việc lây lan đó dẫn đến tình trạng thế giới đang ngày càng xa ngưỡng an toàn dịch hơn, tình hình dịch ngày càng mất an toàn hơn. Ngày 11 tháng 3 năm nay khi mà thế giới bước vào dịch, theo tuyên bố của Tổ chức Y tế thế giới thì cứ 1 triệu người dân có khoảng 10 người đang điều trị bệnh. Nhưng bây giờ, báo cáo Hội đồng Nhân dân là cứ 1 triệu người dân thế giới có 2.450 người đang phải điều trị Covid - 19, tức là gấp 245 lần mức án toàn. Mức độ lây nhiễm gấp 245 lần trên 1 triệu dân. Một số ví dụ: hiện nay nước Pháp cứ 1 triệu dân thì có 31.000 người đang điều trị, mức lây nhiễm gấp 3.100 lần mức an toàn là 10 người trên 1 triệu dân; nước Mỹ thì có 18.000 người nhiễm trên 1 triệu dân, tức là gấp 1.800 lần mức an toàn; nước Đức thì gấp 380 lần mức an toàn; Nhật Bản gấp 17 lần và Hàn Quốc gấp 14,6 lần. Có thể nói rằng trạng thái lây nhiễm của nhiều nước ngày càng xa mức an toàn. Còn Việt Nam thì sao? Chưa bao giờ đạt đến mức 10 người nhiễm trên 1 triệu dân. Chúng ta là nước giữ được an toàn dịch suốt trong 10 tháng vừa qua. Thông qua thực tiễn Thành phố đã góp phần vào cái chung và cũng đã rút ra được các bài học. Chúng ta đã rút ra được ba phương châm sau đây:
Thứ nhất, để phòng dịch theo yêu cầu về dịch tễ, thì phương châm là: chủ động phòng ngừa sớm; phát hiện kịp thời; truy vết, cách ly triệt để và điều trị hiệu quả. Thành phố đã làm rất tốt. Ví dụ như chủ động phòng dịch sớm thì ngay từ tháng 2 khi có nguy cơ là người Việt Nam nước ngoài về nhiều, lây nhiễm thì cao, chúng ta đã bàn với Đại học Quốc gia để hình thành một khu cách ly khoảng 10.000 người. Đấy là khu cách ly lớn nhất tận dụng khu ký túc xá. Với phương châm chủ động phòng ngừa chúng ta đã phòng ngừa tốt.
Thứ hai, về tổ chức thực hiện, Thành phố thực hiện theo yêu cầu 5 tại chỗ: xác định nhiệm vụ tại chỗ; chỉ huy tại chỗ; lực lượng con người tại chỗ; phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ. 5 tại chỗ này chúng ta vẫn đang duy trì. Vừa rồi khi có sự cố cách đây 1 tuần lễ có 2, 3 ca lây nhiễm cục bộ thì chúng ta lập tức triển khai hệ thống. Dưới sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo phòng dịch Thành phố, sự vào cuộc quyết liệt của ngành Y tế thì chỉ trong một tuần lễ vừa qua chúng ta đã tiến hành xét nghiệm 3.263 trường hợp, trong đó 861 trường hợp là F1, 11.400 trường hợp là F2. Như vậy kiểm soát bình thường chỉ F1 và F2 thôi, nhưng vừa qua chúng tôi bàn xác định là kiểm tra thêm cả F3, khoảng 1.000 trường hợp đã được rà soát. Tất cả trường hợp F1, F2 là âm tính và khoảng 50% F3 là âm tính. Như vậy có thể nói là sự việc có gây bức xúc do tiếp viên hàng không vi phạm quy định, nhưng Thành phố đã làm rất tập trung, hiệu quả, đến nay đã kiểm soát được tình hình.
Cuối cùng, qua thực tiễn Thành phố chúng ta cũng thực hiện phương châm chống dịch thứ ba, đó là phát huy sức mạnh tổng hợp của xã hội Việt Nam. Đây là cái đặc thù chúng ta chống dịch, không phải chỉ theo nguyên tắc dịch tễ mà còn theo tinh thần tổ chức là 5 tại chỗ và theo đặc điểm chính trị, văn hóa Việt Nam là cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó Đảng lãnh đạo và chịu trách nhiệm cao nhất, Nhà nước chỉ đạo thực hiện, và cuối cùng mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi gia đình là một tổ chiến đấu, mỗi quận, huyện là pháo đài phòng, chống dịch. Báo cáo Hội đồng, qua thực tiễn 1 năm chúng ta rút ra được 3 bài học về phương châm chống dịch và đây là cơ sở chúng ta làm tiếp sắp tới.
Đặc điểm thứ hai của năm nay đó là vấn đề Covid - 19 và tăng trưởng kinh tế. Báo cáo Hội đồng mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp, mỗi Ủy viên Hội đồng Nhân dân Thành phố cũng như Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố đều rất lo lắng về vấn đề Covid - 19 và phát triển. Chúng ta với phương châm là ngăn chặn kịp thời, phòng ngừa từ xa, không để xảy ra dịch, nhưng cần tạo các điều kiện tối đa cho phát triển kinh tế, hỗ trợ cho người dân. Nhờ đó, đến nay chúng ta duy trì được mức tăng trưởng khoảng 1,39%, mà đặc biệt là tăng trưởng dương tất cả 3 lĩnh vực, dịch vụ dương 2,1%, công nghiệp dương 0,43% và nông nghiệp gần 2,6%, trong đó xuất khẩu trên 44 tỷ USD. Đây là điều đáng mừng, xuất khẩu tăng hơn năm ngoái là 4%, trong đó riêng Khu công nghệ cao xuất khẩu hơn 20 tỷ USD, tăng 23% so với 2019. Đây là tăng rất lớn, tăng gần 1/4 và riêng khu công nghệ cao với diện tích khoảng 800 hecta đóng góp 47% xuất khẩu cả Thành phố. Còn tỷ lệ đầu tư chúng ta giữ được mức 35% tổng sản phẩm nội địa như mục tiêu Đại hội. Thu ngân sách trên 352 nghìn tỷ đồng, đạt 86% kế hoạch. Tỷ lệ phạm pháp giảm 3,3% và tỷ lệ các vụ cháy giảm 13,5%. Báo cáo Hội đồng, đây là một vài chỉ số để thấy chúng ta vừa chống dịch, vừa lo phát triển kinh tế và điều kiện trật tự an toàn xã hội có tiến bộ.
Năm 2020 là một năm đặc thù, chúng ta tổ chức 200 ngày thi đua đạt kết quả tốt. Đồng chí Lê Thanh Liêm đã thay mặt Ủy ban và Thành ủy báo cáo. Chỉ thị 19 về thực hiện người dân không xả rác ra đường và kênh rạch rất được sự đồng tình của Nhân dân. Đến nay có 318/322 phường, xã đạt tiêu chuẩn sạch, chiếm 98,7%. Còn 4 phường, xã mà cụ thể là 3 phường: phường 2, quận 6; phường 15, quận Tân Bình; phường 13, quận Bình Thạnh và xã Vĩnh Lộc B, Bình Chánh chưa đạt sạch. Chúng tôi rất mong trên cơ sở họp Hội đồng Nhân dân hôm nay các đồng chí ở các quận, huyện bàn kỹ, cố gắng phấn đấu đến 31 tháng Giêng 2021, 3 phường và 1 xã đạt sạch thì cả Thành phố bước vào Tết năm 2021 với 100% phường, xã sạch. Rất mong như vậy, còn 3 quận, 1 huyện dồn sức vào để làm cho một xã, phường của mình đạt tiêu chí sạch. Chúng ta thực hiện Chỉ thị 23, năm đầu tiên đạt kết quả cũng khá khích lệ. So với 10 tháng đầu năm 2019, tỷ lệ sai phạm, xây dựng không phép, trái phép giảm 64%. Báo cáo đồng chí Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu, đây là việc khó làm nhưng không làm, không được nên khi cả hệ thống chính trị vào cuộc, thì sau 1 năm, tỷ lệ xây dựng không phép, trái phép giảm gần 2/3. Năm vừa qua là năm đặc thù, chúng ta chuẩn bị tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp. UBND Thành phố với chỉ đạo của Thành ủy đã rất tích cực nghiên cứu xây dựng 49 trong 51 đề án, chương trình cụ thể để hình thành 3 chương trình đột phá và một chương trình trọng điểm phát triển Thành phố. Đây là kết quả đóng góp rất quan trọng, cùng với những nội dung khác thì có thể nói đã góp phần làm cho năm 2020 là một năm có ý nghĩa để phát triển Thành phố 10 năm tới trên cơ sở những văn kiện Đại hội đã được thông qua.
Cuối cùng, năm vừa qua cũng là năm chúng ta tiếp tục lo cho một số dự án lớn. Tất nhiên Hội đồng Nhân dân sẽ có nhận xét một số dự án vẫn còn chậm. Năm vừa rồi có hai dự án lớn nhất mà chúng ta lo: Một là đường sắt đô thị, báo cáo Hội đồng, lẽ ra 6 toa tàu phải về từ tháng 4 năm 2020 nhưng vì dịch Covid - 19 nên chuyên gia Nhật Bản không sang được, họ cũng không nghiệm thu xong cho mình. Vừa qua các toa tàu đã về Thành phố. Như vậy, về tổng thể chúng ta giữ được nhịp, cố gắng là đầu năm sau bắt đầu chạy thử, cuối 2021 nghiệm thu. Như vậy, dự án lớn này giữ được tiến độ. Thứ hai là công trình chống ngập gần 10.000 tỷ thì đến nay Thành phố đã chuẩn bị xong tất cả mặt bằng, bàn giao cho nhà đầu tư, nhà đầu tư thi công được trên 90% khối lượng, sắp tới chúng ta tiếp tục phối hợp để hoàn tất các thủ tục để nhà đầu tư triển khai và chạy thử vào đầu năm sau và hoàn thành trong năm 2021. Với 2 công trình lớn này, năm 2021 sẽ tạo một sự thay đổi lớn trong hạ tầng của Thành phố.
Nhìn chung thì có thể nói vấn đề yếu kém là gì? Năm 2020 trong nhiều yếu kém, chúng tôi muốn nêu hai nội dung:
Thứ nhất là môi trường đầu tư chúng ta tuy có cải thiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu. Người dân quận, huyện, phường, xã ở những công việc mà có thời hạn giải quyết thì quận, huyện làm tốt, người dân hài lòng trên 90% có nhiều nơi là 98%, 99%. Tuy nhiên, đi sâu vào đó cũng có hạn chế khi là sắp tới hạn hoàn thành lại trả hồ sơ để hoàn thiện thêm, cho nên không có tính hoặc không có vượt thời hạn. Về tổng thể những nội dung đã công bố thời hạn thì làm tốt. Tuy nhiên, Thành phố chúng ta ở cấp sở, ngành Thành phố cũng còn nhiều loại quy trình công tác chưa có thời hạn, chưa rõ trách nhiệm cho nên làm kéo dài, gây bức xúc thực sự cho cho doanh nghiệp, cho người dân.
Thứ hai đó là chúng ta chưa phát huy hết được các nguồn lực Thành phố để phát triển. Nếu phát huy tốt hơn nguồn lực đất đai, phát huy tốt hơn nguồn lực con người, sử dụng ngân sách đầu tư công hiệu quả hơn thì chắc là tăng trưởng phải trên 1,39%.
Chúng tôi chỉ nêu khái quát 2 nội dung môi trường đầu tư kinh doanh và phát huy các nguồn lực còn hạn chế.
Về năm 2021, chúng tôi đồng tình với nội dung chủ đề và mục tiêu mà đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực thay mặt cho Ủy ban cũng như là đại diện lãnh đạo Thành ủy đã trình bày. Theo đó thì năm nay có thể nói là có những đặc điểm sau:
Thứ nhất là chúng ta tiếp tục phòng ngừa tích cực nguy cơ lây nhiễm Covid - 19 là nhiệm vụ thường xuyên. Chúng ta cũng thực hiện chủ trương chung của Chính phủ là ra đường đeo khẩu trang, trong ngày thì nhiều lần rửa tay, hạn chế tụ tập đông người. Còn đông người đến cỡ nào thì Sở Y tế cùng với hướng dẫn Chính phủ phải tham mưu Ủy ban. Không phải chúng ta cứ duy trì hoạt động càng lớn, càng tốt, cũng không phải là càng ít tụ tập lại càng tốt, mà mức độ đó tùy tình hình lây nhiễm. Chúng ta cần hướng dẫn kỹ về nội dung này, tinh thần là không chủ quan, nhưng phải phát triển kinh tế đồng thời việc phòng, chống dịch.
Đặc điểm thứ hai của năm nay là năm đầu tiên kế hoạch 5 năm thì trên cơ sở 51 chương trình, đề án của 3 chương trình đột phá và 1 chương trình trọng điểm phát triển Thành phố đã chuẩn bị cũng như văn kiện Đại hội tôi thiết tha đề nghị Ủy ban Nhân dân Thành phố xây dựng thành kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm cho các lĩnh vực, các ngành xây dựng kế hoạch 5 năm và trình Hội đồng Nhân dân trong phiên họp giữa năm sau để chúng ta có cơ sở thực hiện. Đã làm thì phải cân đối ngân sách, muốn có vốn cân đối ngân sách thì phải thông qua Hội đồng Nhân dân.
Đặc điểm thứ ba của năm nay, đó là xác định chủ đề. Chúng ta đã chọn chủ đề theo quyết định của hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố là “Xây dựng chính quyền đô thị và cải thiện môi trường đầu tư”. Về Chính quyền đô thị thì đây là thời cơ để Thành phố phát triển nhanh hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn, đóng góp chung cho đất nước tốt hơn. Chính quyền đô thị với việc giảm bớt Hội đồng Nhân dân cấp phường và quận cũng như điều chỉnh quy trình công tác thì mục đích là Thành phố phải phát triển nhanh hơn, phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn và đóng góp phát triển chung tốt hơn. Như vậy đặc thù năm nay chúng ta phải chuẩn bị nhân sự, khi Quốc hội bầu cử 23 tháng 5 là bầu cử Hội đồng Nhân dân cấp huyện, xã, cấp thành phố. Ở quận, huyện không còn Hội đồng Nhân dân nữa thì chúng ta phải sắp xếp, chuẩn bị bộ máy của quận và phường mà không có Hội đồng Nhân dân. Phải sắp xếp, trong đó một số biên chế có dôi dư do chúng ta không còn Hội đồng. Phải chủ động, trong quí 1, quý 2 thì phải hoàn thành nội dung này, tinh thần là đến ngày bầu cử 23 tháng 5 thì sắp xếp xong phương án, vì mùng 1 tháng 7 là ra đời hoạt động mới. Trong quý 1, quý 2 cũng rà soát và công bố các quy trình công tác của Hội đồng Nhân dân và Ủy ban nhân dân nơi không có Hội đồng, để lúc đó bắt tay vào việc. Phải rà soát lại trong quý 1, quý 2 để quý 3 là thực hiện từ mùng 1 tháng 7. Với tinh thần đó chúng tôi thấy là chúng ta phải sẵn sàng khi mùng 1 tháng 7 hoạt động rồi thì có sơ kết sau 3 tháng hình thành các Ủy ban nhân dân quận, phường mà không có Hội đồng. Chúng ta cần có sơ kết hoạt động để củng cố kịp thời để cuối năm khẳng định là bộ máy mới phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.
Thứ tư là trong quá trình thành lập chính quyền đô thị với một số Hội đồng Nhân dân không duy trì thì rõ ràng là khả năng giám sát của Hội đồng Nhân dân bị giảm so với trước. Chúng ta phải thực hiện yêu cầu giám sát bù: Hội đồng Nhân dân Thành phố tăng cường giám sát, Mặt trận Tổ quốc tăng cường giám sát. Với việc Hội đồng Nhân dân tăng cường giám sát và chương trình phối hợp với Mặt trận Tổ quốc để thực hiện giám sát bù, về tổng thể chúng ta phải giám sát tốt hơn trước chứ không phải giám sát kém hơn. Cái này chúng ta cũng có kinh nghiệm lần trước. Xin cám ơn đồng chí Uông Chu Lưu cũng như lãnh đạo Quốc hội là trong quá trình vừa rồi chẳng những là giữ nguyên số đại biểu chuyên trách mà còn cho tăng thêm là 19 cho Thành phố, để các Phó Chủ tịch, các trưởng ban chuyên trách hoạt động tốt hơn. Chúng tôi không dám xin nhưng Quốc hội cho trình nội dung này.
Quang cảnh kỳ họp thứ 23 HĐND TP khóa IX. (Ảnh: Thanhuytphcm.vn)Trong chính quyền đô thị có thành phố Thủ Đức, thì trên cơ sở Đề án khu đô thị sáng tạo tương tác cao chúng ta biết vị trí thành phố Thủ Đức sẽ là trung tâm kinh tế tri thức, trung tâm kinh tế công nghệ cao lớn nhất của Thành phố và có lẽ cũng là cả nước. Như vậy, đặc điểm của thành phố Thủ Đức sẽ là thành phố kinh tế tri thức, là thành phố của trí tuệ nhân tạo, là thành phố 4.0. Kinh nghiệm quốc tế là nơi nào làm kinh tế mà chỉ nói kinh tế là thất bại mà phải nói điều kiện sống của con người, nên thành phố Thủ Đức phải là thành phố đáng sống, thành phố xanh. Với đặc điểm là thành phố trung tâm về kinh tế tri thức, trí tuệ nhân tạo thì phải thu hút được chuyên gia, đầu tư nước ngoài. Thành phố Thủ Đức cũng phải là thành phố hội nhập quốc tế, đây chính là cái đặc thù của thành phố Thủ Đức, thành phố kinh tế tri thức, trí tuệ nhân tạo, thành phố kinh tế 4.0, là thành phố đáng sống, thành phố xanh và là thành phố hội nhập quốc tế. Như vậy, chúng ta cần chuẩn bị từ quý 1 năm nay cho đến ngày bầu cử 23 tháng 5. Dự kiến bộ máy của thành phố Thủ Đức, hiện tại đang có 3 quận, có 3 Ủy ban, sắp tới còn có một Ủy ban, phải chuẩn bị bộ máy này, cả Chính quyền, Tòa án, Viện kiểm soát, Công an, cấp ủy, các đoàn thể nữa, cái này phải có kế hoạch đến hết quý 2 chuẩn bị xong để chúng ta bước vào hoạt động. Cuối cùng, xin kiến nghị để Hội đồng Nhân dân dân tham khảo: với tinh thần thành phố Thủ Đức là một trung tâm kinh tế 4.0 của thành phố và vùng thì phải xác định một số hạ tầng đặc thù của kinh tế của thành phố Thủ Đức, phải có cái đặc thù hạ tầng thì thành phố Thủ Đức mới làm được vai trò là thành phố trí tuệ nhân tạo. Theo tôi hạ tầng đặc thù này là:
Thứ nhất là hạ tầng viễn thông thì nên sơ kết thí điểm thực hiện 5G của Thành phố, đã làm việc với Viettel trong năm vừa qua để từ năm 2021 thành phố Thủ Đức phải là thành phố 5G. Phủ sóng 5G phải phủ sóng cho toàn bộ thành phố Thủ Đức. Đây là tín hiệu quan trọng với người dân và nhà đầu tư.
Thứ hai, chúng ta có Công viên phần mềm Quang Trung ở Quận Gò Vấp có 40 hecta làm hiệu quả tốt với giá trị xuất khẩu năm vừa rồi khoảng gần 500 triệu USD. Hiện nay đang có kế hoạch là làm công viên phần mềm thứ hai. Tôi đề nghị định hướng lại Công viên phần mềm Quang Trung thứ hai nên đặt tại chính thành phố Thủ Đức, nó sẽ góp phần tạo một cơ cấu hạ tầng mới là có một trung tâm phần mềm vào loại lớn nhất của Thành phố, mà đặt tại đây thì có thể hơn 40 hecta không nhỏ như quân trường Quang Trung Gò Vấp có 40 ha thôi. Nên đặt Công viên phần mềm Quang Trung thứ hai tại thành phố Thủ Đức và đặt tên nó là Công viên phần mềm Quang Trung Thủ Đức để chúng ta chỉ rõ cơ cấu hạ tầng cho kinh tế tri thức.
Thứ ba, hạ tầng kinh tế tri thức ở Thủ Đức mà trong kế hoạch có rồi, cái đề án phát triển Thủ Đức do công ty của Mỹ làm thì họ xác định đây là trung tâm khởi nghiệp lớn nhất của Thành phố, vào loại lớn nhất của Việt Nam. Tôi đề nghị triển khai sớm cấu phần này, xác định vị trí, danh sách các nhà đầu tư cùng thành phố để xây dựng trung tâm khởi nghiệp lớn tại Thủ Đức, hình thành sớm.
Cuối cùng báo cáo Hội đồng Nhân dân là Thành phố đã 2 lần tổ chức hội thảo quốc tế về trí tuệ nhân tạo, đã tổ chức sơ kết hoạt động và trao giải thưởng thì có một nhu cầu nổi lên: muốn làm được trí tuệ nhân tạo thì phải có một phương tiện để thực nghiệm các nghiên cứu. Đó chính là một trung tâm tính toán hiệu năng cao hay là một trung tâm siêu máy tính. Đơn giản như vậy, muốn làm trí tuệ nhân tạo phải có chỗ tính toán thử là trung tâm tính toán hiệu năng cao. Theo tôi nên bàn với các đại học hoặc các doanh nghiệp và báo cáo Chính phủ để xây dựng trung tâm tính toán hiệu năng cao tốt nhất của thành phố đặt tại thành phố Thủ Đức. Như vậy, thành phố Thủ Đức có một trung tâm siêu máy tính lớn nhất của Việt Nam, có trung tâm khởi nghiệp sáng tạo lớn nhất, có Công viên phần mềm Quang Trung Thủ Đức, có 5G cộng với các chính sách khác để thúc đẩy sớm hình thành hạ tầng cho thành phố Thủ Đức. Cùng với Khu công nghệ cao đang hoạt động hiệu quả và sẽ mở rộng giai đoạn hai (Công viên khoa học) và cụm các trường Đại học rất lớn (hơn 100.000 sinh viên và 2.000 giảng viên là Tiến sĩ), với Trung tâm tài chính hình thành ở Thủ Thiêm, thành phố Thủ Đức sẽ có hệ thống hạ tầng đặc thù hoàn chỉnh, đồng bộ, hiện đại để trở thành thành phố kinh tế tri thức, thành phố trí tuệ nhân tạo, động lực kinh tế 4.0 của Thành phố Hồ Chí Minh và vùng phía Nam.
Về chủ đề năm 2021 chúng tôi đồng tình cao. Ủy ban Nhân dân đã nêu 5 yêu cầu cho nâng cao, cải thiện môi trường đầu tư. Yêu cầu “5 có”, tức là: có thời hạn giải quyết; có người chịu trách nhiệm; có sự tham gia của doanh nghiệp trong xây dựng quy trình quản lý và đánh giá thực hiện quy trình; có sự giám sát của Mặt trận Tổ quốc, Hội đồng Nhân dân, Đoàn đại biểu Quốc hội; cuối cùng là có chế tài và khen thưởng. Tôi thiết tha mong Hội đồng đồng thuận thì có Nghị quyết khẳng định là chúng ta thực hiện cải thiện môi trường trên cơ sở tinh thần “5 có” của Nghị quyết Thành ủy mà đồng chí Phó Chủ tịch UBND đã báo cáo.
Cuối cùng là Covid - 19, nó là thách thức. Trong khi chúng ta chưa làm hết công suất và các nước khác chưa làm hết công suất thì đây là thời cơ để thực hiện số hóa thành phố. Chúng tôi đồng tình với kiến nghị của Ủy ban và rất mong Hội đồng cũng có yêu cầu có một lộ trình số hóa tài nguyên của Thành phố trong 2 năm tới. Tài nguyên mà các doanh nghiệp đang giữ, các Ủy ban các cấp đang giữ, các trường đại học, bệnh viện giữ phải được số hóa, tập trung 2 năm là số hóa toàn bộ tài nguyên của mình và chỉ khi sử dụng nó thì lúc đó trí tuệ nhân tạo mới vào cuộc được, không có tài nguyên số thì trí tuệ nhân tạo không có điều kiện làm việc. Với tinh thần là năm 2021 là năm triển khai đầu nhiệm kỳ, chúng tôi thấy Ủy ban đã có chuẩn bị. Chúng ta cần chuẩn bị kỹ và công bố danh mục các dự án sẽ hoàn thành trong năm 2021, danh mục sẽ khởi công trong năm 2021 và danh mục chuẩn bị đầu tư. Nếu năm 2021 mà không ra danh mục này thì có khi cả nhiệm kỳ không kịp làm nên cần chuẩn bị và công bố danh mục hoàn thành, khởi công và chuẩn bị 2021. Báo cáo Hội đồng Nhân dân, đồng chí Bí thư Thành ủy sẽ có phát biểu với Hội đồng, từ kết quả họp Ban Chấp hành vừa rồi, những bàn bạc, chỉ đạo, định hướng phát triển, trong đó có công tác xây dựng Đảng. Trong dịp Đại hội chúng ta xác định phương châm là Đảng bộ các cấp phải chịu trách nhiệm trước Nhân dân về sự lãnh đạo của mình, về kinh tế xã hội. Nhân dân không vui là Đảng chịu trách nhiệm, Nhân dân không hài lòng là chúng ta chịu trách nhiệm. Mặc dù có cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và Nhân dân làm chủ, nhưng do Đảng giữ vai trò lãnh đạo thì khi Nhân dân không hài lòng, bên cạnh trách nhiệm trực tiếp của chính quyền, nếu có, thì Đảng phải nhận trách nhiệm và phải tìm các yếu kém để khắc phục, tìm mô hình tốt để nhân rộng ra. Thứ hai, đó là Đảng là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý cán bộ toàn diện. Đây chẳng những yêu cầu của Trung ương, Bộ Chính trị mà địa phương cũng thế thôi. Việc bổ nhiệm thì chúng ta thấy văn bản Ủy ban bổ nhiệm cán bộ các cấp nhưng đằng sau đó là trách nhiệm cấp ủy trong việc đánh giá cán bộ, bổ nhiệm cán bộ. Cán bộ hoàn thành nhiệm vụ thì giữ, động viên, khuyến khích và không hoàn thành nhiệm vụ thì phải thay đổi. Đây là cái quyền của cấp ủy, chúng ta sẽ làm đúng cái này. Trên cơ sở nghe ý kiến của Nhân dân, như quy chế của chính quyền đô thị thì các đồng chí Chủ tịch quận không do Hội đồng Nhân dân bầu mà do Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố bổ nhiệm. Nếu là khi thăm dò ý kiến Hội đồng Nhân dân Thành phố mà không đạt tỷ lệ cần thiết về tín nhiệm là phải thay. Chúng ta phải tiếp tục lắng nghe dân, cấp ủy phải coi sự hài lòng của người dân là thước đo sự lãnh đạo hiệu quả của mình. Tiếp tục phương châm là tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về Nhân dân. Chúng ta phải lắng nghe người dân, chúng ta sẽ làm tốt hơn Quyết định 1374 để phương châm là thành phố Hồ Chí Minh là thành phố tuân thủ pháp luật, là Thành phố đi đầu phát huy sáng tạo của người dân cho phát triển, là Thành phố tận dụng thời cơ của 4.0, là Thành phố liên kết với vùng và cả nước để phát triển.
Cuối cùng xin cám ơn đồng chí Uông Chu Lưu Phó Chủ tịch Quốc hội Thay mặt Chủ tịch Quốc hội tham dự với chúng ta. Chúng tôi xin khẳng định lại Thành ủy và Thành phố sẽ lãnh đạo cuộc bầu cử sắp tới đạt kết quả tốt theo chỉ đạo của Ủy ban Bầu cử Trung ương. Xin cám ơn Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Ban Đảng Trung ương đã hỗ trợ Chính quyền, Đảng bộ thành phố trong thời gian qua. Xin kính chúc các đồng chí đại biểu Hội đồng Nhân dân, sắp tới tuy thời gian nhiệm vụ mình còn không dài nhưng cũng là thời gian rất quan trọng trong 6 tháng tới, sẽ có nhiều sức khỏe cùng với Chính quyền, Đảng bộ phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, kiên cường, nhân văn và tình nghĩa. Chúng ta làm tất cả để chuẩn bị cho một mùa Xuân mới, Tết Tân Sửu, một cái Tết vui tươi và Tết đổi mới để mỗi người dân Thành phố đều có một cái Tết ấm áp, nghĩa tình.
Xin kính chào các vị Đại biểu Hội đồng Nhân dân và đồng bào thành phố.
Xin trân trọng cảm ơn.
Nguyễn Thiện Nhân,
Ủy viên Bộ Chính trị, theo dõi, chỉ đạo Đảng bộ TPHCM; Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố